പംഫുല്യ (Pamphylia)

ഏഷ്യാമൈനറിന്റെ ദക്ഷിണതീരത്തുള്ള ഒരു പ്രദേശം. പംഫുല്യയ്ക്കു പടിഞ്ഞാറ് ലുക്യയും വടക്ക് പിസിദ്യയും കിഴക്ക് കിലിക്യയും കിടക്കുന്നു. ഈ പ്രദേശത്തിന് 120 കി.മീറ്റർ നീളവും 48 കി.മീറ്റർ വീതിയുമുണ്ട്. പംഫുല്യയുടെ അതിരുകൾ ഇടയ്ക്കിടെ മാറിക്കൊണ്ടിരുന്നു. പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച് ട്രോജൻ യുദ്ധത്തിനുശേഷം അംഫിലോക്കസും കൽഖാസും (Calchas) ചേർന്നാണ് ഇവിടെ കോളനി സ്ഥാപിച്ചത്. പല വർഗ്ഗങ്ങൾ കുടിയേറിപ്പാർത്തതിന്റെ സൂചന ഭാഷയിൽ വ്യക്തമാണ്. പ്രധാന പട്ടണങ്ങൾ അത്തല്യ, അസ്പെൻഡസ്, പെർഗ്ഗ എന്നിവയാണ്. അത്തല്യയിലാണ് പൗലൊസ് ആദ്യം പ്രവേശിച്ചതെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. അലക്സാണ്ടറുടെ കാലംവരെ പംഫുല്യ പേർഷ്യൻ ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നു. തുടർന്ന് ടോളമി ഒന്നാമന്റെയും രണ്ടാമന്റെയും കൈകളിലൂടെ പംഫുല്യ സെലൂക്യരുടെ കൈകളിലെത്തി. അന്ത്യൊക്കസ് മൂന്നാമന്റെ പരാജയശേഷം പംഫുല്യ റോമിനു വിധേയമായി. ഈ കാലത്ത് പെർഗ്ഗാമമിലെ അത്തല്യർ ഈ പ്രദേശം കൈവശപ്പെടുത്തി. ബി.സി. 189-ൽ അത്തല്യ പട്ടണം പണിതു. 102 മുതൽ പംഫുല്യ കിലിക്യപ്രവിശ്യയുടെ ഭാഗമായിത്തീർന്നു. ബി.സി. 25 മുതൽ എ.ഡി. 43 വരെ പംഫുല്യ ഗലാത്യ പ്രവിശ്യയുടെ ഭാഗമായിരുന്നു. 43-ൽ കൌദ്യോസ് (Claudius) കിലിക്യയും പംഫുല്യയും ചേർത്തു ഒരു പ്രവിശ്യ രൂപീകരിച്ചു. 

പംഫുല്യയെക്കുറിച്ചുള്ള പുതിയ നിയമത്തിലെ ആദ്യപരാമർശം പ്രവൃത്തി 2:10 ആണ്. പെന്തെക്കൊസ്തു നാളിൽ പൗലൊസ് അപ്പൊസ്തലന്റെ പ്രസംഗം കേട്ടവരിൽ ഫ്രൂഗ്യരും പംഫുല്യരും ഉണ്ടായിരുന്നു. ഒന്നാം മിഷണറിയാത്രയിൽ പൗലൊസ് ഇവിടം സന്ദർശിക്കുകയും പെർഗ്ഗയിൽ പ്രസംഗിക്കുകയും ചെയ്തു. (പ്രവൃ, 13:13; 14:24). അവിടെ വച്ച് യോഹന്നാൻ എന്ന മർക്കൊസ് അവരെ വിട്ടുപിരിഞ്ഞ് യെരുശലേമിലേക്കു മടങ്ങിപ്പോയി. (പ്രവൃ, 13:13; 15:37). പൗലൊസ് ബദ്ധനായപ്പോൾ കിലിക്യ, പംഫുല്യ കടൽവഴി ലുക്കിയയിലെ മുറാപ്പട്ടണത്തിൽ എത്തി. (പ്രവൃ, 27:5). തദ്ദേശവാസികൾ നിരക്ഷരരും പിന്നോക്കരും ആയിരുന്നു.