റോമർക്ക് എഴുതിയ ലേഖനം (Book of Romans)

പുതിയനിയമത്തിലെ ആറാമത്തെ പുസ്തകവും ലേഖനങ്ങളിൽ ഒന്നാമത്തേതും. പൗലൊസിന്റെ ലേഖനങ്ങളിൽ ശ്രേഷ്ഠമായി കരുതപ്പെടുന്ന ഒന്നാണിത്. ഗലാത്യ ലേഖനത്തെ ക്രിസ്തീയ സ്വാതന്ത്യത്തിന്റെ ‘മാഗ്നാകാർട്ട’ അഥവാ, അടിസ്ഥാനപ്രമാണം എന്നും റോമാലേഖനത്തെ ക്രിസ്തുമാർഗ്ഗത്തിന്റെ ഭരണഘടന എന്നും വിളിക്കുന്നു. റോമാലേഖനത്തിലെ ആദ്യത്തെ പതിനൊന്ന് അദ്ധ്യായങ്ങളും ഗലാത്യലേഖനവും കൂടിയാകുമ്പോൾ ക്രിസ്തീയ ഉപദേശത്തിന്റെ ആധികാരിക പ്രമേയങ്ങൾ പൂർണ്ണമാകും. വിഷയവും വിഷയത്തിന്റെ യുക്തിഭദ്രമായ അവതരണവും, ശൈലിയും റോമാലേഖനത്തെ സവിശേഷമാക്കുന്നു. ഉപദേശവിഷയങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഈ ലേഖനം ലളിതവും സ്പഷ്ടവുമാണെങ്കിലും വളരെ ഗഹനമാണ്. ദൈവശാസ്ത്ര പദ്ധതികളുടെ പ്രണേതാക്കളെല്ലാം റോമാലേഖനത്തിന്റെ വ്യാഖ്യാനത്തിനു മുതിർന്നതു പ്രസ്തുത ലേഖനത്തിന്റെ ഉപദേശപരമായ പ്രാധാന്യത്തിനു തെളിവാണ്.

ഗ്രന്ഥകർത്താവ്: അപ്പൊസ്തലനായ പൗലൊസാണ് റോമാലേഖനത്തിന്റെ കർത്താവ് എന്നതിനു ആഭ്യന്തരവും ബാഹ്യവുമായ തെളിവുകളുണ്ട്. റോമർ 1:2-ൽ പൗലൊസ് എഴുതി എന്നു വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. താൻ ജാതികളുടെ അപ്പൊസ്തലൻ ആണെന്നു 11:13-ൽ പറയുന്നു. ജാതികളുടെ അപ്പൊസ്തലനായി അറിയപ്പെട്ടതു പൗലൊസാണ്. ഈ വസ്തുത 15:15-20-ലും വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്. താൻ ബെന്യാമീൻ ഗോത്രത്തിൽ ജനിച്ചവനാണെന്നു 11:1-ൽ പറയുന്നു. ഫിലിപ്പിയർ 3:5-ലും പൗലൊസ് ഇതേ സത്യം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. റോമിൽ പോകുവാനുള്ള തന്റെ ഉദ്ദേശ്യത്തെക്കുറിച്ചു റോമാലേഖനത്തിൽ പലപ്രാവശ്യം പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. (1:10-13, 15; 15:22-32). ഇതേ ഉദ്ദേശ്യം പൗലൊസ് പ്രകടിപ്പിച്ചതായി അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. (19 : 21). പൗലൊസിന്റെ കർതൃത്വത്തിനു അനുകൂലമായി ബാഹ്യതെളിവുകളും വേണ്ടുവോളമുണ്ട്. റോമാലേഖനത്തിന്റെ കർത്താവ് പൗലൊസ് ആണെന്നു ആദ്യം പ്രസ്താവിച്ചതു മാർഷ്യൻ ആണ്. മുററ്റോറിയൻ ലിഖിതത്തിലും, പഴയ സുറിയാനി, ലത്തീൻ വിവർത്തനങ്ങളിലും റോമാലേഖനത്തെ പൗലൊസിന്റേതായി ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. റോമിലെ ക്ലെമെന്റ്, ഇഗ്നാത്യൊസ്, ജസ്റ്റിൻ മാർട്ടിയർ, പോളിക്കാർപ്പ്, ഐറീനിയസ് മുതലായവർ ഈ ലേഖനത്തിൽ നിന്നു ബഹുലമായി ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്.  

രചനാകാലവും സ്ഥലവും: ലേഖനത്തിലെ സൂചനകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി പൗലൊസിന്റെ മൂന്നാം മിഷണറിയാത്രയുടെ ഒടുവിൽ ഗ്രീസിൽ താമസിക്കുന്ന കാലത്താണു ഇതെഴുതിയത് എന്നു കാണാം. (പ്രവൃ, 20:2). പടിഞ്ഞാറോട്ടു തിരിഞ്ഞു പെട്ടെന്നു റോം സന്ദർശിക്കുവാനും സ്പെയിനിൽ മിഷണറി പ്രവർത്തനം നടത്തുവാനും അദ്ദേഹം ആഗ്രഹിക്കുന്നു. (15:24, 28). തന്റെ പൗരസ്ത്യയാത്രകൾ ഏതാണ്ട് സമാപിക്കാറായി. കൂടാതെ യെരൂശലേമിലേക്കുളള യാത്രയുടെ ഒരുക്കത്തിലുമാണ്. റോമർ15:25,26-ൽ യെരുശലേമിലെ ദാരിദ്ര്യം അനുഭവിക്കുന്ന ക്രിസ്ത്യാനികൾക്കു വേണ്ടിയുള്ള ധർമ്മശേഖരവുമായി താനവിടേക്കു പോകുന്നു എന്നു അദ്ദേഹം പറയുന്നു. ഇതിൽ നിന്നും മൂന്നാം മിഷണറിയാത്രയുടെ അന്ത്യഘട്ടത്തിനു മുൻപാണ് ഈ ലേഖനം എഴുതിയതെന്നു വ്യക്തമാകുന്നു. ചുരുക്കത്തിൽ എ.ഡി. 57-നും 59-നും മദ്ധ്യയാണ് ലേഖനം രചിക്കപ്പെട്ടത്. 

അനുവാചകർ-റോമാസഭ: പൗലൊസിന്റെ കാലത്തു റോം വളരെ പ്രശസ്തമായിരുന്നു. ഒരു കണക്കിനു റോമാനഗരം പൗലൊസിനെ ആകർഷിച്ചു എന്നു തന്നെ പറയാം. റോമിൽ സുവിശേഷം പ്രസംഗിക്കുവാനുള്ള തന്റെ അദമ്യമായ അഭിലാഷം അദ്ദേഹം പ്രകടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. റോമിലെ സഭയുടെ പ്രാധാന്യം മനസ്സിലാക്കി തന്നെയാണ് ആ സഭയെ സംബോധന ചെയ്തതുകൊണ്ടുള്ള ലേഖനം എഴുതിയത്. റോമാസഭയെ സംബന്ധിച്ചു നമുക്കു ചുരുങ്ങിയ അറിവേ ഉള്ളൂ. പെന്തെക്കൊസ്തു നാളിൽ ക്രിസ്ത്യാനികളായി മാറിയവർ റോമിലേക്കു മടങ്ങിവന്നപ്പോൾ അവർ സ്ഥാപിച്ചതായിരിക്കണം ഈ സഭ. മാത്രവുമല്ല, യാത്രയുടെ സൗകര്യം നിമിത്തം ധാരാളം ക്രിസ്ത്യാനികൾ റോമിലെത്തിച്ചേരാൻ സാധ്യതയുമുണ്ട്. പൗലൊസ് ഈ ലേഖനം എഴുതുന്ന കാലത്തു റോമിലെ സഭ വളർന്നു കഴിഞ്ഞതായി മനസ്സിലാക്കാം. ക്ലൗദ്യൊസ് ചക്രവർത്തിയുടെ കാലത്തു റോമിൽ നിന്നു യെഹൂദന്മാരെ നിഷ്കാസനം ചെയ്തു. ഇതിനു ക്രൈസ്തവ സഭയുമായി ബന്ധമുണ്ടെങ്കിൽ (ഉണ്ടെന്നതു സ്യൂട്ടോണിയസിന്റെ റിപ്പോർട്ടിൽ നിന്നു വ്യക്തമാണ്) സഭ അത്രയധികം വളർന്നുവെന്ന് മനസ്സിലാക്കണം. നീറോ ചക്രവർത്തിയുടെ കാലത്തുള്ള പീഡനങ്ങളും റോമാസഭയുടെ വലിപ്പത്തെ തെളിയിക്കുന്നു. 

പത്രൊസിനു റോമാസഭയുമായുള്ള ബന്ധം എന്താണെന്നു പറയുവാൻ കഴിയുകയില്ല. ഈ സഭയുടെ സ്ഥാപകൻ പത്രൊസല്ല. ക്ലൗദ്യൊസ് കല്പന പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന കാലത്തു പത്രൊസ് യെരുശലേമിൽ ആയിരുന്നു. അതിനനേകം വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പാണ് റോമിൽ സഭ ആരംഭിച്ചത്. മാത്രവുമല്ല, ഈ ലേഖനത്തിൽ പത്രോസിന്റെ പേരുപോലും പൗലൊസ് പറയുന്നില്ല. ഈ കാലത്ത് പത്രൊസായിരുന്നു റോമാസഭയുടെ തലവനെങ്കിൽ അങ്ങനെ സംഭവിക്കുകയില്ല. കൂടാതെ ‘അതു ഞാൻ മറ്റൊരുവന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിന്മേൽ പണിയാതിരിക്കേണ്ടതിനു ക്രിസ്തുവിന്റെ നാമം അറിഞ്ഞിട്ടുള്ള ഇടത്തിലല്ല’ (റോമ, 15:20) എന്ന പൗലൊസിന്റെ പ്രസ്താവനയ്ക്കു വിരുദ്ധവുമാണ്. പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച് പത്രൊസും പൗലൊസും റോമിലാണ് രക്തസാക്ഷികളായത്. 

റോമാസഭയിൽ വിജാതീയരും യെഹൂദന്മാരും ഉണ്ടായിരുന്നു. എന്നാൽ സിംഹഭാഗവും വിജാതീയരായിരുന്നു. ലേഖനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം തന്നെ അതിനു തെളിവാണ്. ചില സ്ഥാനങ്ങളിൽ പൗലൊസ് യെഹൂദന്മാരെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു. നമ്മുടെ പൂർവ്വപിതാവെന്നു അബ്രാഹാമിനെക്കുറിച്ചു പറയുന്നു. (4:1). രണ്ടാമദ്ധ്യായത്തിൽ യെഹൂദ്യ ചോദ്യകർത്താവിനോടു അദ്ദേഹം മറുപടി പറയുന്നു. മറ്റു ചില ഭാഗങ്ങളിൽ വിജാതീയരെ കുറിച്ചു മാത്രം പറയുന്നു. (1:5; 11:13, 28-31). റോമിലെ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ വീക്ഷണം ഏതാണ്ട് പൗലൊസിന്റെ വീക്ഷണത്തിനു തുല്യമാണ്. ഗലാത്യലേഖനത്തിൽ കാണുന്നതു പോലെ ഒരു യെഹൂദ്യവിജാതീയ വാദപ്രതിവാദത്തിനു കാരണമാക്കാവുന്ന സംഘർഷം റോമാസഭയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. 

ഉദ്ദേശ്യം: സ്പെയിനിൽ മിഷണറിപ്രവർത്തനം ചെയ്വാനുള്ള തന്റെ താത്പര്യം നിമിത്തം സഹായത്തിനായി റോമിലെ ക്രിസ്ത്യാനികളോടു പൗലൊസ് അപേക്ഷിക്കുന്നു. (റോമ, 15:24). ഈ സന്ദർശനത്തിൽ പരസ്പരം പ്രയോജനപ്പെടത്തക്കവണ്ണമുള്ള ആത്മീയവരം എന്തെങ്കിലും കൊടുക്കണമെന്നു പൗലൊസ് ആഗ്രഹിക്കുന്നു. (1:11,12). റോമിലെ ക്രിസ്ത്യാനികൾക്കുള്ള ചില പ്രായോഗിക വിഷമങ്ങളെക്കുറിച്ചു പൗലൊസ് കേട്ടു. (റോമ, 16:17-19-ൽ വ്യാജ ഉപദേഷ്ടാക്കന്മാരെ കുറിച്ചു പരാമർശം ഉണ്ട്. എന്നാൽ അത് ഈ ലേഖനത്തിന്റെ പ്രാഥമിക ഉദ്ദേശ്യത്തിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നില്ല. ഉപദേശപരമായ സ്വന്തം നിലപാടിന്റെ പൂർണ്ണവിവരണം നല്കുകയാണ് ഈ ലേഖനത്തിൽ. പൗലൊസ് തന്റെ ദൈവശാസ്ത്രചിന്ത മുഴുവൻ ഇതിൽ ഉൾക്കൊള്ളിക്കുവാൻ ശ്രമിച്ചു എന്നു കരുതുന്നതു യുക്തമല്ല. സഭ, യുഗാന്ത്യം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള പഠിപ്പിക്കലുകൾ ഈ ലേഖനത്തിൽ വിരളമാണ്. അതിനാൽ പൗലൊസിന്റെ ഉപദേശത്തിന്റെ പൂർണ്ണപ്രഖ്യാപനമായി റോമാലേഖനത്തെ കരുതുവാൻ നിർവ്വാഹമില്ല. തൻ്റെ മിഷണറി പ്രവർത്തനത്തിന്റെ പരിവർത്തന ദശയിൽ എത്തിക്കഴിഞ്ഞ അപ്പൊസ്തലൻ ഉപദേശസംബന്ധമായ പ്രധാന വിഷയങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തുവാൻ ആഗ്രഹിച്ചു. അങ്ങനെ യാദൃച്ഛികമെന്നവണ്ണം ഈ ലേഖനം റോമാ സഭയെ അഭിസംബോധന ചെയ്തു എഴുതി. യെഹൂദന്മാരുടെ പദവിയെ സംബന്ധിച്ചുള്ള തന്റെ നിലപാട് 9-11 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ വ്യക്തമാക്കുന്നു. ഈ ഭാഗത്തെ ലേഖനത്തിന്റെ കേന്ദ്രമായി കരുതി യെഹൂദ്യ വിജാതീയ ഘടകങ്ങളെ രഞ്ജിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യമാണ് ചിലർ ഈ ലേഖനത്തിനു പിന്നിൽ കണ്ടത്. എന്നാൽ ഈ വീക്ഷണം ഇന്നു അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്നില്ല. 

പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “സുവിശേഷത്തെക്കുറിച്ചു എനിക്കു ലജ്ജയില്ല; വിശ്വസിക്കുന്ന ഏവന്നും ആദ്യം യെഹൂദന്നും പിന്നെ യവനവന്നും അതു രക്ഷെക്കായി ദൈവശക്തിയാകുന്നുവല്ലോ.” റോമർ 1:16.

2. “ഒരു വ്യത്യാസവുമില്ല; എല്ലാവരും പാപം ചെയ്തു ദൈവതേജസ്സു ഇല്ലാത്തവരായിത്തീർന്നു,” റോമർ 3:23.

3. “ആകയാൽ പ്രശംസ എവിടെ? അതുപൊയ്പോയി. ഏതു മാർഗ്ഗത്താൽ? കർമ്മ മാർഗ്ഗത്താലോ? അല്ല, വിശ്വാസമാർഗ്ഗത്താലത്രേ.” റോമർ 3:27.

4. “ക്രിസ്തുവോ നാം പാപികൾ ആയിരിക്കുമ്പോൾ തന്നേ നമുക്കുവേണ്ടി മരിക്കയാൽ ദൈവം തനിക്കു നമ്മോടുള്ള സ്നേഹത്തെ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നു.” റോമർ 5:8.

5. “പാപത്തിന്റെ ശമ്പളം മരണമത്രേ; ദൈവത്തിന്റെ കൃപാവരമോ നമ്മുടെ കർത്താവായ യേശുക്രിസ്തുവിൽ നിത്യജീവൻ തന്നേ.” റോമർ 6:23.

6. “ജഡത്താലുള്ള ബലഹീനതനിമിത്തം ന്യായപ്രമാണത്തിന്നു കഴിയാഞ്ഞതിനെ സാധിപ്പാൻ ദൈവം തന്റെ പുത്രനെ പാപജഡത്തിന്റെ സാദൃശ്യത്തിലും പാപം നിമിത്തവും അയച്ചു, പാപത്തിന്നു ജഡത്തിൽ ശിക്ഷ വിധിച്ചു.” റോമർ 8:3.

7. “നമ്മുടെ കർത്താവായ യേശുക്രിസ്തുവിലുള്ള ദൈവസ്നേഹത്തിൽ നിന്നു നമ്മെ വേറുപിരിപ്പാൻ കഴികയില്ല എന്നു ഞാൻ ഉറെച്ചിരിക്കുന്നു.” റോമർ 8:39.

8. “യേശുവിനെ കർത്താവു എന്നു വായികൊണ്ടു ഏറ്റുപറകയും ദൈവം അവനെ മരിച്ചവരിൽ നിന്നു ഉയിർത്തെഴുന്നേല്പിച്ചു എന്നു ഹൃദയംകൊണ്ടു വിശ്വസിക്കയും ചെയ്താൽ നീ രക്ഷിക്കപ്പെടും. ഹൃദയം കൊണ്ടു നീതിക്കായി വിശ്വസിക്കയും വായികൊണ്ടു രക്ഷെക്കായി ഏറ്റുപറകയും ചെയ്യുന്നു.” റോമർ 10:9,10.

ബാഹ്യരേഖ: I. മുഖവുര: 1:1-17.

II. മനുഷ്യനു നീതീകരണം അനിവാര്യമാണ്: 1:18-3:20.

1. വിജാതീയർക്ക്: 1:18-32.

2. യെഹൂദന്: 2:1-3:8.

3. എല്ലാ മനുഷ്യർക്കും: 3:9-20.

III.  നീതീകരണത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള ദൈവിക കരുതൽ: 3:21-5:21.

1. വിശ്വാസത്താലുള്ള നീതീകരണം: 3:21-31.

2. അബ്രാഹാമിന്റെ ദൃഷ്ടാന്തം: 4:1-25 .

3. നീതീകരണത്തെത്തുടർന്നു ലഭിക്കുന്ന അനുഗ്രഹങ്ങൾ: 5:1-11.

4. ആദാമും ക്രിസ്തുവും: 5:12-21. 

IV. ക്രിസ്തുവിൽ പുതിയജീവിതം: 6:1-8:39.

V. യിസ്രായേലിനെക്കുറിച്ചുള്ള ദൈവികനിർണ്ണയം: 9:1-11:36.

1. യിസ്രായേലിന്റെ തിരസ്കരണം: 9:1-10:21.

2. യിസ്രായേലിന്റെ യഥാസ്ഥാപനം: 11:1-32.

3. പ്രത്യേക പ്രശംസ: 11:33-36.

VI. പ്രായോഗിക ഉപദേശങ്ങൾ: 12:1-15:13.

1. വിശ്വാസിയും സമർപ്പണവും: 12:1-2.

2. വിശ്വാസിയും സമൂഹവും: 12:3-21.

3. വിശ്വാസിയും രാഷ്ട്രവും: 13:1-7. 

4. വിശ്വാസിയും സ്നേഹത്തിന്റെ പ്രമാണവും: 13:8-15:13. 

VII. ഉപസംഹാരം: 15:14-16:27.

വിഷയസംഗ്രഹം: വിശ്വാസത്താലുള്ള രക്ഷയും ദൈവത്തിന്റെ നീതിയുമാണ് ഈ ലേഖനത്തിന്റെ പ്രമേയം. ഒരു ക്രമീകൃതമായ ഉപദേശ സംവാദത്തിലൂടെയും (അ.1-11), ജീവിതത്തിന്റെ പ്രായോഗിക നിർദ്ദേശങ്ങളിലൂടെയും (അ.12-16) ആണ് അപ്പൊസ്തലൻ ഈ പ്രമേയം വികസിപ്പിക്കുന്നത്. അഭിവാദനവും മുഖവുരയും (1:1-17) കഴിഞ്ഞശേഷം മനുഷ്യവർഗ്ഗത്തിന്റെ സാർവ്വത്രികമായ പാപപൂർണ്ണതയും ദൈവികനീതിയുടെ ആവശ്യകതയും (1:18-3:20) വിവരിക്കുന്നു. തുടർന്നു കർത്താവായ യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ വീണ്ടെടുപ്പുവേലയിലൂടെ ഓരോ വിശ്വാസിക്കും ദൈവം നല്കുന്ന നീതീകരണത്തെ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. (3:21-5:11). പുറജാതികളും (1:18-32), സ്വന്തം നീതിയിൽ അഭിമാനം കൊള്ളുന്ന യെഹൂദന്മാരും (2:17-3:20) ഒരുപോലെ നഷ്ടപ്പെട്ടു. എന്നാൽ നീതീകരണം വിശ്വാസത്താൽ മാത്രമാണ്. യേശുക്രിസ്തു നമ്മുടെ നീതിയായി തീർന്നു. ക്രിസ്തുവിലെ പുതിയ ജീവിതമാണ് 6-8 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്നത്. രക്ഷിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തി പാപത്തിൽ തുടരുവാൻ പാടില്ല. ക്രിസ്തുവിനോടു ചേർന്ന വിശ്വാസി ഒരു പുതിയ ധാർമ്മികജീവിതം ചെയ്യേണ്ടതാണ്. (6:1-14). ന്യായപ്രമാണത്തിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കപ്പെട്ട വിശ്വാസി ധാർമ്മികമായ കടപ്പാടിൽ നിന്നു ഒഴിവാകുന്നില്ല. ന്യായപ്രമാണത്തെക്കാൾ ഉന്നതവും പുതിയതുമായ ദൈവികപ്രമാണം അനുസരിക്കുവാൻ ബാധ്യസ്ഥനാകുന്നതേയുള്ളൂ. (6:15-7:6). ന്യായപ്രമാണത്തിനു രക്ഷിക്കുവാൻ കഴിയാഞ്ഞത് ന്യായപ്രമാണം ദോഷമായതിനാലല്ല; മനുഷ്യന്റെ പാപം നിമിത്തം അവനു ന്യായപമാണം അനുസരിക്കാൻ കഴിയാഞ്ഞതിനാലാണ്. (7:7-25). വീണ്ടെടുക്കപ്പെട്ട ജീവിതത്തിന്റെ വിജയങ്ങളാണ് എട്ടാമദ്ധ്യായത്തിൽ. നീതീകരണത്തെപ്പോലെ തന്നെ തേജസ്കരണത്തിന്റെയും ഉറപ്പു വിശ്വാസിക്കു നല്കുന്നു. രക്ഷയുടെ പൂർണ്ണമായ ഭദ്രതയിൽ വിശ്വാസി ആനന്ദിക്കേണ്ടതാണ്. ദൈവം യെഹൂദന്മാരെ മറന്നുകളഞ്ഞില്ല എന്നും അവരുടെ രക്ഷയും ദൈവിക പദ്ധതിയിലുണ്ടെന്നും 9-11 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ വിശദമാക്കുന്നു. 9-ാം അദ്ധ്യായത്തിൽ യെഹൂദന്റെ ഭൂതകാലവും 10-ാം അദ്ധ്യായത്തിൽ വർത്തമാനകാലവും 11-ാം അദ്ധ്യായത്തിൽ ഭാവികാലവും വിശദമാക്കുന്നു. പ്രായോഗികജീവിതത്തെ സംബന്ധിക്കുന്ന ഉപദേശങ്ങളാണ് 12-16 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ. വ്യക്തിപരമായ വന്ദനങ്ങൾ അറിയിച്ചുകൊണ്ട് ലേഖനം സമാപിക്കുന്നു. 

ദൈവത്തിന്റെ അദൃശ്യലക്ഷണങ്ങളും സ്വഭാവവും റോമാ ലേഖനത്തിൽ വ്യക്തമായി കാണാം. ദൈവികനീതി, ദൈവിത്തിന്റെ നന്മ, ദൈവകൃപ, ദൈവത്തിന്റെ പരമാധികാരം,  ന്യായപ്രമാണം എന്നീ വിഷയങ്ങളെ അപ്പൊസ്തലൻ വിശദമായി ആഖ്യാനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. ലേഖനത്തിന്റെ ഉപദേശഭാഗം അവസാനിക്കുന്നതു തന്നെ ദൈവത്തിന്റെ ധനം, ജ്ഞാനം, അറിവു എന്നിവയുടെ ആഴവും അവന്റെ ന്യായവിധികളുടെ അപ്രമേയതയും വഴികളുടെ അഗോചരതയും ഏറ്റുപറഞ്ഞു ചെയ്യുന്ന സ്ത്രവത്തോടു കൂടിയാണ്. (11:33-36). ലേഖനത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ തന്നെ അപ്പൊസ്തലൻ ദൈവനീതി എന്ന വിഷയം അവതരിപ്പിക്കുന്നു. വിശ്വാസികൾക്കതു വെളിപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നു എടുത്തുപറയുന്നു. (1:17). ഈ ലേഖനത്തിൽ ദൈവനീതിയുടെ വെളിപ്പാടിന്റെ നാലു വശങ്ങൾ കാണാം. 1. ദൈവത്തിന്റെ വിശ്വസ്തത: ദൈവിക സ്വഭാവത്തിനു അനുയോജ്യമായി ദൈവത്തിന്റെ വാഗ്ദത്തം നിറവേറേണ്ടതാണ്. (3:3,4). 2. ദൈവക്രോധം: പാപത്തോടുള്ള വെറുപ്പിൽ നിന്നുളവാകുന്ന നീതിയുടെ വശമാണത്: (1:17; 2:5). നീതിയും ക്രോധവും അവിഭാജ്യങ്ങളാണ്. ദൈവക്രോധത്തിന്റെ പ്രവർത്തനത്തെ വ്യക്തമാക്കാതെ ദൈവനീതിയെ കുറിച്ചു പറയുവാൻ സാദ്ധ്യമല്ല. 3. ക്രിസ്തുവിന്റെ മരണത്തിൽ വെളിപ്പെട്ട നീതി: (3:25). 4. വിശ്വാസവുമായി നീതിക്കുള്ള ബന്ധം: വെളിപ്പെട്ട ദൈവികനീതി വിശ്വാസത്താൽ സ്വായത്തമാക്കാം എന്നത് പൗലൊസ് ഊന്നിപ്പറയുന്നു. കർത്തൃത്വത്തിൽ ദൈവത്തോടു ശത്രുക്കളായിരുന്നവരെ നീതിമാന്മാരെന്നു ദൈവനീതി പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. (5:10). ഇതാണ് നീതീകരണത്തിന്റെ അർത്ഥം. ആളുകളെ നീതിമാന്മാരാക്കുകയല്ല, നീതിമാന്മാരായി കണക്കാക്കുകയാണ്. ഈ വിഷയത്തിന്റെ ഭാഷ്യമാണ് റോമാലേഖനം. നവീകരണ ദൈവശാസ്ത്രത്തിന്റെ അടിത്തറ ഇതത്രേ. 

ദൈവസ്നേഹത്തെക്കുറിച്ചു പൗലൊസ് ഈ ലേഖനത്തിൽ അധികം പറയുന്നുണ്ട്. ദൈവത്തിന്റെ നീതി മനുഷ്യന്റെ രക്ഷയ്ക്കു വേണ്ടി പ്രവർത്തിക്കുകയായിരുന്നു. ഇതു ദൈവത്തിന്റെ വിശുദ്ധിയോട് ദൈവസ്നേഹത്തെ ഇണയ്ക്കുകയാണ്. ദൈവത്തിന്റെ ദയ, ദീർഘക്ഷമ, ദീർഘക്ഷാന്തി എന്നിവയിലേക്ക് (2:4) പൗലൊസ് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. നാം പാപികളായിരിക്കെ (5:8) ക്രിസ്തു നമുക്കു വേണ്ടി മരിച്ചു എന്നത് ദൈവസ്നേഹത്തിന്റെ പരമമായ ആവിഷ്ക്കാരമാണ്. ഈ സ്നേഹത്തിന്റെ ഐതിഹാസികമായ ആഖ്യാനമാണ്. (റോമ, 8:35-39). ക്രിസ്തുവിന്റെ സ്നേഹത്തിൽ നിന്നു നമ്മെ വേർപിരിക്കുന്നതാർ? എന്നു അപ്പൊസ്തലൻ ചോദിക്കുന്നു. യിസ്രായേലിന്റെ നിരസനത്തെക്കുറിച്ചു പറയുമ്പോൾ പൗലൊസ് ദൈവത്തിന്റെ കരുണയെക്കുറിച്ചു പ്രതിപാദിക്കുന്നു. 9:15). ദൈവത്തിന്റെ പക്കൽ അനീതിയില്ല. അനുസരിക്കാത്തതും, മറുത്തു പറയുന്നതുമായ ജനത്തിങ്കലേക്കു ഞാൻ ഇടവിടാതെ കൈനീട്ടി (റോമ, 10:21) എന്നിങ്ങനെ യെശയ്യാ പ്രവാചകന്റെ വാക്കുകൾ ഉദ്ധരിക്കുന്നു. എല്ലാവരോടും കരുണകാണിക്കുക എന്നതു ദൈവത്തിന്റെ വൈശിഷ്ട്യമാണ്. (11:32). ലേഖനത്തിന്റെ പ്രായോഗിക ഭാഗത്തു പോലും അപ്പൊസ്തലൻ ദൈവത്തിന്റെ കൃപാപൂർണ്ണമായ സ്വഭാവത്തെ ഊന്നിപ്പറയുന്നുണ്ട്. നന്മയും പ്രസാദവും പൂർണ്ണതയും ഉള്ളതാണു ദൈവഹിതം. (12:2). ദൈവം ദുർബ്ബലനെയും ബലവാനെയും സ്വീകരിക്കുന്നുണ്ട്. അതിനാൽ ഒരുവൻ മറ്റൊരുവനെ വിധിക്കുവാൻ പാടില്ല. സ്ഥിരതയുടെയും ആശ്വാസത്തിന്റെയും ദൈവം പ്രത്യാശ നല്കുന്നു. (15:13). പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ ശക്തിയാൽ പ്രത്യാശയുടെ സമൃദ്ധിയിൽ വളരേണ്ടവരാണു ക്രിസ്ത്യാനികൾ. 

റോമർ 9-11 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ ദൈവത്തിന്റെ പരമാധികാരത്തെക്കുറിച്ചു അപ്പൊസ്തലൻ പറയുന്നു. ഇവിടെ യിസ്രായേലിന്റെ ഭാഗധേയമാണു വിഷയം. ദൈവനീതിയെക്കുറിച്ചു പറയുകയും ദൈവത്തിന്റെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കഴിഞ്ഞകാല ചരിത്രത്തിൽ ദൈവം യിസായേലിനെ തിരഞ്ഞെടുത്തതിനെ സാധുകരിക്കുവാൻ കുശവന്റെയും കളിമണ്ണിന്റെയും ഉദാഹരണം പറയുന്നു. (9:19). ദൈവത്തിന്റെ പരമമായ നിർണ്ണയം വിജാതീയരെ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചതിൽ മാത്രമല്ല, യിസ്രായേലിന്റെ പുന:സ്ഥാപനത്തിന്റെ വാഗ്ദത്തത്തിലും പ്രത്യക്ഷമാവുന്നു. മനുഷ്യന്റെ പാപത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണയിലൂടെ മാത്രമേ ദൈവകൃപ ഗ്രഹിക്കുവാൻ സാധിക്കു. 

ദൈവനീതി പ്രാപിക്കുവാൻ കഴിയാത്ത മനുഷ്യന്റെ പരാജയമാണ് ആദ്യത്തെ മൂന്ന് അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ. വിജാതീയരുടെ പാപങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ യിസ്രായേല്യരുടെ പാപത്തിന്റെ വിവരണവും നല്കുന്നു. ജഡത്തിന്റെ പേരിൽ മനുഷ്യന്റെ പാപപ്രകൃതിയെ വർണ്ണിക്കുന്നു. ക്രിസ്തുവിനെക്കുറിച്ചു പറയുമ്പോൾ പാപജഡത്തിനു സദൃശമെന്നേ പറയുന്നുള്ളൂ. മനുഷ്യനെ വീണ്ടെടുക്കുവാൻ മനുഷ്യനേ കഴിയു. അതുകൊണ്ട് ക്രിസ്തു മനുഷ്യനായി. ഇതാണ് രണ്ട് ആദാമുകളെക്കുറിച്ചുള്ള പൗലൊസിന്റെ ഉപദേശം. (5:12). പാപത്തോടുള്ള തന്റെ പോരാട്ടത്തെക്കുറിച്ചു പറയുമ്പോൾ (അ.7) പാപശക്തിയെക്കുറിച്ചുള്ള തീവ്രമായ ബോധം പൗലൊസിനുണ്ട്. ആത്മാവിനെ നശിപ്പിക്കുവാൻ ശ്രമിക്കുന്ന വ്യക്തിപരമായ ശത്രുവായിട്ടാണ് പൗലൊസ് പാപത്തെ കാണുന്നത്. ജഡത്തെയാണ് അതു കരുവാക്കുന്നത്. തന്റെ ബന്ധനത്തിൽ എല്ലാവരെയും ഒതുക്കുവാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ഇതിനെ അപ്പൊസ്തലൻ പാപത്തിന്റെ പ്രമാണം (7:23) എന്നു വിളിക്കുന്നു. മനുഷ്യനെ അതു അരിഷ്ടനാക്കുന്നു. ഈ അരിഷ്ടതയിൽ നിന്നു അവനെ മോചിപ്പിക്കുന്നതു ദൈവം ക്രിസ്തുവിലൂടെയാണ്. മനുഷ്യനെ വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനു ദൈവം മുൻകൈയെടുത്തു. പാപം ക്ഷമിക്കുവാനായി ദൈവം ഏർപ്പെടുത്തിയ യാഗമാണ് ക്രിസ്തുവിന്റെ ക്രൂശിലെ മരണം. 6-ാം അദ്ധ്യായത്തിൽ ദൈവകൃപയുടെ പ്രവർത്തനം വിശദമാക്കുന്നു. ദൈവത്തിന്റെ കൃപാധിക്യം അധികം പാപം ചെയ്യുവാനുള്ള സന്ദർഭമാക്കരുത്. വിശ്വാസിക്കു ക്രിസ്തുവിനോടുള്ള അടുത്തബന്ധം അതു അസാദ്ധ്യമാക്കുന്നു. സ്നാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ചിത്രീകരണം ഒരു വ്യക്തിയിൽ നടക്കുന്ന രൂപാന്തരത്തിന്റെ സ്വഭാവം വെളിപ്പെടുത്തുവാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നു. നാം കൃപയ്ക്കധീനരാകയാൽ (6:14) പാപത്തിനിനി അധീശത്വം ഇല്ല. മാത്രവുമല്ല, കൃപ നമ്മെ ദൈവത്തിനു ദാസരാക്കി; പുതിയ കടപ്പാട് പഴയതിനെ മാറ്റി. (6:20). 

ന്യായപ്രമാണത്തോടു അപ്പൊസ്തലനു വലിയ ആദരവാണുള്ളത്. “ആകയാൽ ന്യായപ്രമാണം വിശുദ്ധം, കല്പന വിശുദ്ധവും, ന്യായവും, നല്ലതും തന്നെ” (7:12) എന്നു അപ്പൊസ്തലൻ പറയുന്നു. പാപത്തിന്റെ സ്വഭാവം വെളിപ്പെടുത്തിയത് ന്യായപ്രമാണമാണ്. (7:7). എന്നാൽ രക്ഷാമാർഗ്ഗമെന്ന നിലയ്ക്ക് ന്യായപ്രമാണം പ്രയോജന രഹിതമായിരുന്നു. അതിനു കാരണം ന്യായപ്രമാണത്തിലെ അപാകതകൾ അല്ല, മനുഷ്യന്റെ വൈകല്യങ്ങളാണ്. ഒരു വിശ്വാസിക്ക് ആത്മാവിന്റെ പ്രമാണം ആണുള്ളത്. ഇത് പരിശുദ്ധാത്മാവിനെ കുറിച്ചുള്ള ചിന്തയ്ക്ക് അടിസ്ഥാനമായിരിക്കുന്നു. പുതിയനിയമത്തിൻ കീഴിൽ കല്പനകൾ ഹൃദയത്തിലാണ് എഴുതപ്പെടേണ്ടത്. ഉള്ളിൽ വസിക്കുന്ന പരിശുദ്ധാത്മാവാണ് എഴുത്തുകാരൻ. ദൈവാത്മാവിനു എതിരാണു ജഡം. മരണത്തിന്റെ സ്ഥാനത്തു ദൈവാത്മാവ് ജീവൻ നല്കുന്നു. (8:11). പുത്രത്വത്തെക്കുറിച്ചു ദൈവാത്മാവ് സാക്ഷ്യം പറയുന്നു. (8:14). ദൈവഹിതം അനുസരിച്ചു വിശ്വാസിക്കുവേണ്ടി പക്ഷവാദം ചെയ്യുന്നു. (8:26). ഒരു നിയമസംഹിതയോടുള്ള വിധേയത്വത്തിലല്ല, മറിച്ചു നീതി, സമാധാനം, സന്തോഷം, പ്രത്യാശ, സ്നേഹം എന്നിവ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു പുതിയനിയമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ആത്മാവിനാൽ നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്ന ഒന്നാണു ക്രിസ്തീയ ജീവിതം. (5:3; 12:11; 14:17; 15:13, 30).

അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ പ്രവൃത്തികൾ (Acts of the Apostles) 

പുതിയനിയമത്തിലെ അഞ്ചാമത്തെ പുസ്തകമായ അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ പ്രവൃത്തികൾ സഭാചരിത്രത്തിന്റെ ആദ്യരേഖയാണ്. ‘പ്രാക്സൈസ് അപൊസ്റ്റൊലോൻ’ എന്നാണു ഗ്രീക്കുപേര്. നിശ്ചയോപപദം പ്രയോഗിച്ചിട്ടില്ലാത്തതുകൊണ്ടു ചില അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ ചില പ്രവൃത്തികൾ എന്നു ഗ്രീക്കു പേരിനെ പരിഭാഷപ്പെടുത്തുന്നതിൽ തെറ്റില്ലെന്നു കരുതുന്ന പണ്ഡിതന്മാരുണ്ട്. ഈ പുസ്തകത്തിന്റെ മുഖമുദ്ര പരിശുദ്ധാത്മാവാണ്. പരിശുദ്ധാത്മാവു വന്ന ശേഷമാണു ശക്തി ലഭിക്കുന്നതും യേശുക്രിസ്തുവിനെ സാക്ഷിക്കുന്നതും. തന്മൂലം ചിലർ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നതുപോലെ ഈ പുസ്തകത്തെ പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ പ്രവൃത്തികൾ എന്നും വിളിക്കുന്നതിൽ തെറ്റില്ല. പിതാവായ ദൈവത്തെ വെളിപ്പെടുത്തുകയും മഹത്വപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന പുത്രൻ നാലു സുവിശേഷങ്ങളിൽ കേന്ദ്രബിന്ദുവായിരിക്കുന്നതു പോലെ, ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റ് സ്വർഗ്ഗാരോഹണം ചെയ്ത പുത്രനെ വെളിപ്പെടുത്തുകയും ഉയർത്തുകയും ചെയ്യുന്ന പരിശുദ്ധാത്മാവ് അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികളിൽ  നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്നു.

ഗ്രന്ഥകർത്താവ്: എ.ഡി. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ഉത്തരാർദ്ധംവരെ അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളുടെ എഴുത്തുകാരനെക്കുറിച്ച് പ്രത്യക്ഷ പ്രസ്താവനകളില്ല. അതിനുശേഷം പലരും ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷവും അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികളും പ്രിയവൈദ്യനായ ലൂക്കൊസിന്റേതാണെന്ന് സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ആധുനികകാലത്ത് മാത്രമാണു ഈ പുസ്തകങ്ങളുടെ കർത്തൃത്വം തീത്തൊസിലോ മറ്റേതെങ്കിലും എഴുത്തുകാരനിലോ ആരോപിക്കുവാനുള്ള ശ്രമം നടന്നിട്ടുള്ളത്. ഉത്തമനായ തെയോഫിലോസിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്തുകൊണ്ട് അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ പ്രവ്യത്തികൾ എല്ലാം ലൂക്കൊസ് ഒരു പുസ്തകത്തിൽ എഴുതി എന്നും ഈ സംഭവങ്ങൾ തന്റെ സാന്നിദ്ധ്യത്തിൽ നടന്നതായി ലൂക്കൊസ് വ്യക്തമാക്കുന്നു എന്നും മുറട്ടോറിയൻ രേഖാശകലത്തിൽ പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്. പോളിക്കാർപ്പ്, ജസ്റ്റിൻ മാർട്ടിയർ, അലക്സാണ്ട്രിയയിലെ ക്ലെമെന്റ്, തെർത്തുല്യൻ, ഇറേന്യൂസ് തുടങ്ങിയവർ ഈ പുസ്തകത്തിൽ നിന്നുദ്ധരിക്കുകയോ പുസ്തകത്തെ പരാമർശിക്കുകയോ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. എവുസേബിയൂസിന്റെ കാലമായപ്പോഴേക്കും അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികൾ കാനോന്റെ ഭാഗമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടുകഴിഞ്ഞു. 

ആഭ്യന്തരതെളിവുകളും ലുക്കാസിന്റെ കർത്തൃത്വത്തിന് അനുകൂലമായുണ്ട്. എഴുത്തുകാരൻ ഭാഗഭാക്കായിരുന്ന സംഭവങ്ങളെ ആഖ്യാനം ചെയ്യുമ്പോൾ അവർ എന്നതിനു പകരം ഞങ്ങൾ എന്ന ഉത്തമപുരുഷ ബഹുവചനമാണു പയോഗിക്കുന്നത്. രണ്ടാം മിഷണറിയാത്രയിൽ ത്രോവാസിൽവെച്ച് പൌലൊസ്, ശീലാസ്, തിമൊഥയൊസ് എന്നിവരോടു് ലൂക്കൊസ് ചേർന്നു; ഫിലിപ്പിവരെ കൂടെ ഉണ്ടായിരുന്നു: (പ്രവൃ, 16:10-17). എന്നാൽ അവർ ഫിലിപ്പി വിട്ടപ്പോൾ ലൂക്കൊസ് അവരോടൊപ്പം പോയില്ല. മൂന്നാം മിഷണറിയാത്രയുടെ ഒടുവിൽ ഫിലിപ്പിയിൽ ലുക്കാസ് ഉണ്ടായിരുന്നതായി കാണുന്നു. യെരൂശലേമിലെ ദരിദ്രർക്കു വേണ്ടി ലഭിച്ച ധർമ്മശേഖരം അവർക്കു നല്കാനായി പൌലൊസ് പലസ്തീനിലേക്കു യാത്ര പുറപ്പെടുകയായിരുന്നു. (പ്രവൃ,, 20:4 ; റോമ, 15:25). ഇതുമുതൽ ലൂക്കൊസ് പൌലൊസിനോടൊപ്പം യെരൂശലേമിലേക്കു പോയി. (പ്രവൃ, 20:5-21:18). പൌലൊസ് രണ്ടുവർഷം കൈസര്യയിൽ കാരാഗ്യഹവാസം അനുഭവിച്ചപ്പോൾ ലൂക്കൊസ് എന്തുചെയ്തു എന്ന് നമുക്കറിയില്ല. വീണ്ടും വിവരണം ആരംഭിക്കുകയാണ്. ‘ഞങ്ങൾ കപ്പൽ കയറി ഇതല്യക്കു പോകേണം എന്നു കല്പനയായപ്പോൾ’ (പ്രവൃ, 27:1). തുടർന്നു റോമിലേക്കുള്ള യാത്രയെക്കുറിച്ചു ലൂക്കൊസ് വ്യക്തമായി വിവരിച്ചശേഷം പൊടുന്നനവെ ചരിത്രം അവസാനിപ്പിക്കുകയാണ്. പൌലൊസ് കൂലിക്കുവാങ്ങിയ വീട്ടിൽ രണ്ടു സംവത്സരം മുഴുവൻ പാർത്തു, പരിമിതമായ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിൽ തന്റെ അടുക്കൽ വന്നവരെ സ്വീകരിക്കുകയും അവരോടു ക്രിസ്തുവിനെക്കുറിച്ച് പ്രസംഗിക്കുകയും ചെയ്തു. (പ്രവൃ, 28:29,30). ഒരു അനന്തര എഴുത്തുകാരൻ ഈ ‘ഞങ്ങൾ ഭാഗങ്ങൾ’ എഴുതി ചേർത്തുവെങ്കിൽ തീർച്ചയായും തന്റെ പേര് സൂചിപ്പിക്കുമായിരുന്നു. ഞങ്ങൾ ഭാഗങ്ങളിലെ ഭാഷാശൈലിയും മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽനിന്നു വ്യത്യസ്തമല്ല. ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിന്റെയും അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളുടെയും എഴുത്തുകാരൻ തന്നെയാണ് ഈ ഭാഗങ്ങളുടെയും എഴുത്തുകാരൻ. അയാൾ പൌലൊസിന്റെ സഹചാരിയായിരുന്നു. എന്നാൽ പൌലൊസിന്റെ സഖികളിൽ ആർ എന്നത് പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു. ലൂക്കൊസ് പ്രിയവൈദ്യനാണ്. പുതിയനിയമത്തിൽ മറ്റുവിധത്തിൽ ഒരു പ്രശസ്തി ലൂക്കൊസിനില്ല. അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിൽ കാണുന്ന വൈദ്യശാസ്ത്ര സംബന്ധമായ ഭാഷ ലൂക്കൊസിന്റെ കർതൃത്വത്തിനുള്ള അനുബന്ധതെളിവാണ്. പൌലൊസിന്റെ പ്രതീക്ഷിതമരണത്തിനു അല്പംമുമ്പ് ലൂക്കൊസ് പൌലൊസിനോടൊപ്പം ഉണ്ടായിരുന്നു. (2തിമൊ, 4:11).

കാലം: അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളുടെ രചനാകാലത്തെക്കുറിച്ചു പണ്ഡിതന്മാരുടെ ഇടയിൽ അഭിപ്രായൈക്യമില്ല. ഈ ഗ്രന്ഥരചനയിൽ ലൂക്കൊസ് ജൊസീഫസിനെ അവലംബമാക്കി എന്നു വാദിക്കുന്നവരുണ്ട്. എങ്കിൽ അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികൾ രചിച്ചതു എ.ഡി. 94-നു ശേഷമായിരിക്കണം. അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികളും ജൊസീഫസും പരാമർശിക്കുന്ന ഒരു സംഭവമാണ് ത്യൂദാസ് എന്ന പേരുള്ള യെഹൂദൻ നടത്തിയ വിഫലമായ വിപ്ലവം. പ്രവൃത്തി 5:36-ൽ ഗമാലീയേൽ തന്റെ പ്രസംഗത്തിൽ ഇതിനെ സൂചിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ സംഭവം ജൊസീഫസിന്റെ യെഹൂദപ്പഴമകളിൽ നിന്നെടുത്തതാണെങ്കിൽ അപ്പൊസ്തല പവൃത്തികൾ രചിക്കപ്പെട്ടത് എ.ഡി. 94-നു ശേഷമാണ്. ത്യൂദാസിന്റെ പ്രക്ഷോഭണം ഗലീലക്കാരനായ യൂദായുടെ വിപ്ലവത്തിനു മുമ്പായിരുന്നു. യൂദായുടെ വിപ്ലവം ചാർത്തലിന്റെ കാലത്തു അഥവാ ഔഗുസ്തൊസ് കൈസരുടെ കാലത്തായിരുന്നു (പ്രവൃ, 5:37). ജൊസീഫസ് പരാമർശിക്കുന്ന ത്യൂദാസിന്റെ വിപ്ലവം ഗമാലീയേലിന്റെ പ്രഭാഷണത്തിനു വളരെശേഷം കൌദ്യോസിന്റെ കാലത്തു സംഭവിച്ചതായിരുന്നു. ഈ കാര്യത്തിൽ തെറ്റുപറ്റിയത് ലൂക്കൊസിനാണെന്ന് അധികം പണ്ഡിതന്മാരും സമ്മതിക്കുന്നു. അങ്ങനെയെങ്കിൽ ലൂക്കൊസ് ജൊസീഫസിനെ ആശ്രയിച്ചിട്ടില്ലെന്നും ആശ്രയിച്ചിരുന്നുവെങ്കിൽ ഈ വലിയ തെറ്റ് വരുത്തുകയില്ലായിരുന്നു എന്നും വ്യക്തമാണ്. എന്നാൽ രണ്ടും തെറ്റല്ലെന്നതാണു വസ്തുത. ത്യൂദാസ് എന്നപേരിൽ ഒന്നിലധികം പേർ ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്നും അവർ വിപ്ലവത്തിന് മുൻകൈ എടുത്തുവെന്നും കരുതാവുന്നതാണ്. അല്ലെങ്കിൽത്തന്നെയും മുമ്പു വിപ്ലവം നടത്തിയവരുടെ അനുയായികൾ പിന്നീടൊരു വിപ്ലവശ്രമം നടത്തിക്കൂടെന്നുമില്ല. ഏതായാലും ലൂക്കൊസ് ജൊസീഫസിനെ ആശ്രയിച്ചു എന്നതു നിർവ്വിവാദം തെളിയിക്കാൻ സാദ്ധ്യമല്ല. അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളുടെ രചനാകാലമായി പൊതുവെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതു് എ.ഡി. 63 ആണ്. പ്രധാനപ്പെട്ട വാദമുഖങ്ങൾ താഴെ ചേർക്കുന്നു .

1. എ.ഡി. 60-നു ശേഷമുണ്ടായ ചില പ്രധാന സംഭവങ്ങൾ അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിൽ പറയപ്പെട്ടിട്ടില്ല. അതിൽ ഏറ്റവും പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്നത് എ.ഡി. 70-ൽ സംഭവിച്ച യെരുശലേമിന്റെ നാശമാണ്. എ.ഡി. 70-നു ശേഷമാണ് ഈ പുസ്തകം എഴുതിയതെങ്കിൽ ലൂക്കൊസ് അതു സൂചിപ്പിക്കുമായിരുന്നു. എന്നാൽ യെരുശലേമിന്റെ നാശം യെഹൂദന്മാർക്കെന്നെപോലെ ക്രിസ്ത്യാനികൾക്ക് പ്രധാനമല്ലെന്നു പ്രതിവാദമുന്നയിക്കാം. സമവീക്ഷണ സുവിശേഷകാരന്മാരിൽവച്ച് യെരൂശലേമിൽ കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചത് ലുക്കൊസ് ആണെന്ന വസ്തുത തള്ളിക്കളയാനാവില്ല. 

2. നീറോ ചക്രവർത്തിയുടെ ക്രിസ്തുമത പീഡനത്തെക്കുറിച്ച് അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിൽ യാതൊരു സൂചനയുമില്ല. എ.ഡി. 64-നു ശേഷമായിരുന്നു ഇതു എഴുതപ്പെട്ടിരുന്നുവെങ്കിൽ എഴുത്തുകാരൻ ഒരിക്കലും ഈ സംഭവത്തെ ഒഴിവാക്കുമായിരുന്നില്ല. ലൂക്കൊസ് തന്റെ ചരിത്രം അവസാനിപ്പിക്കുന്നതു തന്നെ റോമിനെ സ്പർശിച്ചുകൊണ്ടാണ്. 

3. അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികൾ അവസാനിപ്പിക്കുന്നത് പൊടുന്നനവെയാണ്. പ്രസംഗിക്കുന്നതിനും പഠിപ്പിക്കുന്നതിനും ഉള്ള സ്വാതന്ത്ര്യത്തോടുകൂടി പൌലൊസ് റോമിൽ കഴിയുന്നതായി പ്രസ്താവിച്ചുകൊണ്ടാ ചരിത്രം അവസാനിപ്പിക്കുന്നു. പൌലൊസിന്റെ അനന്തര ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ച് ഒന്നും മിണ്ടുന്നില്ല. ഇതിനു പ്രതിവാദമായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നത് പ്രവൃത്തി 20:25 ആണ്; എന്നാൽ നിങ്ങളുടെ ഇടയിൽ ദൈവരാജ്യം പ്രസംഗിച്ചുകൊണ്ട് നടന്നവനായ എന്റെ മുഖം നിങ്ങളാരും ഇനി കാണുകയില്ല എന്നു ഞാൻ അറിയുന്നു. പൌലൊസിന്റെ രക്തസാക്ഷിത്വം ലൂക്കൊസ് അറിഞ്ഞിരുന്നു എന്നതിനു് ഇത് തെളിവായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെടുന്നു. എഫ്. എഫ് ബുസിന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ ഇതു പൌലൊസിന്റെ രക്തസാക്ഷിത്വത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ലൂക്കൊസിന്റെ അറിവിന്റെ രേഖയല്ല, മറിച്ച് പൌലൊസിന്റെ പ്രതീക്ഷയെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രസ്താവന മാത്രമാണ്. 

4. അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിലെ വിഷയവും പ്രയോഗങ്ങളും അവികസിതമാണ്. സഭാചരിത്രത്തിന്റെ പ്രാചീനതമമായ ഘട്ടത്തിൽ നിലവിലിരുന്ന ധാരണകളാണവ. യെഹൂദന്മാരും ജാതികളും തമ്മിലുള്ള വാദപ്രതിവാദങ്ങൾ അന്നു പ്രബലമായിരുന്നു. യെരുശലേമിന്റെ പതനത്തിന് മുമ്പാണു അതു പ്രശ്നമായിരുന്നത്. സഭയുടെ സാർവ്വത്രികസ്വഭാവം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടതോടു കൂടി സഭയിൽ ജാതികളെ ഉൾക്കൊള്ളിക്കുന്നത് പ്രശ്നമല്ലാതായി. യെരൂശലേം സമ്മേളനത്തിൽ ഭക്ഷണത്തെക്കുറിച്ചെടുത്ത തീരുമാനം ഉപദേശത്തിന്റെ അവികസിതരൂപം ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിലെ ദൈവശാസ്ത്രപരമായ ഭാഷയും പ്രാചീനമാണ്. ക്രിസ്തുവിനുപയോഗിക്കുന്ന പേരുകളായ ദൈവത്തിന്റെ ദാസൻ, മനുഷ്യപുത്രൻ എന്നിവ ആദിമപാരമ്പര്യത്തെ കാണിക്കുന്നു. ക്രിസ്ത്യാനികളെ ശിഷ്യന്മാർ എന്നു വിളിക്കുന്നതും പഴമയുടെ ദൃഷ്ടാന്തമാണ്. 

5. റോമിനു സഭയോടുള്ള അനുകൂല ഭാവമാണു അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിൽ കാണുന്നത്. സഭയെ റോമൻ അധികാരികൾ പീഡിപ്പിച്ചില്ല. എഫെസൊസിലെ പ്രാദേശിക സർക്കാർ പൌലൊസിനോടും സുഹൃത്തുക്കളോടും അനുകൂലമായാണു പെരുമാറിയത്. പീഡനത്തിനു പിന്നിൽ ഓരോസമയവും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത് യെഹൂദന്മാരും അവരുടെ ഉപജാപങ്ങളുമാണാ. എ.ഡി. 64-ൽ നീറോ സഭയെ പീഡിപ്പിച്ചു. അതിനുശേഷമാണ് ഭരണാധികാരികൾ ക്രിസ്തുമതത്തെ സംശയദൃഷ്ടിയോടെ വീക്ഷിച്ചുതുടങ്ങിയത്. 

6. അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികളുടെ എഴുത്തുകാരനു പൌലൊസിന്റെ ലേഖനങ്ങളുമായി അടുപ്പമുണ്ടായിരുന്നില്ലെന്നു പൊതുവെ വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു . തന്മൂലം പൌലൊസിന്റെ ലേഖനങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നതിനു മുമ്പുതന്നെ അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികൾ എഴുതിക്കഴിഞ്ഞു എന്ന് മനസ്സിലാക്കാം.

ഉദ്ദേശ്യം: യേശുവിൻ്റെ ശിഷ്യഗണത്തിൻ്റെ യെഹൂദാ പാരമ്പര്യത്തിൽ നിന്നും സർവ്വലോകത്തിലേക്കുമുള്ള സുവിശേഷത്തിൻ്റെ വളർച്ച രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന ഒരു ചരിത്രഗ്രന്ഥമാണ് അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികൾ. പരിശുദ്ധാത്മാവിൻ്റെ വാഗ്ദത്തവും, ക്രിസ്തുവിൻ്റെ സ്വർഗ്ഗാരോഹണവും, ആത്മാവിൻ്റെ അവരോഹണവും, ആത്മസ്നാനവും, സഭാസ്ഥാപനവും, സഭയുടെ വ്യാപനവും വിവരിച്ചിരിക്കുന്നു. അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ പ്രവൃത്തിയെന്നാണ് പുസ്തകത്തിൻ്റെ പേരെങ്കിലും, യെരുശലേമിൽ സ്ഥാപാപിച്ച തൻ്റെ സഭ പരിശുദ്ധാത്മാവ് ഭൂലോകം മുഴുവൻ വ്യാപിപ്പിച്ചത് എങ്ങനെയാണ് എന്നതിൻ്റെ ചരിത്രം ചമച്ചിരിക്കുകയാണ് ലൂക്കൊസ്.

പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “എന്നാൽ പരിശുദ്ധാത്മാവു നിങ്ങളുടെ മേൽ വരുമ്പോൾ നിങ്ങൾ ശക്തി ലഭിച്ചിട്ടു യെരൂശലേമിലും യെഹൂദ്യയിൽ എല്ലാടത്തും ശമര്യയിലും ഭൂമിയുടെ അറ്റത്തോളവും എന്റെ സാക്ഷികൾ ആകും എന്നു പറഞ്ഞു.” പ്രവൃത്തികൾ 1:8.

2. “പെട്ടെന്നു കൊടിയ കാറ്റടിക്കുന്നതുപോലെ ആകാശത്തനിന്നു ഒരു മുഴക്കം ഉണ്ടായി, അവർ ഇരുന്നിരുന്ന വീടു മുഴുവനും നിറെച്ചു. അഗ്നിജ്വാലപോലെ പിളർന്നിരിക്കുന്ന നാവുകൾ അവർക്കു പ്രത്യക്ഷമായി അവരിൽ ഓരോരുത്തന്റെ മേൽ പതിഞ്ഞു. എല്ലാവരും പരിശുദ്ധാത്മാവു നിറഞ്ഞവരായി ആത്മാവു അവർക്കു ഉച്ചരിപ്പാൻ നല്കിയതുപോലെ അന്യഭാഷകളിൽ സംസാരിച്ചു തുടങ്ങി.” പ്രവൃത്തികൾ 2:2-4.

3. “മറ്റൊരുത്തനിലും രക്ഷ ഇല്ല; നാം രക്ഷിക്കപ്പെടുവാൻ ആകാശത്തിൻ കീഴിൽ മനുഷ്യരുടെ ഇടയിൽ നല്കപ്പെട്ട വേറൊരു നാമവും ഇല്ല.” പ്രവൃത്തികൾ 4:12.

4. “അതിന്നു പത്രൊസും യോഹന്നാനും: ദൈവത്തെക്കാൾ അധികം നിങ്ങളെ അനുസരിക്കുന്നതു ദൈവത്തിന്റേ മുമ്പാകെ ന്യായമോ എന്നു വിധിപ്പിൻ. ഞങ്ങൾക്കോ ഞങ്ങൾ കണ്ടും കേട്ടുമിരിക്കുന്നതു പ്രസ്താവിക്കാതിരിപ്പാൻ കഴിയുന്നതല്ല എന്നു ഉത്തരം പറഞ്ഞു.” പ്രവൃത്തികൾ 4:19,20.

5. “കർത്താവു അവനോടു: നീ പോക; അവൻ എന്റെ നാമം ജാതികൾക്കും രാജാക്കന്മാർക്കും യിസ്രായേൽമക്കൾക്കും മുമ്പിൽ വഹിപ്പാൻ ഞാൻ തിരഞ്ഞെടുത്തിരിക്കുന്നൊരു പാത്രം ആകുന്നു.” പ്രവൃത്തികൾ 9:15.

6. “നീ ഭൂമിയുടെ അറ്റത്തോളവും രക്ഷ ആകേണ്ടതിന്നു ഞാൻ നിന്നെ ജാതികളുടെ വെളിച്ചമാക്കി വെച്ചിരിക്കുന്നു” എന്നു കർത്താവു ഞങ്ങളോടു കല്പിച്ചിട്ടുണ്ടു എന്നു പറഞ്ഞു.” പ്രവൃത്തികൾ 13:47.

7. “കർത്താവായ യേശുവിൽ വിശ്വസിക്ക; എന്നാൽ നീയും നിന്റെ കുടുംബവും രക്ഷപ്രാപിക്കും എന്നു അവർ പറഞ്ഞു.” പ്രവൃത്തികൾ 16:31.

ബാഹ്യരേഖ: I. പരിശുദ്ധാത്മാവിനെ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു: 1:1-5.

II. ക്രിസ്തുവിൻ്റെ സ്വർഗ്ഗാരോഹണം: 1:6-11.

III. മത്ഥിയാസിൻ്റെ തിരെഞ്ഞെടുപ്പ്: 1:12-26.

IV. ദൈവസഭാസ്ഥാപനം: 2:1-4.

V. പത്രൊസിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ: 2:5-5:42. 

1. ഒന്നാമത്തെ പ്രസംഗവും, 3,000 പേരുടെ രക്ഷയും: 2:5-46.

2. സുന്ദരം എന്ന ദൈവാലയ ഗോപുരത്തിങ്കൽ ഇരുന്ന മുടന്തനെ സൌഖ്യമാക്കിയതും അനന്തര സംഭവങ്ങളും: അ.3,4. 

3. അനന്യാസും സഫീരയും പരിശുദ്ധാത്മാവിനോടു വ്യാജം കാണിച്ച് മരണത്തിനു വിധേയരാകുന്നു: 5:1:11.

4. അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ കയ്യാൽ നടക്കുന്ന അത്ഭുതങളും, ന്യായാധിപസംഘത്തിനു മുമ്പിലെ പ്രസംഗവും: 5:12-42.

VI. ഡീഖന്മാരുടെ പ്രവർത്തനം: അ.6-8. 

1. ഏഴു ഡീഖന്മാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു: അ.6.

2. സ്തെഫാനൊസിന്റെ പ്രസംഗവും രക്തസാക്ഷിത്വവും: അ.7.

3. ഫിലിപ്പോസിന്റെ സുവിശേഷ പ്രവർത്തനങ്ങൾ: അ.8.

VII.  പത്രൊസിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടരുന്നു: അ.9-12.

1. ശൗലിന്റെ മാനസാന്തരം, പത്രൊസ് ഐനയാസിനെ സൌഖ്യമാക്കുന്നു, തബീഥയെ ഉയിർപ്പിക്കുന്നു: അ.9.

2. കൊർന്നേല്യൊസിനും പത്രൊസിനും ദർശനങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നു: അ.10,11.

3. ദൂതൻ പത്രൊസിനെ കാരാഗൃഹത്തിൽ നിന്നു രക്ഷിക്കുന്നു: അ.12.

VIII. പൗലൊസിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ: അ.13-28. 

1. ഒന്നാം മിഷണറിയാത്ര: അ.13,14.

2. യെരുശലേം സമ്മേളനം: 15:1-35.

3. രണ്ടാം മിഷണറിയാത്ര: 15:35-18:22.

4. മുന്നാം മിഷണറിയാത്ര: 18:23-21:17.

IX. പൗലൊസ് കാരാഗൃഹത്തിൽ: 21:18-28:30.

1. ഒന്നാം കാരാഗൃഹവാസം യെരൂശലേമിൽ: 21:18-23:30.

2. രണ്ടാം കാരാഗൃഹവാസം കൈസര്യയിൽ: 23:31-26:32. 

3. മൂന്നാം കാരാഗൃഹവാസം റോമിൽ: അ.27,28.

ചരിത്രസ്വഭാവം: പുരാവസ്തുഗവേഷണം അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികളുടെ ചരിത്രപരമായ സൂക്ഷ്മതയ്ക്കു സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു . വസ്തുതകളെ തിരഞ്ഞെടുത്താണു അവതരിപ്പിച്ചതെങ്കിലും ചരിത്രപരമായ സത്യസന്ധതയ്ക്ക് അല്പവും കോട്ടം വരുത്തിയിട്ടില്ല. സമകാലീനചരിത്ര പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് സഭയുടെ ചരിത്രം ലൂക്കൊസ് രേഖപ്പെടുത്തിയത്. നഗരാധിപന്മാർ, അധിപതികൾ, രാജാക്കന്മാർ എന്നിവരെക്കുറിച്ചുള്ള പരാമർശങ്ങളെല്ലാം തന്നെ കൃത്യമാണ്. പ്രവൃത്തി 27-ലെ പൗലൊസിന്റെ റോമിലേക്കുള്ള യാത്രയടെ വിവരണം പൌരാണിക കപ്പൽയാത്രയെക്കുറിച്ചു നമുക്കു കിട്ടിയിട്ടുള്ള പഴക്കമേറിയ രേഖകളിലൊന്നാണ്. 

പുസ്തകത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം: സുവിശേഷങ്ങൾക്കും ലേഖനങ്ങൾക്കും ഇടയ്ക്കാണ് അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികളുടെ സ്ഥാനം. സുവിശേഷങ്ങളെ തുടർന്നുള്ള ചരിത്രമാണത്. തുടർന്നുവരുന്ന ലേഖനങ്ങളുടെ ചരിത്രപശ്ചാത്തലവും എഴുത്തുകാരുടെ അപ്പൊസ്തലത്വത്തിന്റെ തെളിവും നല്കുന്നതു അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളാണ്. 13 മുതൽ 28 വരെയുള്ള അദ്ധ്യായങ്ങൾ പൌലൊസിന്റെ പ്രവർത്തന വിവരണമാണ്. തുടർന്നുവരുന്ന ലേഖനങ്ങൾ പൌലൊസിന്റേതാണല്ലോ. ക്രിസ്തുമാർഗ്ഗത്തിന്റെ പ്രാരംഭചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നിസ്തുല്യരേഖയാണിത്. പെന്തെക്കൊസ്തിനു ശേഷമുള്ള സഭയുടെ ചരിത്രം മറ്റു മാർഗ്ഗങ്ങളിൽ നിന്നു നമുക്കു ലഭ്യമല്ല.

പ്രതിപാദ്യം: ലുക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയ ക്രിസ്തു മാർഗ്ഗത്തിന്റെ തുടർന്നുള്ള ചരിത്രം. യേശു ചെയ്തും പഠിപ്പിച്ചും തുടങ്ങിയതാണ് ഒന്നാമത്തെ ചരിത്രത്തിൽ. സ്വർഗ്ഗത്തിൽനിന്നും അയച്ച പരിശുദ്ധാത്മാവിലൂടെ ക്രിസ്തു തുടർന്നു പഠിപ്പിക്കുകയും പ്രവർത്തിക്കുകയും ചെയ്തതാണു അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികളിൽ . ക്രിസ്തുവിന്റെ സ്വർഗ്ഗാരോഹണം. പുനരാഗമനവാഗ്ദത്തം (അ.1) പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ ആഗമനം, ആത്മസ്നാനം, സഭയുടെ രൂപീകരണം, സുവിശേഷം യെഹൂദനും (അ.2) ശമര്യനും (അ.8) ജാതികൾക്കും (അ.10) ലഭിച്ചത്, പൌലൊസിന്റെ മാനസാന്തരം, പൌലൊസിന്റെ മിഷണറിയാത്രകൾ എന്നിവ വർണ്ണിക്കുന്നു. 

പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ പ്രവർത്തനമാണ് അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിലെ മുഖ്യവിഷയം. ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റ ക്രിസ്തു പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ വാഗ്ദത്തം നല്കി (1:4). അതു യെഹൂദ്യ ശിഷ്യന്മാർക്കു 2-ലും ജാതീയ വിശ്വാസികൾക്കു 10-ലും നിറവേറി. പരിശുദ്ധാത്മ ശക്തിയിൽ അപ്പൊസ്തലന്മാർ തങ്ങളുടെ നിയോഗം നിർവ്വഹിച്ചു. അത്ഭുതങ്ങ ളോടും വീര്യപ്രവൃത്തികളോടും ആമായിരുന്നു അത്. മാനസാന്തരപ്പെട്ടവരുടെ സുവിശേഷസ്വീകാരം പരിശുദ്ധാത്മ ശക്തിയുടെ പ്രത്യക്ഷമായ ആവിഷ്കാരത്തോടു കൂടിയായിരുന്നു. പരിശുദ്ധാത്മ നിയന്ത്രണത്തിലായിരുന്നു സുവിശേഷ വ്യാപനം. ഫിലിപ്പോസ് (8:28,39), പത്രൊസ് (10:19), പൗലൊസും സഹപ്രവർത്തകരും തുടങ്ങിയ സുവിശേഷ പ്രഘോഷകരുടെ ചലനം മുഴുവൻ നയിച്ചതും നിയന്ത്രിച്ചതും ആത്മാവായിരുന്നു. ശൗലിനെയും ബർന്നബാസിനെയും വിളിച്ചതും (13:2), അവരെ ശുശ്രൂഷയ്ക്കായി വേർതിരിക്കുവാൻ അന്ത്യൊക്ക്യാസഭയെ പ്രേരിപ്പിച്ചതും പരിശുദ്ധാത്മാവായിരുന്നു. യെരുശലേം സമ്മേളനത്തിന്റെ തീരുമാനങ്ങളും പരിശുദ്ധാത്മ പ്രേരിതമായിരുന്നു. (15:28). പഴയനിയമകാലത്ത് എന്നപോലെ (1:16; 28:25) പരിശുദ്ധാത്മാവു പ്രവാചകന്മാരിലൂടെ സംസാരിക്കുന്നു.(11:28; 20:23; 21:4, 11). സഭയുടെ ആത്മീയ മേൽവിചാരകത്വത്തിനായി സഭയ്ക്കു മൂപ്പന്മാരെ ആദ്യം നിയമിച്ചതും പരിശുദ്ധാത്മാവതേ. (20:28). സുവിശേഷ സത്യത്തിനു പരിശുദ്ധാത്മാവ് പ്രധാന സാക്ഷിയാണ്. 

“എന്നാൽ പരിശുദ്ധാത്മാവ് നിങ്ങളുടെമേൽ വരുമ്പോൾ നിങ്ങൾക്ക് ശക്തി ലഭിച്ചിട്ട് യെരൂശലേമിലും യെഹൂദ്യയിൽ എല്ലായിടത്തും ശമര്യയിലും ഭൂമിയുടെ അറ്റത്തോളവും എന്റെ സാക്ഷികൾ ആകും” (1:8) എന്നു ക്രിസ്തു ശിഷ്യന്മാരോടു പറഞ്ഞ വാക്കുകൾ പുസ്തകത്തിന്റെ രൂപരേഖ നമുക്കു നല്കുന്നു. ആദ്യം യെരുശലേമിലും (അ.1-7), പിന്നീടു യെഹൂദ്യയിലും ശമര്യയിലും (അ8-12), ഒടുവിൽ ഭൂമിയുടെ അറ്റത്തോളവും (അ.13-28)) ക്രിസ്തുവിന്റെ സാക്ഷ്യം എത്തുന്നു. സുവിശേഷം യെരുശലേമിൽ നിന്നു ശമര്യയിലേക്കും (8:15), തീരപ്രദേശങ്ങളിലേക്കും (8:40), ദമ്മേശെക്ക് (9:10), അന്ത്യൊക്ക്യ, കുപൊസ് (11:18), ആസ്യ (13:13), യൂറോപ്പ് (16:11), റോം (28:16) എന്നിവിടങ്ങളിലേക്കും വ്യാപിക്കുന്നു. 

അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ പ്രവൃത്തികൾ എന്നതാണ് പുസ്തകത്തിന്റെ പേരെങ്കിലും പ്രധാനമായി വർണ്ണിക്കപ്പെടുന്നത് പത്രോസിന്റെയും പൌലൊസിന്റെയും പ്രവർത്തനങ്ങളാണ്. സ്തെഫാനൊസും (അ.6-7), ഫിലിപ്പോസും (7-8) ഇടയ്ക്ക് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു എന്നു മാത്രം. പത്രൊസിന്റെയും പൗലൊസിന്റെയും പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പ്രാധാന്യം നല്കി വർണ്ണിക്കുന്നതു പ്രത്യേക ഉദ്ദേശ്യത്തോടുകൂടി ആയിരിക്കണം. പ്രസ്തുത ഉദ്ദേശ്യം വ്യക്തമല്ല. ഒരു പക്ഷേ ഗ്രന്ഥകർത്താവിന് ഇവരോടുണ്ടായിരുന്ന അടുപ്പമോ, പ്രവർത്തന പങ്കാളിത്തമോ ആകണം കാരണം. അല്ലെങ്കിൽ വിജാതീയരുടെ അപ്പൊസ്തലനെയും പരിച്ഛേദനക്കാരുടെ അപ്പൊസ്തലനെയും തുല്യനിലയിൽ അവതരിപ്പിക്കുകയാകണം ലക്ഷ്യം. രണ്ടു ഭാഗങ്ങൾക്കും തമ്മിൽ എടുത്തു കാട്ടാവുന്ന സാമ്യങ്ങളുണ്ട്. ആദ്യത്തെ 12 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ പത്രൊസ് അപ്പൊസ്തലനാണ് പ്രമുഖനായി കാണപ്പെടുന്നത്. പെന്തെക്കൊസ്തിനു മുൻപും പിൻപും നേതൃത്വം പത്രൊസിനായിരുന്നു. സുന്ദരം എന്ന ദൈവാലയ ഗോപുരത്തിലിരുന്ന് മുടന്തനെ സൌഖ്യമാക്കിയതു പത്രൊസാണ്; കൂടെ യോഹന്നാൻ ഉണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിലും. ന്യായാധിപസംഘത്തിനു മുൻപിൽ രണ്ടു പ്രാവശ്യം പ്രതിവാദം നടത്തിയത് പത്രോസാണ്. അനന്യാസിനും സഫീറക്കും മേൽ ശിക്ഷാവിധി ഉച്ചരിച്ചതും പത്രൊസായിരുന്നു. പത്രൊസിന്റെ നിഴൽ അനേകം പേർക്ക് സൌഖ്യം നല്കി. കൊർന്നേല്യാസിനോടു ആവശ്യപ്പെട്ടത് ശിമോൻ പത്രൊസിനെ വരുത്താനായിരുന്നു. യെരുശലേം സഭയുടെ മുമ്പിൽ കാര്യങ്ങൾ വിവരിച്ചതും പത്രൊസ് തന്നേ. കാരാഗൃഹത്തിൽനിന്നും പത്രൊസ് അത്ഭുതകരമായി വിടുവിക്കപ്പെടുന്നതിന്റെ വിവരണത്തോടുകൂടി ഒന്നാം ഭാഗം അവസാനിക്കുന്നു. 

പത്രൊസിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പലതും പൗലൊസിന്റെ ചരിത്രത്തിലും ആവർത്തിക്കുന്നതായി കാണാം. രണ്ടുപേരും മുടന്തന്മാരെ സൗഖ്യമാക്കി (3:2-8; 14:8-12). അസാധാരണ മാർഗ്ഗങ്ങളിലൂടെയാണ് രണ്ടുപേരും സൌഖ്യം നല്കിയത്; പത്രൊസ് തന്റെ നിഴൽ കൊണ്ടും പൗലൊസ് തന്റെ വസ്ത്രങ്ങൾ കൊണ്ടും (5:15; 19:12), ആഭിചാരകന്മാരുമായുള്ള ഏറ്റുമുട്ടൽ രണ്ടുപേർക്കും സംഭവിച്ചിട്ടുണ്ടു് (8:18; 13:6). രണ്ടുപേരും മരിച്ചവർക്കു ജീവൻ നല്കി. (9:36; 20:9) രണ്ടുപേരും കാരാഗൃഹത്തിൽ നിന്നും അത്ഭുതകരമായി രക്ഷപ്പെട്ടു (12:9; 16:24). ഈ സമാനതകൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നത് ഇരുവരുടെയും അപ്പൊസ്തലത്വം തുല്യനിലയിലുള്ളതെന്നത്രേ. പൌലൊസിന്റെ ആളത്തത്തെ ലൂക്കൊസ് മനോഹരമായി ചിത്രീകരിക്കുന്നു. സ്തെഫാനൊസിന്റെ മരണ സമയത്താണു ശൗൽ (പൌലൊസ്) പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. ആദ്യകാലത്ത് ശൗൽ സഭയ്ക്കുചെയ്ത ദോഷങ്ങൾ എല്ലാം ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നുണ്ട്. പൗലൊസിന്റെ നോട്ടത്തിന്റെ തീക്ഷ്ണത (13:9; 14:9; 23:1), ആംഗ്യം കാട്ടൽ (13:16; 26:1), മുട്ടുകുത്തൽ (20:36-38) ലുസ്ത്രയിൽ വെച്ച് വസ്ത്രം കീറിയത് ഇങ്ങനെ ചെറിയ കാര്യങ്ങൾ പോലും ലൂക്കൊസ് നാടകീയമായി ആവിഷ്കരിച്ചു.

പ്രഭാഷണങ്ങൾ പ്രതിപാദ്യത്തിന്റെ പ്രധാനഘടകമാണ്. ഏതെങ്കിലും ഒരു ഗണത്തിന്റെ മുമ്പിൽ പ്രതീക്ഷിതമായോ അപ്രതീക്ഷിതമായോ അപ്പൊസ്തലന്മാരും കൂട്ടരും പ്രസംഗിക്കാൻ നിർബ്ബന്ധിക്കപ്പെടുന്നു. സാധാരണ സംവാദരീതിയിലുള്ള ഭാഷണങ്ങൾ അല്ല ഇവ. അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളുടെ പ്രമുഖ ഭാഗവും പ്രഭാഷണങ്ങളാണ്. ഏകദേശം മുപ്പതു ശതമാനത്തോളം. 24 പ്രഭാഷണങ്ങളാണ് ആകെയുഒള്ളത്: പത്രൊസിന്റെ ഒമ്പതു; ഗമാലീയേൽ (5:35-39), സ്തെഫാനൊസ് (7:5-52), യാക്കോബ് (15:15-21), ദെമേത്രിയൊസ് (19:25-27), പട്ടണമേനവൻ (19:35-40), ഫെസ്തൊസ് (25:24-27) എന്നിവരുടെ ഓരോന്നും. ദീർഘപ്രഭാഷണങ്ങളിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടവ പെന്തെക്കൊസ്തു നാളിലും (2:14-36), ശലോമോന്റെ മണ്ഡപത്തിൽ കൂടിയവരോടും (3:12-26), ന്യായാധിപസംഘത്തിനു മുമ്പിലും (4:8-12), കൊർന്നേല്യാസിന്റെ വീട്ടിലും (10:34-37), യെരൂശലേമിലെ യെഹൂദ ക്രിസ്ത്യാനികളോടും (11:5-17) പത്രൊസ് ചെയ്ത പ്രസംഗങ്ങളാണ്. തന്റെ മേൽ കുറ്റം ചുമത്തിയവരോടു സ്തെഫാനൊസ് ചെയ്ത പ്രസംഗമാണ് (7:5-52) ഏറ്റവും ദീർഘം. യെരുശലേം സമ്മേളനത്തിൽ പത്രൊസും (15:7-11), യാക്കോബും (15:13-21) തങ്ങളുടെ പ്രസംഗങ്ങൾ റിപ്പോർട്ടു ചെയ്തു. പൗലൊസിന്റെ പ്രഭാഷണങ്ങൾ വൈവിധ്യമാർന്നവയാണ്. അവയിൽ രണ്ടെണ്ണം പൌലൊസിന്റെ മാനസാന്തരാനുഭവത്തിന്റെ ആവർത്തനമാണ് (22:3; 26:2). പ്രഭാഷണങ്ങളാണ് പുസ്തകത്തിന്റെ ദൈവശാസ്ത്രാഭിമുഖ്യം വെളിപ്പെടുത്തുന്നത്. അല്ലെങ്കിൽ ഇതു വെറും ചരിത്രഗ്രന്ഥമായി തീർന്നേനെ. 

യോഹന്നാൻ എഴുതിയ സുവിശേഷം (Gospel of John)

നാലു സുവിശേഷങ്ങളിൽ ആദ്യത്തെ മൂന്നും ‘സമവീക്ഷണ സുവിശേഷങ്ങൾ’ എന്ന പേരിലറിയപ്പെടുന്നു. അവയിൽ നിന്നു വ്യത്യസ്തമാണ് യോഹന്നാൻ സുവിശേഷം. പുതിയനിയമത്തിലെ പ്രൗഢവും ഗഹനവുമായ ഗ്രന്ഥമാണിത്. 

ഗ്രന്ഥകർത്താവ്: പാരമ്പര്യമനുസരിച്ചു അപ്പൊസ്തലനായ യോഹന്നാനാണ് ഇതിന്റെ കർത്താവ്. എ.ഡി. ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ ഏഷ്യാമൈനറിൽ വച്ചു സുവിശേഷം എഴുതി എന്നാണ് പെതുവെ കരുതപ്പെടുന്നത്. യൂസീബിയസ്, ഓറിജൻ, അലക്സാണ്ട്രിയയിലെ ക്ലെമന്റു, തെർത്തുല്യൻ, ഇറേന്യൂസ്, മുറട്ടോറിയൻ കാനോന്റെ എഴുത്തുകാരൻ, തിയോഫിലസ് എന്നിവർ ഈ അഭിപ്രായമുള്ളവരാണ്. ഇവരിൽ ഇറേന്യൂസ് പോളിക്കാർപ്പിന്റെ ശിഷ്യനായിരുന്നു; പോളിക്കാർപ്പു യോഹന്നാൻ അപ്പൊസ്തലന്റെയും. തന്മൂലം പരമ്പരാഗതമായ വിശ്വാസം അവഗണിക്കപ്പെടാവുന്നതല്ല. യവനസഭാപിതാവായ ഇറേന്യൂസ് വളരെയധികം സഞ്ചരിച്ചിട്ടുള്ള ആളാണ്. അതിനാൽ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിപ്രായം ആദിമസഭയുടെ മുഴുവൻ ധാരണയുടെ പരിച്ഛദമാണെന്നു സമ്മതിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. ശിഷ്യന്മാരിലൊരാളായ യോഹന്നാൻ സുവിശേഷങ്ങളിൽ നാലാം പുസ്തകം എഴുതി എന്നു മുററ്റോറിയൻ കാനോൻ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അന്ത്യപാദത്തോടു കൂടി ക്രൈസ്തവലോകം യോഹന്നാൻ സുവിശേഷം അറിയുകയും വായിക്കുകയും ചെയ്തുവെന്നു മേല്പറഞ്ഞ സാക്ഷ്യങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു. 

ജസ്റ്റിൻ മാർട്ടിയർ യോഹന്നാൻ 3:3-5-ൽ നിന്നും ഉദ്ധരിക്കുന്നു. സുവിശേഷത്തിൽ നിന്നുള്ള അനേകം പ്രയോങ്ങൾ അദ്ദേഹം ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ വചനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഉപദേശം നാലാം സുവിശേഷവുമായുള്ള പരിചയത്തിനു തെളിവാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യനായ താസ്യൻ തന്റെ സുവിശേഷ പൊരുത്തത്തിൽ യോഹന്നാൻ സുവിശേഷത്തെ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിട്ടുണ്ട്. എ.ഡി. 110-ഓടു കൂടി രക്തസാക്ഷിയായി തീർന്ന ഇഗ്നാത്യൂസ് യോഹന്നാന്റെ സുവിശേഷത്തെ ഇടയ്ക്കിടെ പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. എഫെസൊസിലുള്ള മൂപ്പന്മാരുടെ സാക്ഷ്യവും വിലയേറിയതാണ്. (യോഹ, 21:24). നാലാം സുവിശേഷത്തിന്റെ കാലവും കർതൃത്വവും സംബന്ധിച്ചുള്ള പാരമ്പര്യത്തിനു ഉപോദ്ബലകമായി ഈ സുവിശേഷത്തിന്റെ ഒരു പ്രാചീനരേഖാശകലം മദ്ധ്യ ഈജിപ്റ്റിൽ നിന്നും കിട്ടിയിട്ടുണ്ട്. 

ആന്തരിക തെളിവുകളും ഈ വിശ്വാസത്തിനു അനുകൂലമാണ്. ഇതിന്റെ എഴുത്തുകാരൻ ഒരു യെഹൂദനാണ്. പഴയനിയമവുമായുള്ള പരിചയം, ആചാരമര്യാദകൾ, മതവിശ്വാസങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള അഗാധമായി അറിവു എന്നിവ അതു വ്യക്തമാക്കുന്നു. (യോഹ, 2:13, 17, 23; 4:9, 25; 5:1; 6:4, 15; 7:2, 27, 37, 38, 42; 10:22,23, 34,35; 11:38, 44, 49; 12:40). പലസ്തീനിലെ പ്രദേശങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള വ്യക്തമായ അറിവു പ്രദർശിപ്പിക്കയാൽ അദ്ദേഹം ഒരു പലസ്തീന്യൻ യെഹൂദനായിരിക്കണം. (1:28; 2:1, 12, 14, 20; 3:23; 4:11, 20; 5:2; 8:2, 20; 10:22, 23; 11:1, 18, 54; 12:21; 18:1, 20; 19:17). ഒരു ദൃക്സാക്ഷി എന്ന നിലയിൽ സംഭവങ്ങളുടെ സ്ഥലവും സമയവും വ്യക്തമായി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. (1:29, 35, 39; 2:1; 3:24; 4:6, 40, 52,53; 6:22; 7:14; 11:6; 12:1; 13:1,2; 19:14, 31; 20:1, 19, 26). കുരുടനായി ജനിച്ച മനുഷ്യന്റെ അയൽക്കാർ പറഞ്ഞവാക്കു അദ്ദേഹം ഓർക്കുന്നു. (9:8-10). യേശുവിന്റെ വിലാപ്പുറത്തുനിന്നും രക്തവും വെള്ളവും ഒഴുകിയത് യോഹന്നാൻ കണ്ടു. (19:33-35). 

മഹാപുരോഹിതന്റെ ഭൃത്യന്റെ പേരു അദ്ദേഹത്തിനു ഓർമ്മയുണ്ട്. (18:10). മഹാപുരോഹിതനു പരിചയമുള്ളവൻ ആയിരുന്നു അദ്ദേഹം. (യോഹ, 18:15). മറ്റു ശിഷ്യന്മാരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളും വാക്കുകളും വികാരങ്ങളും വ്യക്തമായി അറിയാവുന്ന എഴുത്തുകാരൻ തീർച്ചയായും യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ പന്ത്രണ്ടു ശിഷ്യന്മാരിൽ ഒരാളായിരിക്കണം. (1:35-42; 2:17, 22; 4:27; 6:19; 12:16; 13:22-28; 18:15,16; 20:2; 21:20-23). യുക്തിപൂർവ്വമായ ഒരു നിർദ്ധാരണത്തിലൂടെ പന്ത്രണ്ടുപേരിൽ യോഹന്നാൻ ആണ് എഴുത്തുകാരൻ എന്നു മനസ്സിലാക്കാം. പേരു പറയാതെ ‘യേശു സ്നേഹിച്ച ശിഷ്യൻ’ എന്നാണ് സ്വയം പരിചയപ്പെടുത്തുന്നത്. മറ്റു ശിഷ്യന്മാരെ അദ്ദേഹം പേരു പറയുന്നു: ശിമോൻ പത്രൊസ് (1:40); അന്ത്രയാസ് (1:40); ഫിലിപ്പോസ് (1:43-46); നഥനയേൽ (1:45-49); തോമസ് (14:5); ഈസ്ക്കര്യോത്താവല്ലാത്ത യൂദാ (14:22); യൂദാ ഈസ്ക്കര്യോത്താ (13:2). മത്തായി മറ്റൊരു സുവിശേഷം എഴുതിയതുകൊണ്ടു ഇതെഴുതുവാൻ വഴിയില്ല. അപ്രധാന അപ്പൊസ്തലന്മാരെ ഒഴിവാക്കിയാൽ ശേഷിക്കുന്നവർ സെബെദിമക്കളായ യാക്കോബും യോഹന്നാനും ആണ്. യാക്കോബ് വളരെ മുമ്പു വധിക്കപ്പെട്ടു. (പ്രവൃ, 12). അതിനാൽ യോഹന്നാൻ തന്നെയാണ് ഈ സുവിശേഷത്തിന്റെ രചയിതാവ്. 

എഴുതിയ സ്ഥലവും കാലവും: സമവീക്ഷണ സുവിശേഷങ്ങൾക്കു ശേഷമാണു യോഹന്നാൻ സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടത്. യോഹന്നാൻ ‘എല്ലാവർക്കും ഒടുവിലായി എഴുതി’ എന്നു അലക്സാണ്ട്രിയയിലെ ക്ലെമന്റ് പ്രസ്താവിക്കുന്നു. മത്തായി, മർക്കൊസ്, ലൂക്കൊസ് എന്നീ സുവിശേഷങ്ങൾക്കു ശേഷമാണു യോഹന്നാന്റെ സുവിശേഷത്തെ ഐറീനിയസ് ചേർത്തിരിക്കുന്നത്. ഈ സുവിശേഷത്തിന്റെ കാലവും കർത്തൃത്വവും സംബന്ധിച്ചുള്ള പാരമ്പര്യത്തിനു ഉപോദ്ബലകമായി സുവിശേഷത്തിന്റെ ഒരു പ്രാചീന രേഖാഖണ്ഡം ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. മദ്ധ്യ ഈജിപ്റ്റിലെ ക്രൈസ്തവ സമൂഹമായിരുന്നു അതിന്റെ ഉറവിടം. എ.ഡി. 2-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യപാദത്തിൽ പ്രസ്തുത പ്രദേശത്തു പ്രചരിച്ചിരുന്ന കോഡക്സിന്റെ ഭാഗമാണു ഈ പാപ്പിറസ് ഖണ്ഡം. മാഞ്ചസ്റ്ററിലുള്ള ജോൺ ഐലൻഡ്സ് ഗ്രന്ഥശാലയിൽ അതിനെ സൂക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഒരു വശത്തു മൂന്നു വാക്യവും (18:31-33) മറുവശത്തു രണ്ടുവാക്യവും (18:37-38) ആയി അഞ്ചു വാക്യങ്ങളുണ്ട്. ഇതുവരെ ലഭിച്ചിട്ടുള്ള പുതിയ നിയമത്തിന്റെ ഏറ്റവും പ്രാചീനമായ കൈയെഴുത്തു പ്രതിയാണു അത്. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ പൂർവ്വാർദ്ധത്തിൽ ഈ സുവിശേഷം മദ്ധ്യ ഈജിപ്റ്റിൽ പ്രചരിച്ചിരുന്നുവെങ്കിൽ അതിനും വളരെ മുമ്പുതന്നെ അതു എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കണം. എഫെസൊസിൽ നിന്നും മദ്ധ്യ ഈജിപറ്റിലേക്കു ദീർഘദൂരമുണ്ട്. യോഹന്നാൻ സുവിശേഷം എ.ഡി. 90-നും 100-നും മദ്ധ്യ എഴുതി എന്ന പരമ്പരാഗതമായ വിശ്വാസത്തെ ഇതു സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു. 

ഉദ്ദേശ്യം: ഒരു പ്രത്യേക ഉദ്ദേശ്യത്തോടു കൂടെയാണു യോഹന്നാൻ സുവിശേഷം എഴുതിയത്. “ഈ പുസ്തകത്തിൽ എഴുതിയിരിക്കുന്നതല്ലാതെ മറ്റ് അനേകം അടയാളങ്ങളും യേശു തന്റെ ശിഷ്യന്മാർ കാൺകെ ചെയ്തു. എന്നാൽ യേശു ദൈവപുത്രനായ ക്രിസ്തു എന്നു നിങ്ങൾ വിശ്വസിക്കേണ്ടതിനും വിശ്വസിച്ചിട്ടു അവന്റെ നാമത്തിൽ നിങ്ങൾക്കു ജീവൻ ഉണ്ടാകേണ്ടതിനും ഇതു എഴുതിയിരിക്കുന്നു.” (യോഹ, 20:30-31). യേശു ക്രിസ്തു അല്ലെന്നും ജഡത്തിൽ വന്നില്ലെന്നും ഉള്ള ദുരുപദേശങ്ങൾ വിശ്വാസത്തിനു വിഘ്നകാരണമായിത്തീർന്നു. ഈ അപകടം മുന്നിൽ കണ്ടുകൊണ്ടു സത്യവിശ്വാസത്തിൽ സഭയെ ഉറപ്പിക്കുവാൻ വേണ്ടിയാണ് അപ്പൊസ്തലൻ സുവിശേഷം രചിച്ചത്. ഇറേന്യൂസ് ഇക്കാര്യം സ്പഷ്ടമാക്കിയിട്ടുണ്ട്: (പാഷണ്ഡതകൾക്കെതിരെ III 9.1). സ്നാനസമയത്തു ക്രിസ്തു പ്രാവിന്റെ രൂപത്തിൽ യേശുവിൽ ആവസിച്ചു. പീഡാനുഭവത്തിനു മുമ്പായി യേശുവിനെ വിട്ടു ക്രിസ്തു പോയി. കഷ്ടം അനുഭവിക്കുകയും മരിച്ചു ഉയിർത്തെഴുന്നേല്ക്കുകയും ചെയ്തത് ക്രിസ്തുവല്ല യേശുവായിരുന്നു. ഇപ്രകാരമായിരുന്നു സെറിന്തസ് പഠിപ്പിച്ചത്. പ്രസ്തുത ഉപദേശത്തെ നിരാകരിച്ചു കൊണ്ടു യേശുക്രിസ്തു ഏകനാണെന്നും വെള്ളത്താൽ (സ്നാനം) മാത്രമല്ല രക്തത്താലും (കഷ്ടാനുഭവവും മരണവും) വന്നവനാണെന്നും (യോഹ, 19:34-37; 1യോഹ, 5:6) യോഹന്നാൻ വ്യക്തമാക്കി. തുടക്കം മുതൽ തന്നെ യേശുവിനെ വചനം ജഡമായവനായി അവതരിപ്പിക്കുന്നു. പുതിയനിയമസഭ മുഴുവൻ ഈ സുവിശേഷത്തിന്റെ വീക്ഷണവ്യാപ്തിയിലുണ്ട്.

പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “ആദിയിൽ വചനം ഉണ്ടായിരുന്നു; വചനം ദൈവത്തോടുകൂടെ ആയിരുന്നു; വചനം ദൈവം ആയിരുന്നു.” യോഹന്നാൻ 1:1.

2. വചനം ജഡമായിത്തീർന്നു, കൃപയും സത്യവും നിറഞ്ഞവനായി നമ്മുടെ ഇടയിൽ പാർത്തു. ഞങ്ങൾ അവന്റെ തേജസ്സ് പിതാവിൽനിന്ന് ഏകജാതനായവന്റെ തേജസ്സായി കണ്ടു.”
യോഹന്നാൻ 1:14

3. “തന്റെ ഏകജാതനായ പുത്രനിൽ വിശ്വസിക്കുന്ന ഏവനും നശിച്ചുപോകാതെ നിത്യജീവൻ പ്രാപിക്കേണ്ടതിന്നു ദൈവം അവനെ നല്കുവാൻ തക്കവണ്ണം ലോകത്തെ സ്നേഹിച്ചു.” യോഹന്നാൻ 3:16.

4. “ഞാൻ അവയ്ക്കു നിത്യജീവൻ കൊടുക്കുന്നു; അവ ഒരുനാളും നശിച്ചു പോകയില്ല; ആരും അവയെ എന്റെ കയ്യിൽ നിന്നു പിടിച്ചുപറിക്കയും ഇല്ല.” യോഹന്നാൻ 10:28.

5. ‘യേശു അവളോടു: ഞാൻ തന്നേ പുനരുത്ഥാനവും ജീവനും ആകുന്നു; എന്നിൽ വിശ്വസിക്കുന്നവൻ മരിച്ചാലും ജീവിക്കും. ജീവിച്ചിരുന്നു എന്നിൽ വിശ്വസിക്കുന്നവൻ ആരും ഒരു നാളും മരിക്കയില്ല; ഇതു നീ വിശ്വസിക്കുന്നുവോ എന്നു പറഞ്ഞു.” യോഹന്നാൻ 11:25,26.

6. “നിങ്ങൾക്കു തമ്മിൽ തമ്മിൽ സ്നേഹം ഉണ്ടെങ്കിൽ നിങ്ങൾ എന്റെ ശീഷ്യന്മാർ എന്നു എല്ലാവരും അറിയും.” യോഹന്നാൻ 13:35.

7. “യേശു അവനോടു പറഞ്ഞതു: ഞാൻ ഇത്രകാലം നിങ്ങളോടുകൂടെ ഇരുന്നിട്ടും നീ എന്നെ അറിയുന്നില്ലയോ ഫിലിപ്പൊസേ? എന്നെ കണ്ടവൻ പിതാവിനെ കണ്ടിരിക്കുന്നു; പിന്നെ പിതാവിനെ ഞങ്ങൾക്കു കാണിച്ചുതരേണം എന്നു നീ പറയുന്നതു എങ്ങനെ?” യോഹന്നാൻ 14:9.

ബാഹ്യരേഖ: I. ആമുഖം: 1:1-51.

1. വചനം, ജഡമായിത്തീർന്നു: 1:1-18.

2. യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെ ശുശ്രൂഷ: 1:19-36.

3. ആദ്യശിഷ്യന്മാർ: 1:37-51.

II. യേശുവിന്റെ പരസ്യശുശ്രൂഷ: 2:1-12:50.

1. കാനായിലെ കല്യാണം, ദൈവാലയശുദ്ധീകരണം: 2:1-25.

2. നിക്കോദേമൊസിനു ഉപദേശം നല്കുന്നു: 3:1-21.

3. സ്നാനം കഴിപ്പിക്കൽ – യേശുവും യോഹന്നാൻ സ്നാപകനും: 3:22-4:3.

4. ശമര്യാസ്ത്രീയും ജീവജലവും, രാജമൃത്യന്റെ മകനെ സൗഖ്യമാക്കുന്നു: 4:4-54.

5. ബേഥെസ്ദാ കുളക്കരയിലെ രോഗിയെ സൗഖ്യമാക്കുന്നു, പരീശന്മാർ കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നു; പിതാവിനെയും പുത്രനെയും കുറിച്ചു ഉപദേശം നല്കുന്നു; 5:1-47.

6. അയ്യായിരം പേരെ പോഷിപ്പിക്കുന്നു, യേശു വെള്ളത്തിന്മീതെ നടക്കുന്നു; യേശു ജീവന്റെ അപ്പം: 6:1:71.

7. കൂടാരപ്പെരുനാൾ; യേശുവിനോടുള്ള എതിർപ്പു വർദ്ധിക്കുന്നു: 7:1-52.

8. വ്യഭിചാരത്തിൽ പിടിക്കപ്പെട്ട സ്ത്രീ: 7:53-8:11.

9. യേശു ലോകത്തിന്റെ വെളിച്ചം: 8:12-30.

10. യെഹൂദന്മാരുമായി വാദപ്രതിവാദം: 8:31-59.

11. കുരുടനെ സൗഖ്യമാക്കുന്നതും തുടർന്നുള്ള ഉപദേശവും: 9:1-41.

12. നല്ല ഇടയനെക്കുറിച്ചുള്ള ഭാഷണം: 10:1-42.

13. ലാസറിനെ ഉയിർപ്പിക്കുന്നു; എതിർപ്പു വർദ്ധിക്കുന്നു: 11:1-57.

14. ബേഥാന്യയിലെ പന്തി, പരസ്യശുശ്രൂഷയുടെ സമാപനം: 12:1-50.

III. യേശുവിന്റെ സ്വകാര്യ ശുശ്രൂഷ: 13:1-17:26.

1. അന്ത്യഅത്താഴം: 13:1-38.

2. യേശു വഴിയും സത്യവും ജീവനും: 14:1-31.

3. യേശു സാക്ഷാൽ മുന്തിരിവള്ളി: 15:1-27.

4. ശിഷ്യന്മാരോടുള്ള അന്ത്യഭാഷണം: 16:1-33.

5. ക്രിസ്തു സ്വജനത്തിനു വേണ്ടി പ്രാർത്ഥിക്കുന്നു: 17:1-26.

IV. വിസ്താരവും കൂശീകരണവും: 18:1-19:42.

1. യേശുവിനെ ഒറ്റിക്കൊടുക്കുന്നു: 18:1-11.

2. യേശുവിന്റെ വിസ്താരം: 18:12-19:16. 

3. ക്രൂശീകരണം: 19:17-42.

V. പുനരുത്ഥാനവും പ്രത്യക്ഷതകളും: 20:1-21-25.

വിഷയാപഗ്രഥനം: ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം തിരഞ്ഞെടുത്ത സംഭവങ്ങൾ മാത്രമാണ് യോഹന്നാൻ തന്റെ സുവിശേഷത്തിൽ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിട്ടുള്ളത്. സംഭവങ്ങൾക്കു ഉചിതമായ വ്യാഖ്യാനവും നല്കുന്നുണ്ട്. ചരിത്രവും ദൈവശാസ്ത്രവും തമ്മിലുള്ള മിളനമാണ് യോഹന്നാൻ സുവിശേഷം. വചനത്തിന്റെ ജഡധാരണത്തോടു കൂടിയാണു് (1:1-18) സുവിശേഷം ആരംഭിക്കുന്നത്. തുടർന്നു യേശുവിന്റെ ശുശ്രൂഷയിലേക്കു നേരിട്ടു പ്രവേശിക്കുന്നു. സ്താനം, ആദ്യശിഷ്യന്മാരുടെ വിളി (1:19-51) യോർദ്ദാനിൽ നിന്നു ഗലീലയിലേക്കുള്ള വരവ് (1:43) എന്നിവ വ്യക്തമാക്കുന്നു. സമവീക്ഷണ സുവിശേഷങ്ങളിലെപ്പോലെ യേശുവിന്റെ വേല ഗലീലയിൽ മാത്രമായി ഒതുങ്ങി നില്ക്കുന്നില്ല. ഗലീലയിലെ ചുരുക്കം ചില സംഭവങ്ങൾ മാത്രമെ വിവരിക്കുന്നുള്ളു. (1:43-2:12; 4:43-54; 6:1-7:9). ഒരിക്കൽ രംഗം ശമര്യയിലേക്കു മാറുന്നു: (4:1-42). യോഹന്നാൻ വിവരിക്കുന്ന സംഭവങ്ങളിൽ അധികവും യെരുശലേമിൽ ഏതെങ്കിലും ഉത്സവത്തോടു ബന്ധപ്പെട്ടവയാണ്. (2:13; 5:1; 6:4; 7:2; 10;22; 11:55). ഇവയിൽ ഒടുവിലത്തെ സംഭവമാണ് ലാസറിന്റെ ഉയിർപ്പിക്കൽ. യേശുവിനെ ഒടുക്കിക്കളയുവാൻ യെഹൂദ പ്രമാണിമാരെ പ്രകോപിപ്പിച്ചത് ഈ സംഭവമാണ്. (11:45). ബേഥാന്യയിൽ വച്ചുള്ള ക്രിസ്തുവിന്റെ അഭിഷേകം (12:1-11), ജൈത്രപ്രവേശം (12:12-19), അന്ത്യഅത്താഴം (13), ബന്ധനം (18:1-12), വിസ്താരങ്ങൾ, പത്രൊസിന്റെ തള്ളിപ്പറയൽ (18:13-19:16), ക്രൂശീകരണം, ഉയിർത്തെഴുന്നേല്പ് (അ.20,21) എന്നീ സംഭവങ്ങളെ അപ്പൊസ്തലൻ അനുക്രമം രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ഈ ഭാഗത്തും സമവീക്ഷണ സുവിശേഷങ്ങളിൽ ഇല്ലാത്ത അധികം കാര്യങ്ങളുണ്ട്; പ്രത്യേകിച്ചും അന്ത്യപ്രഭാഷണങ്ങളും, പ്രാർത്ഥനയും (അ.14-17) പീലാത്തോസിന്റെ മുമ്പിലുള്ള വിചാരണയുടെ വിശദാംശങ്ങൾ (18:28-19:16) പുനരുത്ഥാന പ്രത്യക്ഷതകൾ എന്നിവ. 

യേശുവിന്റെ ജനനം, വംശാവലി, സ്നാനം, പരീക്ഷ, രൂപാന്തരം, കർത്തൃമേശാസ്ഥാപനം, ഗെത്ത്ശെമന തോട്ടത്തിലെ വ്യഥ, സ്വർഗ്ഗാരോഹണം ഇവ യോഹന്നാൻ ഒഴിവാക്കി. ഗലീലയിലെ കാനായിലെ കല്യാണം (2:1-11), നിക്കോദേമൊസുമായുള്ള സംഭാഷണം (3:1-15), ശമര്യാ സ്തീയുമായുള്ള സംഭാഷണം (അ.4), വ്യഭിചാരത്തിൽ പിടിക്കപ്പെട്ട സ്തീ (7:53-8:11), പിറവിക്കുരുടനു കാഴ്ച നല്കിയതു് (അ.9), ലാസറിനെ ഉയിർപ്പിച്ചത് (അ.11), യവനന്മാരുമായുള്ള കൂടിക്കാഴ്ച (12:20,21), ശിഷ്യന്മാരുടെ പാദം കഴുകിയത് (13:1-17), 14-16 അദ്ധ്യായങ്ങളിലെ പ്രഭാഷണങ്ങൾ, മഹാപൗരോഹിത്യ പ്രാർത്ഥന (അ.17) എന്നിവ ഈ സുവിശേഷത്തിൽ മാത്രമേ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളൂ.

യോഹന്നാൻ സുവിശേഷത്തിലെ രണ്ടു ഭാഗങ്ങൾ 7:53-8:11-ഉം, 5:3,4-ലെ വലയിതഭാഗവും മൗലികമായ പാഠത്തിൽ ഇല്ലാത്തവയാണെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. ഈ രണ്ടു ഭാഗങ്ങളും വലയങ്ങൾക്കുള്ളിലാണ് സത്യവേദപുസ്തകത്തിൽ ചേർത്തിരിക്കുന്നത്. കാനോനിക സുവിശേഷങ്ങൾക്കു വെളിയിൽ സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന വൃത്താന്തം (7:53-8:11) അനന്തരകാല കൈയെഴുത്തു പ്രതികളിൽ കടന്നുകൂടുകയും സുവിശേഷത്തിന്റെ ഭാഗമായി തീരുകയും ചെയ്തു എന്നാണു പൊതുവെയുള്ള ധാരണ. 5:3,4-ലെ വലയിത ഭാഗം നല്ല കൈയെഴുത്തു പ്രതികളിൽ കാണപ്പെടുന്നില്ല. 21-ാം അദ്ധ്യായം എഴുത്തുകാരൻ പിന്നീടു കൂട്ടിച്ചേർത്തതാകണം. മറ്റൊരാൾ കൂട്ടിച്ചേർത്തതാണെന്നും വന്നുകൂടായ്കയില്ല. 20:31-ാം വാക്യം സുവിശേഷത്തിന്റെ സമാപനവാക്യത്തിന്റെ സ്വരത്തിലുള്ളതാണ്. ഇരുപതു വരെയുള്ള അദ്ധ്യായങ്ങൾക്കും ഇരുപത്തൊന്നാം അദ്ധ്യായത്തിനും തമ്മിൽ ശൈലീപരമായ വ്യത്യാസങ്ങൾ ഉള്ളതായും ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ ഒരു നിർണ്ണായക വാദമായി ഇതിനെ കണക്കാക്കാനില്ല.

യോഹന്നാൻ സുവിശേഷത്തിന്റെ യവനപശ്ചാത്തലത്തെ കുറിച്ചുള്ള ധാരണ മുമ്പു പ്രബലമായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇന്നു ആ ധാരണ മാറുകയും സുവിശേഷത്തിന്റെ യെഹൂദ്യ പശ്ചാത്തലം തെളിയിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. നാലു സുവിശേഷങ്ങളുടെയും അരാമ്യ പശ്ചാത്തലത്തിനു മതിയായ തെളിവുകളുണ്ട്. യേശുവിന്റെ മാതൃഭാഷ അരാമ്യയായിരുന്നു. യോഹന്നാൻ സുവിശേഷത്തിന്റെ അരാമ്യഭാഷാ പശ്ചാത്തലം സുവ്യക്തമാണ്. എന്നാൽ അരാമ്യ ഭാഷയിലാണ് സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടത് എന്നതിനു തെളിവുകളില്ല. യോഹന്നാൻ സുവിശേഷത്തിലെ ചിന്ത യെഹൂദ്യം തന്നെയാണ്. പഴയനിയമ ഉദ്ധരണികൾ കുറവാണെങ്കിൽ തന്നെയും സുവിശേഷത്തിലെ പ്രധാന ആശയങ്ങളെല്ലാം പഴയനിയമത്തിൽ നിന്നാദാനം ചെയ്തതാണ്. വചനം, ജീവൻ, വെളിച്ചം, ഇടയൻ, ആത്മാവു, അപ്പം, മുന്തിരിവള്ളി, സ്നേഹം, സാക്ഷ്യം എന്നിവ നോക്കുക. എല്ലാറ്റിലുമുപരിയായി യേശുവിനെ പഴയനിയമത്തിന്റെ നിറവേറലായാണ് ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. യോഹന്നാൻ സുവിശേഷത്തിൽ കുംറാൻ ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ പ്രഭാവവും വളരെയധികം ചർച്ച ചെയ്യപ്പെട്ടിട്ടുള്ള വിഷയമാണ്. വെളിച്ചം, ഇരുട്ടു എന്നിവയുടെ ദ്വന്ദ്വപ്രകൃതി, മശീഹാപ്രതീക്ഷ എന്നിവ കുംറാൻ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ നിന്നു ലഭിച്ചതാണെന്നു കരുതുന്നവരുണ്ട്. എന്നാൽ ഈ ആശയങ്ങളുടെ അടിവേരുകൾ പഴയനിയമത്തിൽത്തന്നെ ദൃശ്യമാണ്. അതിനാൽ യോഹന്നാൻ സുവിശേഷത്തിൽ കുംറാൻ സ്വാധീനം അന്വേഷിക്കുന്നതിനു ന്യായീകരണമില്ല. 

സവിശേഷതകൾ: 1. യോഹന്നാൻ സുവിശേഷം ആത്മീയ സുവിശേഷമാണ്. തന്മൂലം സമവീക്ഷണസുവിശേഷങ്ങളിൽ കാണുന്ന അധിക കാര്യങ്ങളും ഇതിൽ ഒഴിവാക്കിയിരിക്കുന്നു. യേശു ക്രിസ്തുവിന്റെ മഹിമയെ കേന്ദ്രീകരിച്ചുള്ള ധാരാളം കാര്യങ്ങൾ ഇതിൽ കൂട്ടിച്ചേർത്തിട്ടുണ്ട്: (യോഹ, 2:11; 3:16; 4:25,26, 29, 42; 5:17,18; 6:40; 7:37,38; 8:36, 46, 51; 9:38; 10:30; 11:40; 13:3; 14:6; 17:3, 5; 20:28). ഇതിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള അത്ഭുതങ്ങളും പ്രസ്തുത ഉദ്ദേശ്യത്തിനു ഇണങ്ങുന്ന വിധത്തിലുള്ളവയാണ്. യോഹന്നാൻ രേഖപ്പെടുത്തിയ എട്ടത്ഭുതങ്ങളിൽ രണ്ടെണ്ണം മാത്രമേ മറ്റു സുവിശേഷങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുന്നുള്ളൂ: അയ്യായിരം പേരെ പോഷിപ്പിച്ചതും (6:4-14), യേശു വെള്ളത്തിന്മീതെ നടന്നതും. (6:19-21). അത്ഭുതം എന്ന വാക്കിനു പകരം ‘അടയാളം’ ആണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. ദൈവത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഇവയെല്ലാം അത്ഭുതങ്ങളല്ല, അടയാള പ്രവൃത്തികളാണ്. 

2. മറ്റു സുവിശേഷങ്ങളിൽ രാജ്യത്തിനാണു പ്രാധാന്യം; യോഹന്നാൻ സുവിശേഷത്തിലാകട്ടെ രാജാവിനും.’ഞാൻ ആകുന്നു’ എന്ന ക്രിസ്തുവിന്റെ അധികാര സൂചകമായ പ്രസ്താവനകൾ അതിനു തെളിവാണ്. (6:35; 8:12; 10:9,11; 11:25; 14:6; 15:5). 

3. യേശുവിന്റെ യെഹൂദ്യയിലെ പ്രവർത്തനം ഏറ്റവും കൂടുതൽ രേഖപ്പെടുത്തിയത് യോഹന്നാനാണ്. മറ്റു സുവിശേഷങ്ങളിൽ യേശുവിന്റെ ഒന്നര വർഷത്തോളമുള്ള പ്രവർത്തനത്തിന്റെ വിവരണമേ ഉള്ളൂ. നാലു പെസഹകളെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരണം യോഹന്നാൻ സുവിശേ ഷത്തിലുണ്ട്. (2;13; 5:1; 6:4; 13:1; 18:26). യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ഭൗമിക ശുശ്രൂഷ മുന്നിലധികം വർഷം നീണ്ടുനിന്നുവെന്നും ഇതിൽ നിന്നും മനസ്സിലാക്കാം.

4. ഉപമാരൂപത്തിലല്ലാത്ത ഉപദേശമാണ് അധികവും. 

5. സംഭവങ്ങളുടെ സ്ഥലകാലബന്ധം വിശദമാക്കുന്നു. 

6. യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ജീവിതാന്ത്യത്തിലെ ഒരു ദിവസത്തിലെ സംഭവങ്ങളും ഭാഷണങ്ങളും അതിദീർഘമായി വർണ്ണിക്കുന്നു. (അ. 13-19).

7. പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ ശുശ്രൂഷയെക്കുറിച്ചു രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. കാര്യസ്ഥൻ എന്ന പദമാണ് പരിശുദ്ധാത്മാവിനെ കുറിക്കുവാൻ ഉപയോഗിക്കുന്നത്. (14:16,17, 26; 15:26; 16:13, 14).

8. സത്യത്തിനു പ്രാമുഖ്യം നല്കുന്നു. യേശു സത്യമാണ്. പരിശുദ്ധാത്മാവ് സത്യത്തിന്റെ ആത്മാവാണ്. ദൈവവചനം സത്യമാണ്. സത്യം ശിഷ്യന്മാരെ സ്വതന്ത്രരാക്കുകയും ശുദ്ധീകരിക്കുകയും ചെയ്യും. (8:32; 15:3). സാത്താന്റെ സ്വരൂപം, പ്രവൃത്തി എന്നിവയുടെ വിപര്യായമാണിത്. (8:44-47).

ലുക്കൊസ് എഴുതിയ സുവിശേഷം (Gospel of Luke)

പുതിയനിയമ കാനോനിലെ മൂന്നാമത്തെ പുസ്തകം. സുവിശേഷങ്ങളിൽ വച്ചു സമഗ്രവും ദീർഘവുമാണിത്. എക്കാലത്തെയും എഴുതപ്പെട്ട ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ വച്ചു ഏറ്റവും മനോഹരമായ ഗ്രന്ഥം എന്നാണ് ‘റെനാൻ’ ഈ സുവിശേഷത്തെക്കുറിച്ചു പറഞ്ഞിട്ടുള്ളത്. ഇതിന്റെ ശൈലി ആകർഷകവും ഉദാത്തവുമാണ്. കർത്താവായ യേശുക്രിസ്തുവിനെ മനുഷ്യപുത്രനായി അവതരിപ്പിക്കുന്നു. ക്രിസ്തു യെഹൂദന്മാരുടെ മാത്രമല്ല സകല മനുഷ്യരുടെയും രക്ഷിതാവാണ്; ജാതികളുടെ പ്രകാശവും യിസായേലിന്റെ മഹത്വവുമാണ്. (ലൂക്കൊ, 2:30,31). സുവിശേഷം സകല ജാതികളോടും പ്രസംഗിക്കേണ്ടതാണ്. 

ഗ്രന്ഥകർത്താവ്: പുതിയനിയമത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ പുസ്തകങ്ങളാണ് ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷവും അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ പ്രവ്യത്തികളും. ഇവ രണ്ടും ഒരു തുടർച്ചയായ ചരിത്രത്തിന്റെ രണ്ടു ഭാഗങ്ങളാണ്. ഒരു തെയോഫിലൊസിനെ സംബോധന ചെയ്ത് എഴുതിയതാണ് രണ്ടു പുസ്തകങ്ങളും. (ലൂക്കൊ, 1:1-4; പ്രവൃ, 1:1-5). ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിന്റെ സംഗ്രഹം നല്കിക്കൊണ്ട് അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികൾ ആരംഭിക്കുകയും അനന്തരചരിത്രം ക്രമമായി ആഖ്യാനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. രണ്ടു പുസ്തകങ്ങളിലെയും ഭാഷയും ശൈലിയും ഏതാണ്ട് ഒന്നു പോലെയാണ്. ഗ്രന്ഥകർത്താവ് പൗലൊസിന്റെ സഹപ്രവർത്തകനും യാത്രാസഖിയുമാണെന്നു പ്രവൃത്തികളിലെ ഉത്തമപുരുഷാഖ്യാനങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു. (16:10-17; 20:5-21:18; 27:1-28:16). ഈ സഹപ്രവർത്തകൻ ലൂക്കൊസാണ്. പ്രവൃത്തികളിലെ ഉത്തമ പുരുഷാഖ്യാനഭാഗങ്ങൾ ഒഴിച്ചുള്ളതും അതേ ഗ്രന്ഥകർത്താവിന്റെ രചനയാണെന്നു ഇരുഭാഗങ്ങളിലെയും ഭാഷാശൈലി സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു. ഇരു പുസ്തകങ്ങളുടെയും മുഖവുരകളും ഏക കർതൃകത്വത്തിനു തെളിവാണ്. ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിന്റെയും അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളുടെയും കർത്താവ് ലൂക്കൊസ് ആണെന്നതിനു പ്രാചീന പാരമ്പര്യങ്ങളുടെ ശക്തമായ പിൻബലമുണ്ട്. ജസ്റ്റിൻ, പോളിക്കാർപ്പ്, പാപ്പിയാസ്, മാർസിയോൺ, അലക്സാണ്ടിയയിലെ ക്ലെമെന്റ്, തെർത്തുല്യൻ, ഓറിജിൻ, ജെറോം, യൂസിബിയസ് എന്നിവർ ലൂക്കൊസിന്റെ കർതൃത്വത്തെക്കുറിച്ചു പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ സുവിശേഷം ലൂക്കൊസിന്റെ കൃതിയാണെന്നു മുററ്റോറിയൻ രേഖാശകലത്തിൽ (എ.ഡി. 170) പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. പരിചയസമ്പന്നനായ ചരിത്രകാരനും പുതിയനിയമത്തിലെ ഒരേ ഒരു യെഹൂദേതര എഴുത്തുകാരനുമാണ് ലൂക്കൊസ്. ഒരു വിജാതീയനാകകൊണ്ട് ലൂക്കൊസിന്റെ സുവിശേഷവും അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളും യെഹൂദേതരരുടെ ഇടയിൽ സുവിശേഷത്തിന്റെ വ്യാപനത്തിനു പ്രാധാന്യം നല്കിക്കാണുന്നു. 

എഴുതിയ കാലം: സുവിശേഷത്തിന്റെ രചനയ്ക്ക് ശേഷമാണ് (പ്രവൃ, 1:1-3) അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളുടെ രചന. അതിനാൽ അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ പ്രവൃത്തികളുടെ രചനയുടെ കാലം നാം നിർണ്ണയിക്കുന്നതിനു അനുസരിച്ചായിരിക്കും സുവിശേഷ രചനയുടെ കാലം നിശ്ചയിക്കുക. അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികൾ ഏ.ഡി. 61-ലാണ് എഴുതപ്പെട്ടത്. അതിനാൽ ലഭ്യമായ തെളിവുകൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നതു് ഏ.ഡി. 60-നടുപ്പിച്ച് സുവിശേഷം എഴുതിയിരിക്കണമെന്നാണ്. മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തെ തന്റെ സുവിശേഷരചനയ്ക്ക് പ്രയോജനപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളതു കൊണ്ടു മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിനു ശേഷമാണു ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടത്. അതിനാൽ ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷരചന മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിനു വളരെ പിന്നീടായിരിക്കണമെന്നില്ല. ലൂക്കൊസിനു മർക്കൊസുമായി വളരെ അടുപ്പമുണ്ടായിരുന്നു. (കൊലൊ, 4:10,14; ഫിലെ, 24). മർക്കൊസിനെക്കുറിച്ച് ലൂക്കൊസിനു നല്ല അറിവുണ്ടായിരുന്നു. (പ്രവൃ, 12:12,25; 13:13; 15:37-4). തന്മൂലം മർക്കൊസ് എഴുതി പൂർത്തിയാക്കിയ ഉടൻ തന്നേ ആ സുവിശേഷം ലൂക്കൊസിനു വായിക്കുവാൻ ലഭ്യമായിരുന്നു.  

ഉദ്ദേശ്യം: ഒരു തെയോഫിലൊസിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്താണ് ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷം എഴുതിയത്. (1:1). തെയോഫിലോസിനു ഉപദേശം ലഭിച്ചിരിക്കുന്ന വാർത്തയുടെ നിശ്ചയം അറിയേണ്ടതിനാണ് സുവിശേഷത്തിന്റെ രചന. ഒരു വിജാതീയനും ഉന്നത ഉദ്യോഗസ്ഥനുമായിരുന്നു തെയോഫിലൊസെന്നു കരുതപ്പെടുന്നു. ക്രാറ്റിസ്റ്റൊസ് (ശ്രീമാൻ) എന്ന വിശേഷണം ഗവർണ്ണർ പോലുള്ള ഉന്നതർക്കാണ് നല്കിക്കാണുന്നത്. (പ്രവൃ, 23:26; 24:3; 26:5) എന്നീ വാക്യങ്ങളിൽ രാജശ്രീ എന്നാണ് പ്രസ്തുത വിശേഷണത്തെ പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്. വ്യക്തിയെ സംബോധന ചെയ്യുന്നെങ്കിലും വിജാതീയർ, വിശേഷിച്ചു ഗ്രേക്കർ ലൂക്കൊസിന്റെ വീക്ഷണത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. തെയോഫിലൊസിനു ദൈവത്താൽ സ്നേഹിക്കപ്പെടുന്നവർ എന്ന സാമാന്യാർത്ഥം നല്കിയാൽ എല്ലാ ക്രിസ്ത്യാനികളെയും ഉദ്ദേശിച്ചാണ് സുവിശേഷം രചിച്ചതെന്നു കാണാം. 

പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “ദൂതൻ അവരോടു: ഭയപ്പെടേണ്ടാ; സർവ്വജനത്തിന്നും ഉണ്ടാവാനുള്ളോരു മഹാസന്തോഷം ഞാൻ നിങ്ങളോടു സുവിശേഷിക്കുന്നു.” ലൂക്കോസ് 2:10.

2. “ജാതികൾക്കു വെളിപ്പെടുവാനുള്ള പ്രകാശവും നിന്റെ ജനമായ യിസ്രായേലിന്റെ മഹത്വവുമായി നീ സകല ജാതികളുടെയും മുമ്പിൽ ഒരുക്കിയിരിക്കുന്ന നിന്റെ രക്ഷയെ എന്റെ കണ്ണു കണ്ടുവല്ലോ” എന്നു പറഞ്ഞു.” ലൂക്കോസ് 2:30-32.

3. “യോഹന്നാൻ എല്ലാവരോടും ഉത്തരം പറഞ്ഞതു: ഞാൻ നിങ്ങളെ വെള്ളംകൊണ്ടു സ്നാനം കഴിപ്പിക്കുന്നു; എന്നാൽ എന്നിലും ബലവാനായവൻ വരുന്നു; അവന്റെ ചെരിപ്പിന്റെ വാറു അഴിപ്പാൻ ഞാൻ യോഗ്യനല്ല; അവൻ നിങ്ങളെ പരിശുദ്ധാത്മാവുകൊണ്ടും തീകൊണ്ടും സ്നാനം കഴിപ്പിക്കും.” ലൂക്കോസ് 3:16.

4. “ദരിദ്രന്മാരോടു സുവിശേഷം അറിയിപ്പാൻ കർത്താവു എന്നെ അഭിഷേകം ചെയ്കയാൽ അവന്റെ ആത്മാവു എന്റെമേൽ ഉണ്ടു; ബദ്ധന്മാർക്കു വിടുതലും കുരുടന്മാർക്കു കാഴ്ചയും പ്രസംഗിപ്പാനും പീഡിതന്മാരെ വിടുവിച്ചയപ്പാനും കർത്താവിന്റെ പ്രസാദവർഷം പ്രസംഗിപ്പാനും എന്നെ അയച്ചിരിക്കുന്നു.” ലൂക്കോസ് 4:18,19.

5. അനന്തരം അവൻ പന്തിരുവരെ കൂട്ടിക്കൊണ്ടു അവരോടു: “ഇതാ നാം യെരൂശലേമിലേക്കു പോകുന്നു; മനുഷ്യപുത്രനെക്കുറിച്ചു പ്രവാചകന്മാർ എഴുതിയിരിക്കുന്നതു എല്ലാം നിവൃത്തിയാകും. അവനെ ജാതികൾക്കു ഏല്പിച്ചുകൊടുക്കയും അവർ അവനെ പരിഹസിച്ചു അവമാനിച്ചു തുപ്പി തല്ലീട്ടു കൊല്ലുകയും മൂന്നാം നാൾ അവൻ ഉയിർത്തെഴുന്നേൽക്കയും ചെയ്യും.” ലൂക്കോസ് 18:31,32.

6. “തലയോടിടം എന്ന സ്ഥലത്തു എത്തിയപ്പോൾ അവർ അവിടെ അവനെയും ദുഷ്‌പ്രവൃത്തിക്കാരെയും, ഒരുത്തനെ വലത്തും ഒരുത്തനെ ഇടത്തുമായി, ക്രൂശിച്ചു. എന്നാൽ യേശു: “പിതാവേ, ഇവർ ചെയ്യുന്നതു ഇന്നതു എന്നു അറിയായ്കകൊണ്ടു ഇവരോടു ക്ഷമിക്കേണമേ” എന്നു പറഞ്ഞു. അനന്തരം അവർ അവന്റെ വസ്ത്രം വിഭാഗിച്ചു ചീട്ടിട്ടു.” ലൂക്കോസ് 23:33,24.

7. “നിങ്ങൾ ജീവനുള്ളവനെ മരിച്ചവരുടെ ഇടയിൽ അന്വേഷിക്കുന്നതു എന്തു?

ലൂക്കോസ് 24:6 അവൻ ഇവിടെ ഇല്ല ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റിരിക്കുന്നു.” ലൂക്കോസ് 24:5,6.

ബാഹ്യരേഖ: I. മുഖവുര: 1:1-4.

II.യേശുവിന്റെ ജനനവും ശുശ്രൂഷയ്ക്കായുള്ള ഒരുക്കവും: 1:5-4:13. 

1. യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെ ജനനം മുന്നറിയിക്കുന്നു: 1:5-25. 

2. യേശുവിന്റെ ജനനം മുന്നറിയിക്കുന്നു, മറിയ എലീശബെത്തിനെ സന്ദർശിക്കുന്നു: 1 :26-56.

3. സ്നാപകയോഹന്നാന്റെ ജനനം: 1:57-80.

4. യേശുവിന്റെ ജനനവും ബാല്യവും: 2:1-52.

5. യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെ ശുശ്രൂഷ, യേശുവിന്റെ സ്നാനം, വംശാവലി: 3:1-38.

6. യേശു പരീക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു: 4:1-13. 

III. ഗലീലയിലെ പ്രവർത്തനം: 4:14-19:27. 

1. നസറേത്തിൽ തിരസ്കരിക്കപ്പെടുന്നു, ഗലീലയിൽ രോഗികളെ സൗഖ്യമാക്കുന്നു: 4:14-44. 

2. ആദ്യശിഷ്യന്മാരെ വിളിക്കുന്നു, പരീശന്മാരും ശാസ്ത്രിമാരും വിമർശിക്കുന്നു: 5:1-39. 

3. പന്ത്രണ്ടു ശിഷ്യന്മാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു: 6:1-49. 

4. അത്ഭുതങ്ങൾ ചെയ്യുന്നു, ഉപമകൾ പറയുന്നു: 7:-8:56.

5. അയ്യായിരം പേരെ പോഷിപ്പിക്കുന്നു, രൂപാന്തരപ്പെടുന്നു, കഷ്ടാനുഭവത്തെക്കുറിച്ചു അറിയിക്കുന്നു: 9:1-62. 

6. എഴുപതു ശിഷ്യന്മാരെ അയയ്ക്കുന്നു, യേശു മറിയയെയും മാർത്തയെയും സന്ദർശിക്കുന്നു, നല്ല ശമര്യന്റെ ഉപമ പറയുന്നു: 10:1-42.  

7. വിവിധ ഉപദേശങ്ങളും ഉപമകളും: 11:1-19:27.

IV. യേശുവിന്റെ കഷ്ടാനുഭവവും മരണവും: 19:28-2:56. 

1. ജൈത്രപ്രവേശവും ദൈവാലയ ശുദ്ധീകരണവും: 19:28-48. വാദപ്രതിവാദം, രണ്ടാം വരവിനെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രവചനം: 20:1-2:38.

2. അന്ത്യഅത്താഴം: 22:1-38. 

3. ക്രിസ്തു ഗെത്ത്ശെമനയിൽ: 22:39-53. 

4. മഹാപുരോഹിതന്റെ മുമ്പിൽ വിചാരണ, പത്രൊസിന്റെ തള്ളിപ്പറയൽ: 22:54-71.

5. പീലാത്തൊസിന്റെയും ഹെരോദാവിന്റെയും മുമ്പിൽ വിചാരണ: 23:1-25.

6. കൂശീകരണവും അടക്കവും: 23:26-56.

V. പുനരുത്ഥാനവും സ്വർഗ്ഗാരോഹണവും : 24:1-53.

ലുക്കാസ് സുവിശേഷത്തിൽ മാത്രം രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള കാര്യങ്ങൾ 

1. സെഖര്യാവിന്റെ ദർശനവും എലീശബെത്തിന്റെ ഗർഭധാരണവും: 1:5-25. 

2. ഗ്രബീയേൽ ദൂതൻ മറിയയെ വന്ദിക്കുന്നു: 1:26-38.

3. മറിയ എലീശബെത്തിനെ സന്ദർശിക്കുന്നു: 1:39-56.

4. യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെ ജനനവും സെഖര്യാവിന്റെ തോത്രഗാനവും: 1:57-80.

5. പേർവഴി ചാർത്തുവാനുള്ള ഔഗുസ്തൊസ് കൈസരുടെ കല്പന: 2:1-3.

6. ബേത്ലേഹെമിലെ ക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനവും അതിന്റെ വിശദവിവരണവും: 2:4-20.

7. ക്രിസ്തുവിന്റെ പരിച്ഛേദനം: 2:21.

8. യേശുവിനെ ദൈവാലയത്തിൽ സമർപ്പിക്കുന്നത്: 2:22-24.

9. ശിമോനും ഹന്നായും: 2:25-38.

10. നസറേത്തിലെ നിശബ്ദ വർഷങ്ങൾ: 2:39-40.

11. യേശു പെസഹയിൽ സംബന്ധിക്കുന്നതും ഉപദേഷ്ടാക്കന്മാരോടു വാദിക്കുന്നതും: 2:41-52.

12. യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെ പരസ്യശുശ്രൂഷാരംഭത്തിന്റെ കാലം: 3:1,2.

13. യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെ ഉപദേശം: 3:10-15.

14. മറിയയിൽ നിന്ന് ക്രിസ്തുവിന്റെ മാനുഷിക വംശാവലി: 3:23-38.

15. നസറത്തിൽ നിന്നും ക്രിസ്തുവിനെ തിരസ്കരിക്കുന്നത്: 4:15-30.

16. പത്രോസ്, യാക്കോബ്, യോഹന്നാൻ എന്നിവരെ വിളിക്കുന്നതിന്റെ വിശദവിവരണം: 5:1-10.

17. ക്രിസ്തുവിന്റെ സമഭുമി പ്രഭാഷണം: 6:17-49.

18.  വിധവയുടെ മകനെ ഉയിർപ്പിക്കുന്നത്: 7:11-17.

19. ശിമോന്റെ വീട്ടിൽ വച്ചു യേശുവിനെ പരിമളതൈലം പൂശിയ സ്ത്രീ: 7:36-50.

20. യേശുവിനെ ശുശ്രൂഷിച്ച സ്ത്രീകൾ: 8:1-3.

21. യാക്കോബിന്റെയും യോഹന്നാന്റെയും വൃത്താന്തം: 9:51-56.

22. എഴുപതു ശിഷ്യന്മാരെ അയയ്ക്കുന്നത്: 10:1-12.

23. അവരുടെ മടങ്ങിവരവും വിവരണവും: 10:17-24.

24. നല്ല ശമര്യന്റെ ഉപമ: 10:25-37.

25. യേശു മറിയയുടെയും മാർത്തയുടെയും ഭവനത്തിൽ: 10:38-42.

26. അർദ്ധരാത്രിയിലെ സ്നേഹിതന്റെ ഉപമ: 11:5-8.

27. പരീശൻ ക്രിസ്തുവിനെ സൽക്കരിക്കുന്നു: 11:37-54.

28. പുരുഷാരത്തോടു ചെയ്ത പ്രഭാഷണം: 12:1-53.

29. പീലാത്തോസ് ഗലീല്യരെ കൊന്നത്: 13:1-5.

30. ഫലം കായ്ക്കാത്ത അത്തിവൃക്ഷത്തിന്റെ ഉപമ: 13:6-9. 

31. പതിനെട്ടു വർഷം രോഗബാധിത ആയിരുന്ന സ്ത്രീ: 13:10-17.

32. രക്ഷിക്കപ്പെടുന്നവരുടെ എണ്ണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രശ്നം: 13:22-30.

33. ഹെരോദാ അന്തിപ്പാസിനെക്കുറിച്ച് പരീശന്മാർക്കു നല്കുന്ന മറുപടി: 13:31-33.

34. മഹോദരമുള്ള മനുഷ്യൻ: 14:1-6.

35. വിനയത്തിന്റെ ഉപമ: 14:7-14. 

36. വലിയ അത്താഴത്തിന്റെ ഉപമ: 14:15-24.

37. ശിഷ്യത്വത്തിലെ ത്യാഗം: 14:25-35.

38. കാണാതെപോയ ആട്: 15-3-7. 

39. നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയ ദഹ്മ: 15:8-10. 

40. മുടിയൻ പുത്രൻ: 15:11-32.

41. അനീതിയുള്ള കാര്യവിചാരകൻ: 16:1-18.

42. ധനവാനും ലാസറും: 16:19-31. 

43. ശിഷ്യന്മാർക്കുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങൾ: 17:1-10.

44. പത്തു കുഷ്ഠരോഗികൾ: 17:12-18.

45. ദൈവരാജ്യത്തെ സംബന്ധിച്ചുള്ള ചോദ്യങ്ങൾ: 17:20-37.

46. അസഹ്യപ്പെടുത്തുന്ന വിധവയുടെ ഉപമ: 18:1-8.

47. പരീശന്റെയും ചുങ്കക്കാരന്റെയും ഉപമ: 18:9-14.

48. സക്കായിയുടെ മാനസാന്തരം: 19:2-10.

49. റാത്തലുകളുടെ ഉപമ: 19:11-27. 

50. ക്രിസ്തു യെരുശലേമിനെ നോക്കി കരയുന്നു: 19:41-44.

51. പത്രോസിനുള്ള മുന്നറിയിപ്പ്: 22:31-32.

52. വാൾ വാങ്ങാനുള്ള മുന്നറിയിപ്പ്: 22-35-38.

53. ഗെത്തശമനയിൽ ദൂതന്റെ പ്രത്യക്ഷത: 22:43.

54. വിയർപ്പ് രക്തത്തുള്ളിപോലെ ആയത്: 22:44.

55. പീലാത്തൊസ് യേശുവിനെ ഹെരോദാവിന്റെ അടുക്കലേക്കു അയക്കുന്നത്: 23:6-12.

56. യെരുശലേം പുത്രിമാർക്കു നല്കുന്ന ഉപദേശം: 23:27-31.

57. അനുതപിച്ച കള്ളൻ: 23:39-43.

58. എമ്മവുസിലെ ശിഷ്യന്മാർക്കു ക്രിസ്തു പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്: 24:13-35.

59. പതിനൊന്നു ശിഷ്യന്മാർക്ക് ക്രിസ്തു പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്: 24:37-49.

60. ശിഷ്യന്മാരെ അനുഗ്രഹിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുമ്പോൾ ക്രിസ്തു സ്വർഗ്ഗാരോഹണം ചെയ്തതു: 24:50-53.

ചരിത്രസാമഗ്രികളും പ്രതിപാദനരീതിയും 

ചരിത്രരേഖകളെ പൂർണ്ണമായി പരിശോധിച്ചശേഷമാണു ചരിത്രം എഴുതുന്നതെന്നു ലൂക്കൊസ് മുഖവുരയിൽ (1:1-4) പ്രസ്താവിച്ചിട്ടുണ്ട്. ലിഖിതരേഖകളും വിശ്വസ്തരായ സാക്ഷികളിൽ നിന്ന് ലഭിച്ച വസ്തുതകളും ലൂക്കൊസ് ശേഖരിക്കയും പരിശോധിക്കയും ചെയ്തു. മർക്കൊസ് സുവിശേഷം ലൂക്കൊസ് പ്രയോജനപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിനും മത്തായി സുവിശേഷത്തിനും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം ഇനിയും വ്യക്തമല്ല. സുശിക്ഷിതനും അപഗ്രഥനാത്മക ധിഷണയോടു കൂടിയവനുമായിരുന്നു ലൂക്കൊസ്. പ്രഥമവിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കുവാനുള്ള സന്ദർഭവും സാഹചര്യവും അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നു. വിശ്വാസം പണിയപ്പെടേണ്ടതു സുസ്ഥിരമായ അടിസ്ഥാനത്തിലായിരിക്കണം എന്ന ബോധം അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായിരുന്നു. തന്മൂലം വളരെയധികം പരിശ്രമിച്ചു വസ്തുതകൾ ശേഖരിച്ചാണ് സമഗ്രവും സൂക്ഷ്മവും അനുക്രമവുമായ ചരിത്രം ലൂക്കൊസ് എഴുതിയത്. 

ഒരു സാധാരണ ചരിത്രപ്രബന്ധമോ ജീവചരിത്രഗ്രന്ഥമോ എഴുതുകയായിരുന്നില്ല ലുക്കാസിന്റെ ലക്ഷ്യം. അപ്പൊസ്തലനായ പൗലൊസിന്റെ മിഷണറി പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വിശ്വസ്ത സഹചാരിയായിരുന്ന ലൂക്കൊസിനു വിശ്വാസം വളരെ വിലപ്പെട്ടതായിരുന്നു. യേശുക്രിസ്തുവിനെ ലോകരക്ഷിതാവായും ദൈവപുത്രനായും ലുക്കോസ് വിശ്വസിച്ചു. അതുകൊണ്ട് താൻ ശേഖരിച്ച വിശ്വാസ്യമായ രേഖാസഞ്ചയത്തിൽ നിന്ന് ക്രിസ്തുവിന്റെ സുവിശേഷം അവതരിപ്പിക്കുവാൻ സഹായകമായവ മാത്രം തിരഞ്ഞെടുത്ത് സുവിശേഷം നിർമ്മിച്ചു. സുവിശേഷത്തിന്റെ തുടക്കം മുതൽ ഒടുക്കം വരെ ലൂക്കൊസ് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരുന്നത്, കാണാതെ പോയതിനെ തിരഞ്ഞു രക്ഷിപ്പാൻ വന്ന മനുഷ്യപുത്രനിലാണ്. (19:10). 

സവിശേഷതകൾ: 1. ജാതികൾക്കു പ്രാധാന്യം നല്കി എഴുതിയ സുവിശേഷം: യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ വംശാവലി ആദാംവരെ നല്കിയിരിക്കുന്നത് അതിനാലാണ്. എബ്രായജനതയുടെ പിതാവായ അബ്രാഹാംവരെയല്ല വംശാവലി നല്കിയിട്ടുള്ളത്. ശമര്യജാതിയെ പ്രകീർത്തിച്ചുകൊണ്ട് ക്രിസ്തു നല്ല ശമര്യന്റെ ഉപമപറഞ്ഞത് ലൂക്കൊസ് മാത്രമേ രേഖപ്പെടുത്തിയുള്ളൂ. യിസ്രായേലിൽ കൂടിയും ഇത്ര വലിയ വിശ്വാസം കണ്ടിട്ടില്ലെന്നു പറഞ്ഞ് യേശു ഒരു വിജാതീയനായ ശതാധിപന്റെ വിശ്വാസത്തെ പുകഴ്ത്തി. 

2. സാധുക്കളുടെയും എളിയവരുടെയും സുവിശേഷം: ചുങ്ക ക്കാരും പാപികളും വിധവകളും (3:12; 5:27-32; 7:37-50; 19:2-10; 23:43), ദരിദ്രരും (1:53; 2:7; 6:20; 7:22) ഈ സുവിശേഷത്തിൽ സ്ഥാനം പിടിക്കുന്നു. 

3. സന്തോഷത്തിന്റെ സുവിശേഷം: പുസ്തകം ആരംഭിക്കുന്നതു സന്തോഷത്തിലാണ്. “സർവ്വജനത്തിനും ഉണ്ടാവാനുള്ളാരു മഹാസന്തോഷം ഞാൻ നിങ്ങളോടു സുവിശേഷിക്കുന്നു.” (2:10). പുസ്തകം അവസാനിക്കുന്നതാകട്ടെ; “അവർ മഹാസന്തോഷത്തോടെ യെരുശലേമിലേക്കു മടങ്ങിച്ചെന്നു എല്ലായ്പ്പോഴും ദൈവാലയത്തിലിരുന്നു ദൈവത്തെ വാഴ്ത്തിപ്പോന്നു.” (24:53) എന്ന പ്രസ്താവനയോടെയാണ്. ആനന്ദാധിക്യത്തിൽ പാടിയ അഞ്ചു പാട്ടുകൾ ലൂക്കൊസ് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. എലീശബെത്തിന്റെ ‘ഭാഗ്യഗാനം’, മറിയയുടെ ‘മഹത്വീകരണ ഗാനം’, സെഖര്യാവിന്റെ ‘അനു ഗ്രഹഗാനം’, ദൂതന്മാരുടെ ‘അത്യുന്നതത്തിൽ മഹത്വം’, ശിമോന്റെ ‘ഇപ്പോൾ നാഥാ’ എന്നിവ. 

4. പ്രാർത്ഥനയുടെ സുവിശേഷം: മറ്റേതു സുവിശേഷത്തെക്കാളും മുട്ടിന്മേൽ നില്ക്കുന്ന യേശുവിനെ ഈ സുവിശേഷം അവതരിപ്പിക്കുന്നു: (3:21; 5:16; 6:12,13; 9:18,28,29; 11:1-4; 22:31,32,41; 23:24; 24:30). പ്രാർത്ഥനയെ സംബന്ധിച്ച മുന്നു ഉപമകൾ ഈ സുവിശേഷത്തിൽ മാത്രമാണുള്ളത്: 1. പരീശനും ചുങ്കക്കാരനും. 2. അർദ്ധരാത്രിയിലെ കുട്ടുകാരൻ. 3. അസഹ്യപ്പെടുത്തുന്ന വിധവ. 

മർക്കൊസ് എഴുതിയ സുവിശേഷം (Gospel of Mark)

സുവിശേഷങ്ങളിൽ ഏറ്റവും ചെറുതും ലളിതവുമാണ് മർക്കൊസ് സുവിശേഷം. യേശുക്രിസ്തുവിനെ ദാസന്റെ രൂപത്തിൽ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. മത്തായി, ലൂക്കൊസ് എന്നിവരെ അപേക്ഷിച്ച് യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ഉപദേശങ്ങൾ വളരെക്കുറച്ചു മാത്രമേ മർക്കൊസ് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളൂ. സുവിശേഷത്തിൽ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിട്ടുള്ള ഒരേയൊരു ദീർഘപ്രഭാഷണം ഒലിവുമല പ്രഭാഷണമാണ്. യേശുവിന്റെ വംശാവലിയോ ശൈശവമോ ഇതിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല. യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെ ശുശ്രൂഷയോടുകൂടി സുവിശേഷം ആരംഭിക്കുകയും ക്രിസ്തുവിന്റെ പുനരുത്ഥാന വിവരണത്തോടുകൂടി അവസാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. മത്തായി സുവിശേഷത്തിന്റെ സംക്ഷേപണമാണ് മർക്കൊസ് സുവിശേഷം എന്നായിരുന്നു പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടുവരെയും കരുതപ്പെട്ടിരുന്നത്. മത്തായിയുടെയും ലൂക്കൊസിന്റെയും സുവിശേഷങ്ങൾക്കു നല്കിയ പ്രാധാന്യം മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിനു നല്കിയിരുന്നില്ല. പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ പൂർവ്വാർദ്ധത്തിലാണ് മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിന്റെ മാഹാത്മ്യം പണ്ഡിതന്മാർ മനസ്സിലാക്കിയത്. മത്തായിയും ലൂക്കൊസും മർക്കൊസിനെ ഉപജീവിച്ചു എന്നതിൽ ഇന്നാർക്കും സന്ദേഹമില്ല. മർക്കൊസിന്റെ രചനാക്രമമാണ് മത്തായിയും ലൂക്കൊസും പൊതുവെ പിന്തുടരുന്നത്. എന്നാൽ ചില സ്ഥാനങ്ങളിൽ മാറ്റം ദൃശ്യമാണ്. മർക്കൊസ് പറയുന്നതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായി പറയുന്ന സ്ഥാനങ്ങളിൽ മത്തായിയും ലൂക്കൊസും ഐക്യം കാട്ടുന്നില്ല. ഇതിൽനിന്നും മത്തായിക്കും ലൂക്കൊസിനും മർക്കൊസ് സുവിശേഷം അവലംബമായിരുന്നു എന്നു മനസ്സിലാക്കാം.

ഗ്രന്ഥകർത്താവ്: സുവിശേഷത്തിന്റെ ഗ്രന്ഥകർത്താവു മർക്കൊസ് ആണെന്നും പത്രോസിന്റെ പ്രസംഗമാണ് അതിന്റെ ഉള്ളടക്കമെന്നും ആദിമസഭാപാരമ്പര്യം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിന്റെ ഉത്പത്തിയെക്കുറിച്ച് ആദ്യം രേഖപ്പെടുത്തിയത് ഹയറാപൊലിസിലെ ബിഷപ്പായിരുന്ന പാപ്പിയാസ് ആണ്. പാപ്പിയാസ് ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞുവെന്ന് സഭാചരിത്രകാരനായ എവുസെബിയൂസ് രേഖപ്പെടുത്തി: “പത്രൊസിന്റെ ദ്വിഭാഷിയായിരുന്ന മർക്കൊസ് ക്രിസ്തുവിന്റെ അരുളപ്പാടുകളും പ്രവൃത്തികളും താൻ ഓർമ്മിച്ചത് സൂക്ഷ്മതയോടെ രേഖപ്പെടുത്തി. പക്ഷേ അതു ക്രമമായിട്ടായിരുന്നില്ല. കാരണം മർക്കൊസ് നമ്മുടെ കർത്താവിന്റെ വാക്കുകളെ നേരിട്ടു കേട്ടിട്ടുമില്ല; ക്രിസ്തുവിനോടൊത്തു സഞ്ചരിച്ചിട്ടുമില്ല. എന്നാൽ ഞാൻ മുമ്പു പറഞ്ഞതുപോലെ അദ്ദേഹം പത്രൊസിനെ അനുഗമിച്ചിരുന്നു. പത്രൊസ് ക്രിസ്തുവിന്റെ ഉപദേശം സന്ദർഭാനുസരണം പഠിപ്പിക്കുകയായിരുന്നു; അവയെ അനുക്രമമായി സമാഹരിക്കുകയായിരുന്നില്ല. ഇങ്ങനെ തനിക്കു ഓർമ്മ വന്ന കാര്യങ്ങൾ മാത്രം രേഖപ്പെടുത്തിയപ്പോൾ മർക്കൊസ് തെറ്റൊന്നും വരുത്തിയില്ല. കേട്ടതിൽ നിന്നും എന്തെങ്കിലും ഒഴിവാക്കുകയോ അതിനോടു വ്യാജപ്രസ്താവനകൾ ചേർക്കുകയോ ചെയ്യാതിരിക്കാൻ മർക്കൊസ് ജാഗ്രതയുളളവനായിരുന്നു.” ദ്വിഭാഷി എന്നതുകൊണ്ടു പതാസിന്റെ പ്രസംഗം മർക്കൊസ് പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയെന്നു മനസ്സിലാക്കേണ്ടതില്ല. പത്രോസിന് അറിയാമായിരുന്ന അരാമ്യയും ഗ്രീക്കും തന്റെ മിഷണറി പ്രവർത്തനത്തിനു മതിയായിരുന്നു. പത്രൊസിന്റെ പ്രസംഗം മർക്കൊസ് സുവിശേഷമായി പുനരാവിഷ്ക്കരിച്ചു എന്നുവേണം മനസ്സിലാക്കാൻ. ജസ്റ്റിൻ മാർട്ടിയർ (എ.ഡി. 160) മർക്കൊസ് 3:17-നെ ‘പത്രൊസിന്റെ അനുസ്മരണകൾ’ എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ നിന്നെന്നു പറഞ്ഞു ഉദ്ധരിക്കുന്നു. ഇതു പത്രൊസിന്റെ അനുസ്മരണകൾ മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിലുണ്ടെന്ന ധാരണയെ പ്രബലമാക്കുന്നു. പത്രൊസിന്റെയും പൗലൊസിന്റെയും റോമിൽനിന്നുള്ള പുറപ്പാടിനുശേഷം പത്രൊസിന്റെ ശിഷ്യനും ദ്വിഭാഷിയും ആയിരുന്ന മർക്കൊസ് പത്രൊസിന്റെ പ്രസംഗത്തിന്റെ സാരാംശം നമുക്കു രേഖപ്പെടുത്തിത്തന്നു എന്നു ഐറേന്യൂസ് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. തെർത്തുല്യൻ (എ.ഡി 200) ഓറിജൻ (എ.ഡി. 230) തുടങ്ങിയ സഭാപിതാക്കന്മാരും മർക്കൊസ് സുവിശേഷം പത്രൊസിന്റെ പ്രസംഗമാണെന്നു വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. 

എഴുതിയകാലം കാലം: എ.ഡി. 55-നും 65-നും മദ്ധ്യേ മർക്കൊസ് സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കണം. ആഭ്യന്തര തെളിവനുസരിച്ച് യെരുശലേമിന്റെ നാശത്തിനു മുമ്പു സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടു. (13:1-4). പുറപ്പാടിനു മരണം എന്ന അർത്ഥമാണ് മിക്ക പണ്ഡിതന്മാരും നല്കുന്നത്. അതനുസരിച്ച് പത്രൊസിന്റെ മരണം കഴിഞ്ഞ ഉടൻ മർക്കൊസ് സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടു എന്നു കരുതേണ്ടിയിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെയാണെങ്കിൽ എ.ഡി. 65-ന് ശേഷമായിരിക്കും ഇതിൻ്റെ രചന. എന്നാൽ പത്രൊസിന്റെ ജീവിതകാലത്തു തന്നെ സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടു എന്നു അലക്സാണ്ടിയയിലെ ക്ലെമന്റ് ദൃഢസ്വരത്തിൽ പറയുന്നു. ആദ്യസുവിശേഷം മർക്കൊസിൻ്റെ ആയതുകൊണ്ട് എ.ഡി. 55-ൽ ഇതെഴുതി എന്ന് ആധുനിക പണ്ഡിതന്മാർ പലരും വിശ്വസിക്കുന്നു.

എഴുതിയ സ്ഥലം: അലക്സാണ്ട്രിയയിലെ ക്ലെമന്റിന്റെ പ്രസ്താവന ഈ കാര്യത്തിൽ ഉദ്ധാര്യമാണ്. ‘പത്രോസ് റോമിൽ പരസ്യമായി വചനം പ്രസ്താവിക്കുകയും പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ പ്രേരണയാൽ സുവിശേഷം വിളംബരം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. അതുകേട്ട് അനേകർ ഇക്കാര്യങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തി നല്കുന്നതിനു മർക്കൊസിനോട് ആപേക്ഷിച്ചു. സുവിശേഷം രചിച്ചശേഷം ആവശ്യപ്പെട്ടവർക്കു മർക്കൊസ് നല്കി. ഇതറിഞ്ഞ പത്രൊസ് അതിനെ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തുകയോ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്തില്ല.” ആദിമകാലം തൊട്ടിന്നുവരെയും മർക്കൊസ് സുവിശേഷം റോമിൽ വച്ച് എഴുതി എന്നാണ് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നത്. അതിനു പല തെളിവുകളുണ്ട്. പത്തു ലത്തീൻ പദങ്ങൾ മർക്കൊസ് പ്രയോഗിക്കുന്നുണ്ട്. അവയിൽ ചിലതു പുതിയനിയമത്തിൽ മറ്റൊരിടത്തും പ്രയോഗിച്ചിട്ടില്ല. മർക്കൊസ് എന്ന പേരു പോലും ലത്തീൻ ആണ്. വിജാതീയർക്കു എഴുതിയതുകൊണ്ടു യെഹൂദന്മാരുടെ ആചാരമര്യാദകൾ വിശദമാക്കുന്നു. (7:3,4; 12:12; 14:12). അരാമ്യ പ്രയോഗങ്ങൾ അവതരിപ്പിക്കുമ്പോൾ അവയുടെ അർത്ഥം വ്യക്തമാക്കുന്നു. (3:17; 5:41; 7:11,34; 14:36; 15:22,34). ഒലിവുമല ദൈവാലയത്തിനു നേരെയാണെന്ന പ്രസ്താവന (13:3) യെഹൂദന്മാരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഉപരിപ്ലവമാണ്. എന്നാൽ ഈ വിശദീകരണം റോമിലെ അനുവാചകർക്കു ആവശ്യമാണ്. ന്യായപ്രമാണം; അതിനു പുതിയ നിയമവുമായുള്ള ബന്ധം, ശാസ്ത്രിമാർക്കും പരീശന്മാർക്കും എതിരെയുള്ള രൂക്ഷ വിമർശനം (മത്താ, 23; 12:38-40) എന്നിവ മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിലില്ല. മത്തായിയുടെ സുവിശേഷം എബ്രായർക്കും ലൂക്കൊസിന്റേത് യവനർക്കും എന്നപോലെ മർക്കൊസ് സുവിശേഷം റോമിലെ വിശ്വാസികൾക്കു വേണ്ടി റോമിൽവച്ച് എഴുതപ്പെട്ടതാണ്.

എഴുത്തിന്റെ ഉദ്ദേശ്യം: മത്തായി പ്രധാനമായും സഹജൂതന്മാർക്കാണ് എഴുതിയത്. മർക്കോസിന്റെ സുവിശേഷം റോമൻ വിശ്വാസികളെ, പ്രത്യേകിച്ച് വിജാതീയരെ ലക്ഷ്യം വച്ചുള്ളതായിരുന്നു. മുമ്പ് സുവിശേഷം കേട്ട് വിശ്വസിച്ചിരുന്ന ക്രിസ്ത്യാനികൾക്ക് ഒരു ശുശ്രൂഷകനായാണ് മാർക്കൊസ് സുവിശേഷം എഴുതുന്നത്. (റോമ, 1:8). കഠിനമായ പീഡനങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിക്കുമ്പോൾ അവരുടെ വിശ്വാസം ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും അവന്റെ ശിഷ്യന്മാർ എന്നതിന്റെ അർത്ഥം അവരെ പഠിപ്പിക്കുന്നതിനുമായി, ലോകരക്ഷിതാവായ യേശുക്രിസ്തു ദാസരൂപമെടുത്ത് കഷ്ടം സഹിച്ചു മരിച്ചത് ആവർ അറിയണമെന്ന് അദ്ദേഹം ആഗ്രഹിച്ചു. 

പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “നീ എന്റെ പ്രിയപുത്രൻ; നിന്നിൽ ഞാൻ പ്രസാദിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നു സ്വർഗ്ഗത്തിൽ നിന്നു ഒരു ശബ്ദവും ഉണ്ടായി.” മർക്കൊസ് 1:11.

2. “യേശു അവരോടു: “എന്നെ അനുഗമിപ്പിൻ; ഞാൻ നിങ്ങളെ മനുഷ്യരെ പിടിക്കുന്നവരാക്കും” എന്നു പറഞ്ഞു.” മർക്കൊസ് 1:17.

3. “ദൈവരാജ്യത്തെ ശിശു എന്നപോലെ കൈക്കൊള്ളാത്തവൻ ആരും ഒരുനാളും അതിൽ കടക്കയില്ല എന്നു ഞാൻ സത്യമായിട്ടു നിങ്ങളോടു പറയുന്നു എന്നു പറഞ്ഞു.” മർക്കൊസ് 10:15.

4. “മനുഷ്യപുത്രൻ ശുശ്രൂഷ ചെയ്യിപ്പാനല്ല, ശുശ്രൂഷിപ്പാനും അനേകർക്കുവേണ്ടി തന്റെ ജീവനെ മറുവിലയായി കൊടുപ്പാനും അത്രെ വന്നതു.” മർക്കൊസ് 10:45.

5. “അവനെ പൂർണ്ണഹൃദയത്തോടും പൂർണ്ണ മനസ്സോടും പൂർണ്ണശക്തിയോടുംകൂടെ സ്നേഹിക്കുന്നതും തന്നെപ്പോലെ കൂട്ടുകാരനെ സ്നേഹിക്കുന്നതും സകല സർവ്വാംഗഹോമങ്ങളെക്കാളും യാഗങ്ങളെക്കാളും സാരമേറിയതു തന്നേ എന്നു പറഞ്ഞു.” മർക്കൊസ് 12:33.

6. “അവൻ അവരോടു: ഭ്രമിക്കേണ്ടാ; ക്രൂശിക്കപ്പെട്ട നസറായനായ യേശുവിനെ നിങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുന്നു; അവൻ ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റു; അവൻ ഇവിടെ ഇല്ല; അവനെ വെച്ച സ്ഥലം ഇതാ.” മർക്കൊസ് 16:6.

7. “പിന്നെ അവൻ അവരോടു: നിങ്ങൾ ഭൂലോകത്തിൽ ഒക്കെയും പോയി സകല സൃഷ്ടിയോടും സുവിശേഷം പ്രസംഗിപ്പിൻ. വിശ്വസിക്കയും സ്നാനം ഏൽക്കയും ചെയ്യുന്നവൻ രക്ഷിക്കപ്പെടും; വിശ്വസിക്കാത്തവൻ ശിക്ഷാവിധിയിൽ അകപ്പെടും.” മർക്കൊസ് 16:15.

ഉള്ളടക്കം: I. മുഖവുരയും ഒരുക്കവും : 1 : 1 – 13 . 

1. മുന്നോടി – യോഹന്നാൻ സ്നാപകൻ: 1:1-8. 

2. യേശുവിന്റെ സ്നാനം: 1:9-11. 

3. പരീക്ഷ: 1:12,13. 

II. ഗലീലയിലെ ശുശ്രൂഷ: 1:14-8:26.

1. ശിഷ്യന്മാരെ വിളിക്കുന്നു: 1:14-20. 

2. അത്ഭുതങ്ങൾ: 1:21-3:12. 

3. പന്ത്രണ്ടു ശിഷ്യന്മാരെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു: 3:13:19. 

4. പരീശന്മാരുമായുള്ള വിവാദം, ഉപമകൾ, അത്ഭുതങ്ങൾ: 3:20-6:6. 

5. അപ്പൊസ്തലന്മാർക്കു നിയോഗം നല്കുന്നു: 6:7-13.

6. യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെ മരണം: 6:14-29.

7. അയ്യായിരം പേരെ പോഷിപ്പിക്കുന്നു, പരീശന്മാരോടു വാദിക്കുന്നു; നാലായിരം പേരെ പോഷിപ്പിക്കുന്നു: 6:30-8:10.

8. എതിർപ്പുകൾ അവഗണിക്കുന്നു; കുരുടനെ സൗഖ്യമാക്കുന്നു: 8;11-26.

III. കഷ്ടാനുഭവത്തിനായുള്ള ഒരുക്കം: 8:27-10:52.

1. പത്രാസ് ക്രിസ്തു എന്നു ഏറ്റുപറയുന്നു: 8:27-30.

2. കഷ്ടാനുഭവത്തെക്കുറിച്ചു യേശു ആദ്യം പ്രവചിക്കുന്നു: 8:31-38.

3. യേശുവിന്റെ രൂപാന്തരം, ഭൂത്രഗ്രസ്തനായ കുട്ടിയെ സുഖപ്പെടുത്തുന്നു: 9:1-29. 

4. തന്റെ കഷ്ടാനുഭവത്തെക്കുറിച്ചു രണ്ടാമതും പ്രവചിക്കുന്നു: 9:30-32.

5. വിവാഹമോചനം, ധനവാനായ യുവപ്രമാണി ഇത്യാദി: 9:33-10:31.

6. തന്റെ മരണത്തെക്കുറിച്ചു മൂന്നാമതും പ്രവചിക്കുന്നു: 10:32-34.

7. സെബെദിയുടെ പുത്രന്മാർ രാജ്യത്തിൽ ആദ്യസ്ഥാനങ്ങൾ ആവശ്യപ്പെടുന്നു; കുരുടനായ ബർത്തിമായിയെ സുഖപ്പെടുത്തുന്നു: 10:35-52.

IV. കഷ്ടാനുഭവ ആഴ്ചയും പുനരുത്ഥാനവും: 11-16 അ. 

1. ജൈത്രപ്രവേശവും ദൈവാലയശുദ്ധീകരണവും: 11-1-33.

2. മുന്തിരിത്തോട്ടത്തിന്റെ ഉപമയും ഹെരോദ്യരോടും സദൂക്യരോടും ഉള്ള വിവാദവും: 12:1-27.

3. മുഖ്യകല്പന, വിധവയുടെ രണ്ടുകാശ്, പുനരാഗമനത്തിന്റെ മുന്നറിയിപ്പ്: 12:28-13:37. 

4. യേശു കുഷ്ഠരോഗിയായ ശിമോന്റെ വീട്ടിൽ പന്തിയിൽ: 14:1-11. 

5. അന്ത്യഅത്താഴം: 14:12-31. 

6. യേശു ഗെത്ത്ശമന തോട്ടത്തിൽ: 14:32-52. 

7. യേശു മഹാപുരോഹിതന്റെ മുമ്പിൽ: 14:53-72.

8. പീലാത്തോസിന്റെ മുമ്പിൽ: 15:1-21. 

9. ക്രൂശീകരണം: 15:22-47.

10. പുനരുത്ഥാനം: 16:1-8.

11. പുനരുത്ഥാനാനന്തര പ്രത്യക്ഷതകൾ: 16:9-20.

സവിശേഷതകൾ: 1. കർമ്മപ്രധാനമായ സുവിശേഷമാണ് മർക്കൊസ്. യേശു എന്തു പറഞ്ഞു എന്നതിനല്ല, എന്തുചെയ്തു എന്നതിനാണ് പ്രാധാന്യം. ക്രിസ്തുവിന്റെ ഒരേയൊരു ദീർഘപ്രഭാഷണം (ഒലിവുമല പ്രഭാഷണം) മാത്രമേ മർക്കൊസ് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുളളു. യേശുവിന്റെ 18 അത്ഭുതങ്ങൾ ഇതിലുണ്ട്; ഉപമകൾ നാലുമാത്രവും. മത്തായി സുവിശേഷത്തിൽ 18-ഉം ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിൽ 19-ഉം ഉപമകൾ ഉണ്ട്. പെട്ടെന്ന്, ഉടനെ എന്നിവയുടെ ഗ്രീക്കു പദമായ യുത്തുസ് മർക്കൊസിൽ 41 പ്രാവശ്യമുണ്ട്. തിരക്കേറിയ പ്രവർത്തനത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ക്രിയാവിശേഷണമാണിത്. 

2. യഹോവയുടെ ദാസനായി യേശുവിനെ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു ദാസനാ വംശാവലിയോ ബാല്യകാല ചരിത്രമോ ഉണ്ടാകാനിടയില്ല. തന്മൂലം മർക്കൊസ് യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ വംശാവലിയോ കന്യകാജനനമോ, ബാല്യകാല ചരിത്രമോ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല. ദൈവപുത്രനായ യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ സുവിശേഷത്തിന്റെ ആരംഭം എന്നാണ് പുസ്തകം ആരംഭിക്കുന്നത്. “മനുഷ്യപുത്രൻ ശുശ്രൂഷ ചെയ്യിപ്പാനല്ല, ശുശ്രൂഷിക്കാനും അനേകർക്കു വേണ്ടി തന്റെ ജീവനെ മറുവിലയായി കൊടുപ്പാനുമതേ വന്നത്” എന്നു ക്രിസ്തു തന്റെ ജഡധാരണലക്ഷ്യം പ്രഖ്യാപിച്ചു. (10:45).

3. സുവിശേഷം എഴുതിയതു മർക്കൊസ് ആണെങ്കിലും അതിൽ അനുരണനം ചെയ്യുന്നതു പത്രൊസിന്റെ ശബ്ദമാണ്. മറ്റു സുവിശേഷകാരന്മാർ വിട്ടുകളഞ്ഞ പല സന്ദർഭങ്ങളിലും മർക്കൊസ് പത്രൊസിന്റെ പേര് എടുത്തു പറയുന്നതിനു കാരണം (1:36; 11:21; 13:3) അതാകണം. 

4. താൻ പാർത്തിരുന്ന നസറെത്തിൽ തച്ചൻ എന്ന നിലയിൽ യേശു അറിയപ്പെട്ടിരുന്നു എന്നു മർക്കൊസ് മാത്രമേ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുളളു. (6:3). യേശുവിന്റെ പന്ത്രണ്ടും മുപ്പതും വയസ്സിനിടയ്ക്കുള്ള ജീവിതത്തിന്റെ ഒരു നേരിയ സൂചന ഈ പ്രസ്താവനയിൽ നിന്നു നമുക്കു ലഭിക്കുന്നു. 

മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിന്റെ പരിസമാപ്തി പാഠനിരുപണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു പ്രശ്നമാണ് . സുവിശേഷം 16:8-ൽ പൊടുന്നനവെ അവസാനിക്കുന്നു. ഒരപൂർണ്ണത അവിടെ ദൃശ്യമാണ്. ഏറ്റവും പുരാതന ഗ്രീക്കു കൈയെഴുത്തു പ്രതികളായ വത്തിക്കാൻ ലിഖിതത്തിലും സീനായ് ലിഖിതത്തിലും സമാപ്തി 16:8-ലാണ് മറ്റനേകം കൈയെഴുത്തു പ്രതികളിൽ 16-20 വരെയുള്ള ദീർഘസമാപ്തി കാണാൻ കഴിയും. മലയാള തർജ്ജമയിൽ ഈ ഭാഗം ചതുര കോഷ്ഠത്തിൽ ചേർത്തിരിക്കുന്നു. 16:9-20 വരെയുള്ള വാക്യങ്ങൾ മൗലികമാണോ പ്രക്ഷിപ്തമാണോ എന്നത് കുഴക്കുന്ന പ്രശ്നമാണ്. ഡീൻ ബർഗൻ, മില്ലർ, സ്ക്രിവ്നർ, ഫുള്ളർ തുടങ്ങിയവർ ഈ ഭാഗം മൗലികമാണെന്നു കരുതുന്നു. വാർഫീൽഡ്, വെസ്റ്റ്കോട്ട് ൾ, ഏ.റ്റി. റോബർട്ട്സൺ ആദിയായവർ അതിനെ പ്രക്ഷിപ്തമായി കരുതുന്നു. മർക്കൊസ് സുവിശേഷം 16:8-ൽ അവസാനിച്ചു എന്നു ചിന്തിക്കുന്നവർ ഇന്നും ചുരുക്കമാണ്. ആദ്യകാലത്തു തന്നെ 8-ാം വാക്യത്തിനു ശേഷമുള്ള ഭാഗം നഷ്ടപ്പെട്ടിരിക്കണം. വാഷിങ്ടൺ ഗ്രന്ഥത്തിൽ മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിന്റെ ദീർഘമായി സമാപ്തി 16-20-യാണുളളത്. എന്നാൽ 16:14-നു ശേഷം ഒരു കൂട്ടിച്ചേർക്കലുണ്ട്. അതിപ്രകാരം അവസാനിക്കുന്നു; “സ്വർഗ്ഗത്തിലുളള നീതിയുടെ അക്ഷയമായ തേജസ്സിലേക്കു് പാപികൾ മടങ്ങിവരുന്നതിനായി അവർക്കു വേണ്ടി ഞാൻ മരണത്തിനേല്പിക്കപ്പെട്ടു.” റെജിയൂസ് ഗ്രന്ഥത്തിൽ രണ്ടു വിധത്തിലുള്ള സമാപ്തിയും കാണപ്പെടുന്നു. ഹസ്വസമാപ്തി 16:8-നു ശേഷം ഈ വാക്യത്തോടു കൂടെയാണ് അവസാനിക്കുന്നതു; “അവർ (സ്ത്രീകൾ) തങ്ങളോടു പറയപ്പെട്ടതെല്ലാം പത്രൊസിനോടും കൂടെയുണ്ടായിരുന്നവരോടും ചുരുക്കിപ്പറഞ്ഞു. പിന്നീടു യേശു തന്നെ നിത്യരക്ഷയുടെ പരിശുദ്ധവും അനശ്വരവുമായ വിളംബരം അവർവഴി കിഴക്കു മുതൽ പടി ഞ്ഞാറു വരെ അയച്ചു.”

മത്തായി എഴുതിയ സുവിശേഷം (Gospel of Matthew)

പുതിയനിയമ കാനോനിൽ പ്രഥമസ്ഥാനം മത്തായി സുവിശേഷത്തിനാണ്. ആദിമസഭ ഏറ്റവുമധികം ആദരിക്കുകയും വായിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നത് ഈ സുവിശേഷമത്രേ. പഴയനിയമത്തെയും പുതിയനിയമത്തെയും പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന കണ്ണിയായി അതു നിലകൊള്ളുന്നു. എ.ഡി. 180-ന് മുമ്പു സഭാപിതാക്കന്മാർ ഏറ്റവുമധികം ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുള്ളത് ഈ സുവിശേഷത്തിൽ നിന്നാണ്. മത്തായി സുവിശേഷത്തിന്റെ പ്രസിദ്ധിക്ക് രണ്ടു കാരണങ്ങൾ ഉണ്ട്: 1. യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ഒരു അപ്പൊസ്തലനാണ് ഗ്രന്ഥകർത്താവ്. 2. ഈ സുവിശേഷം ക്രിസ്തുവിന്റെ ഉപദേശത്തിനു മുൻതൂക്കം നല്കുന്നു. പുതിയ വിശ്വാസികളെ പഠിപ്പിക്കുന്നതിനും ദുരുപദേശങ്ങളെ ചെറുക്കുന്നതിനും ക്രിസ്തുവിന്റെ ആധികാരികമായ ഉപദേശം ആദിമസഭയ്ക്ക് അനിവാര്യമായിരുന്നു. 

ഗ്രന്ഥകർത്താവ്: സുവിശേഷത്തിന്റെ കർത്താവായി മത്തായിയെ ആദിമകാലം മുതൽ തന്നേ സഭ അംഗീകരിച്ചിരുന്നു. മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തെ ഏതാണ്ട് പൂർണ്ണമായി മത്തായി പിന്തുടരുന്നുണ്ട്. അപ്പൊസ്തലനല്ലാത്ത ഒരാൾ (മർക്കൊസ്) എഴുതിയതിനെ അപ്പൊസ്തലനായ ഒരാൾ (മത്തായി) ഉപജീവിച്ചു എന്നത് അംഗീകരിക്കുവാൻ ആധുനിക പണ്ഡിതന്മാരിൽ പലർക്കും പ്രയാസമാണ്. സുവിശേഷ സംഭവങ്ങൾക്കെല്ലാം ദൃക്സാക്ഷിയാണു മത്തായി. മർക്കൊസ് ഇവയെല്ലാം പത്രൊസിൽ നിന്നു കേട്ടതാണ്. മത്തായിയുടെ ഗ്രന്ഥകർത്തത്വത്തിനുള്ള പ്രധാന തെളിവു് അതിന്റെ ശീർഷകമാണ്. ശീർഷകത്തിന്റെ ആദിരൂപം ‘മത്തായിയെ അനുസരിച്ചള്ളതു’ (കറ്റാ മത്തായിയൊൻ) എന്നാണ്. പില്ക്കാലത്ത് സുവിശേഷം എന്ന പദം അതിനോടു ചേർത്തു. സുവിശേഷങ്ങൾ കൂട്ടിച്ചേർക്കപ്പെട്ട കാലത്തോളം പഴക്കം ഈ ശീർഷകത്തിനുണ്ട്. മത്തായിയുടെ കർതൃത്വത്തിനു പിതാക്കന്മാരുടെ സാക്ഷ്യവും കുറവല്ല. അതിനെക്കുറിച്ച് ആദ്യം സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തിയ വ്യക്തി ഹിയറപൊലിസിലെ ബിഷപ്പായിരുന്ന പാപ്പിയാസ് ആണെന്നു യുസിബിയസ് തന്റെ സഭാ ചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. “മത്തായി എബ്രായ ഭാഷയിൽ (അരാമ്യ) അരുളപ്പാടുകൾ എഴുതി. ഓരോരുത്തരും അവരുടെ കഴിവുപോലെ അവയെ വിവർത്തനം ചെയ്തു.” ഈ പ്രസ്താവനയുടെ ശരിയായ അർത്ഥം എന്താണെന്നത് ഇന്നും വിവാദ്രഗ്രസ്തമാണ്. താഴെപ്പറയുന്ന രണ്ടു വിശദീകരണങ്ങളിൽ ഒന്നായിരിക്കണം ശരി. 1. പലസ്തീനിലെ യെഹൂദ്യ ക്രിസ്ത്യാനികൾക്കുവേണ്ടി ഗ്രീക്കിൽ സുവിശേഷം എഴുതുന്നതിനു മുമ്പു് മത്തായി അരാമ്യഭാഷയിൽ ഒരു സുവിശേഷം എഴുതി. 2. യെഹൂദ വിശ്വാസികളുടെ പ്രബോധനത്തിനുവേണ്ടി കർത്താവിന്റെ വാക്കുകളെ മത്തായി അരാമ്യഭാഷയിൽ ക്രോഡീകരിച്ചു. മേല്പപറഞ്ഞ രണ്ടഭിപ്രായങ്ങളിൽ ഏതു സ്വീകരിച്ചാലും മത്തായിയുടെ ഗ്രന്ഥകർത്തത്വം സുസ്ഥിരമാണ്. 

എഴുതിയ കാലം: മത്തായി സുവിശേഷത്തിന്റെ രചനാകാലം കൃത്യമായി പറയുവാൻ സാദ്ധ്യമല്ല. ‘ആ നിലത്തിന് ഇന്നുവരെ രക്തനിലം എന്നു പേർ പറയുന്നു’ (27:8) എന്ന പ്രസ്താവന എ.ഡി. 70-നു മുമ്പാണ് സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടതെന്നു കാണിക്കുന്നു. എ.ഡി. 70-നായിരുന്നു യെരുശലേം നാശം. വിശുദ്ധനഗരം, മഹാരാജാവിന്റെ നഗരം എന്നീ പ്രയോഗങ്ങൾ ദൈവാലയം അപ്പോഴും നിലനില്ക്കുന്നു എന്ന്  സൂചനയാണു് നല്കുന്നത്. (മത്താ, 4:5; 5:35). ‘അന്നു യെഹൂദ്യയിലുള്ളവർ മലകളിലേക്കു ഓടിപ്പോകട്ടെ’ എന്ന മുന്നറിയിപ്പ് യെരൂശലേം പിടിക്കപ്പെടുന്നതിനു മുമ്പുള്ള കാലത്തയാണു സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. (24:15-17). തന്മൂലം എ.ഡി. 55-നു ശേഷവും 65-നു മുമ്പ് മത്തായി സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടു എന്നു കരുതുന്നതിൽ അപാകതയൊന്നുമില്ല. അത് ഏകദേശം എ.ഡി. 58-ലാണെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.

എഴുതിയസ്ഥലം: സുവിശേഷത്തിന്റെ രചനാസ്ഥലം അന്ത്യൊക്ക്യ ആയിരിക്കണം. അന്ത്യൊക്ക്യസഭയുടെ യെഹൂദ്യ വിജാതീയസ്വഭാവം സുവിശേഷത്തിലെ ഉള്ളടക്കത്തിന് അനുരൂപമാണ്. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ അന്ത്യാക്ക്യയിലെ ഇഗ്നാത്യൊസ് ‘സുവിശേഷം’ എന്നു മത്തായി സുവിശേഷത്തെ പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്.

എഴുത്തിന്റെ ഉദ്ദേശ്യം: വാഗ്ദത്ത മിശിഹാ യേശുക്രിസ്തുവാണെന്ന് യഹൂദന്മാരോട് തെളിയിക്കാൻ മത്തായി ഉദ്ദേശിക്കുന്നു. മറ്റേതൊരു സുവിശേഷത്തേക്കാളും, യെഹൂദാ പ്രവാചകന്മാരുടെ വാക്കുകൾ യേശു എങ്ങനെ നിറവേറ്റി എന്ന് കാണിക്കാൻ മത്തായിയുടെ സുവിശേഷം പഴയനിയമം ഉദ്ധരിക്കുന്നു. മത്തായി അബ്രാഹാമിൽ തുടങ്ങി ദാവീദിൽ നിന്നുള്ള യേശുവിന്റെ വംശാവലി വിശദമായി വിവരിക്കുന്നു. യഹൂദന്മാർക്ക് സുഖമായിരിക്കാവുന്ന പലതരം സംഭാഷണങ്ങളും അദ്ദേഹം ഉപയോഗിക്കുന്നു. സുവിശേഷ കഥ പറയുന്നതിനുള്ള സൂക്ഷ്മമായ സമീപനത്തിലൂടെ മത്തായിക്ക് തന്റെ ജനങ്ങളോടുള്ള സ്നേഹവും താൽപ്പര്യവും പ്രകടമാണ്.

പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “ഞാൻ ന്യായപ്രമാണത്തെയൊ പ്രവാചകന്മാരെയോ നീക്കേണ്ടതിന്നു വന്നു എന്നു നിരൂപിക്കരുതു; നീക്കുവാനല്ല നിവർത്തിപ്പാനത്രെ ഞാൻ വന്നതു.” മത്തായി 5:17.

2. “കൂട്ടുകാരനെ സ്നേഹിക്ക എന്നും ശത്രുവിനെ പകെക്ക എന്നും അരുളിച്ചെയ്തതു നിങ്ങൾ കേട്ടിട്ടുണ്ടല്ലോ. ഞാനോ നിങ്ങളോടു പറയുന്നതു: നിങ്ങളുടെ ശത്രുക്കളെ സ്നേഹിപ്പിൻ; നിങ്ങളെ ഉപദ്രവിക്കുന്നവർക്കു വേണ്ടി പ്രാർത്ഥിപ്പിൻ.” മത്തായി 5:43-44.

3. “നിങ്ങൾ ഈവണ്ണം പ്രാർത്ഥിപ്പിൻ: സ്വർഗ്ഗസ്ഥനായ ഞങ്ങളുടെ പിതാവേ, നിന്റെ നാമം വിശുദ്ധീകരിക്കപ്പെടേണമേ; നിന്റെ രാജ്യം വരേണമേ; നിന്റെ ഇഷ്ടം സ്വർഗ്ഗത്തിലെപ്പോലെ ഭൂമിയിലും ആകേണമേ; ഞങ്ങൾക്കു ആവശ്യമുള്ള ആഹാരം ഇന്നു തരേണമേ; ഞങ്ങളുടെ കടക്കാരോടു ഞങ്ങൾ ക്ഷിമിച്ചിരിക്കുന്നതുപോലെ ഞങ്ങളുടെ കടങ്ങളെ ഞങ്ങളോടും ക്ഷമിക്കേണമേ; ഞങ്ങളെ പരീക്ഷയിൽ കടത്താതെ ദുഷ്ടങ്കൽനിന്നു ഞങ്ങളെ വിടുവിക്കേണമേ. രാജ്യവും ശക്തിയും മഹത്വവും എന്നേക്കും നിനക്കുള്ളതല്ലോ.” മത്തായി 6:9-13.

4. “ഒരു മനുഷ്യൻ സർവ്വലോകവും നേടീട്ടും തന്റെ ജീവനെ നഷ്ടപ്പെടുത്തിയാൽ അവന്നു എന്തു പ്രയോജനം? അല്ല, തന്റെ ജീവനെ വീണ്ടുകൊൾവാൻ മനുഷ്യൻ എന്തു മറുവില കൊടുക്കും?” മത്തായി 16:26.

5. “യേശു അവനോടു: “നിന്റെ ദൈവമായ കർത്താവിനെ നീ പൂർണ്ണഹൃദയത്തോടും പൂർണ്ണാത്മാവോടും പൂർണ്ണമനസ്സോടും കൂടെ സ്നേഹിക്കേണം. ഇതാകുന്നു വലിയതും ഒന്നാമത്തേതുമായ കല്പന രണ്ടാമത്തേതു അതിനോടു സമം: കൂട്ടുകാരനെ നിന്നെപ്പോലെ തന്നേ സ്നേഹിക്കേണം. ഈ രണ്ടു കല്പനകളിൽ സകലന്യായപ്രമാണവും പ്രവാചകന്മാരും അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു” എന്നു പറഞ്ഞു.” മത്തായി 22:37-40.

6. “ദൂതൻ സ്ത്രീകളോടു: ഭയപ്പെടേണ്ടാ; ക്രൂശിക്കപ്പെട്ട യേശുവിനെ നിങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുന്നു എന്നു ഞാൻ അറിയുന്നു; അവൻ ഇവിടെ ഇല്ല; താൻ പറഞ്ഞതുപോലെ ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റു; അവൻ കിടന്ന സ്ഥലം വന്നുകാണ്മിൻ.” മത്തായി 28:5-6.

7. “യേശു അടുത്തുചെന്നു: “സ്വർഗ്ഗത്തിലും ഭൂമിയിലും സകല അധികാരവും എനിക്കു നല്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ആകയാൽ നിങ്ങൾ പുറപ്പെട്ടു, പിതാവിന്റെയും പുത്രന്റെയും പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെയും നാമത്തിൽ സ്നാനം കഴിപ്പിച്ചും ഞാൻ നിങ്ങളോടു കല്പിച്ചതു ഒക്കെയും പ്രമാണിപ്പാൻ തക്കവണ്ണം ഉപദേശിച്ചുംകൊണ്ടു സകലജാതികളെയും ശിഷ്യരാക്കിക്കൊൾവിൻ; ഞാനോ ലോകാവസാനത്തോളം എല്ലാനാളും നിങ്ങളോടുകൂടെ ഉണ്ടു” എന്നു അരുളിച്ചെയ്തു.” മത്തായി 28:18-19.

ഉള്ളടക്കം: I. മശീഹയുടെ ആഗമനം: 1:1-4:11. 

1. യേശുവിന്റെ വംശാവലി: 1:1-17.

2. യേശുവിന്റെ ജനനം: 1:18-2:23.

3. യോഹന്നാൻ സ്നാപകൻ, യേശുവിന്റെ സ്നാനം: 3:1-17. 

4. യേശു പരീക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു: 4:1-11. 

II. ഗലീലയിലെയും യെഹൂദ്യയിലെയും ശുശ്രൂഷ: 4:12-20:34. 

1. ഗലീലയിലേക്കു പിൻവാങ്ങുന്നു, ശിഷ്യന്മാരെ വിളിക്കുന്നു: 4:12-25.

2. ഗിരിപ്രഭാഷണം: 5:1-7-29.

3. പത്തു അത്ഭുതങ്ങൾ: 8:1-9:38.

4. പ്രന്തണ്ടു ശിഷ്യന്മാരെ ശുശ്രൂഷയ്ക്ക് അയയ്ക്കുന്നു: 10:1-42.

5. യോഹന്നാൻ സ്നാപകൻ തടവിൽ; പരീശന്മാരുടെ ആരോപണം: 11:1-12:50. 

6. സ്വർഗ്ഗരാജ്യത്തെ സംബന്ധിക്കുന്ന ഉപമകൾ: 13:1-52.

7. നസറേത്തിൽ യേശു ത്യജിക്കപ്പെടുന്നു: 13:53-58.

8. ഹെരോദാവു യോഹന്നാൻ സ്നാപകനെ കൊല്ലുന്നു; യേശു അയ്യായിരം പേരെ പോഷിപ്പിക്കുന്നു; പത്രാസ് വെളളത്തിന്മേൽ നടക്കുന്നു: 14:1-36. 

9. വീണ്ടും ആരോപണം; നാലായിരം പേരെ പോഷിപ്പിക്കുന്നു: 15:1-16:12.

10. പത്രോസിന്റെ ഏറ്റുപറച്ചിൽ: 16:13-20. 

11. സ്വന്തം കഷ്ടാനുഭവത്തെക്കുറിച്ചു യേശു ആദ്യമായി പ്രസ്താവിക്കുന്നു: 16:21-28. 

12. യേശുവിന്റെ രൂപാന്തരം: 17:1-13.

13. ചന്ദ്രരോഗിയെ സൗഖ്യമാക്കുന്നു: 17:14-21.

14. കഷ്ടാനുഭവത്തെ കുറിച്ചുള്ള രണ്ടാമത്തെ പ്രസ്താവന: 17:22-27.

15. യഥാർത്ഥ ശിഷ്യത്വത്തെക്കുറിച്ചു പഠിപ്പിക്കുന്നു: 18:1-35. 

16. യേശു യെരുശലേമിലേക്കു യാത്ര ചെയ്യുന്നു; വിവാഹ മോചനത്തെക്കുറിച്ചു പഠിപ്പിക്കുന്നു: 19:1-12. 

17. ശിശുക്കളെ അനുഗ്രഹിക്കുന്നു: 19:13-15. 

18. ധനവാനായ യുവപ്രമാണി: 19:16-30.

19. സ്വർഗ്ഗരാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുളള ഉപമ, കുരുടന്മാരെ സൗഖ്യമാക്കുന്നു: 20:1-34. 

III. മശീഹയെ അവസാനമായി തിരസ്കരിക്കുന്നു: 21:1-25:46. 

1. ജൈത്രപ്രവേശം, ദൈവാലയശുദ്ധീകരണം, മുന്തിരി ത്തോട്ടത്തിന്റെ ഉപമ: 21:1-40.

2. കല്യാണവിരുന്നിന്റെ ഉപമ, എതിർപ്പു വർദ്ധിക്കുന്നു: 22:1-46.

3. ശാസ്ത്രിമാർക്കും പരീശന്മാർക്കും അയ്യോ കഷ്ടം! 23:1-39.

4. യെരുശലേമിന്റെ പതനവും യുഗാന്ത്യവും പ്രവചിക്കുന്നു: 24:1-51.

5. ന്യായവിധിയെക്കുറിച്ചുളള മൂന്നുപമകൾ: 25:1-46.

IV. പീഡാനുഭവവും പുനരുത്ഥാനവും: 26:1-28:20. 

1. യേശുവിനെ കൊല്ലാനുള്ള ഗൂഢാലോചന, അന്ത്യഅത്താഴം: 26:1-29. 

2. യേശു ഗെത്ത്ശെമന തോട്ടത്തിൽ: 26:30-56. 

3. കയ്യഫാവിന്റെ മുമ്പിൽ വിചാരണ, പത്രോസിന്റെ തള്ളിപ്പറയൽ: 26:57-75. 

4. പീലാത്തോസിന്റെ മുമ്പിൽ വിചാരണ: 27:1-26. 

5. കൂശീകരണം: 27:27-66.

6. പുനരുത്ഥാനം: 28:1-15.

7. മഹാനിയോഗം: 28:16-20. 

സവിശേഷതകൾ: 1. നിറവേറലിന്റെ സുവിശേഷം: മത്തായി സുവിശേഷം എഴുതപ്പെട്ടത് ഗ്രീക്കു സംസാരിക്കുന്ന യെഹൂദ ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ ഇടയിലാണ്. യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ഉപദേശം അവതരിപ്പിക്കുന്ന രീതിയും ആദിമക്രൈസ്തവ പ്രഭാഷണങ്ങളിലെ വ്യത്യസ്ത അംശങ്ങൾക്കു നല്കുന്ന ഊന്നലും അതിനു തെളിവാണ്. മത്തായി സുവിശേഷം നിറവേറലിനു പ്രാധാന്യം നല്കുന്നു. ക്രിസ്തുവിന്റെ ആളത്തവും ജീവിതവും ഉപദേശവും ന്യായപ്രമാണത്തിന്റെയും പ്രവാചകന്മാരുടെയും നിറവേറലാണ്. ‘പ്രവാചകൻ മുഖാന്തരം അരുളിച്ചെയ്തതു നിവൃത്തിയാകു വാൻ’ എന്ന വാക്യത്തോടു കൂടിയാണ് പഴയനിയമഭാഗങ്ങൾ തെളിവുകളായി ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുള്ളത്. താഴെപ്പറയുന്ന ഉദ്ധരണികൾ സവിശേഷ ശ്രദ്ധ അർഹിക്കുന്നു. (1:23; 2:18,23; 4:16; 8:17; 12:21; 13:35; 21:5; 27:10). യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ജീവിതാനുഭവങ്ങളിൽ പലതും യിസ്രായേൽ ജനത്തിന്റെ അനുഭവങ്ങളോടു സാധർമ്മ്യം വഹിക്കുന്നു. യിസായേല്യർ തങ്ങളുടെ ദേശീയതയുടെ ശൈശവത്തിൽ ഈജിപ്റ്റിലേക്കു പോവുകയും പുറപ്പാടിൽ മടങ്ങിവരികയും ചെയ്തു. യേശുവും തന്റെ ശൈശവത്തിൽ ഈജിപറ്റിൽ പോവുകയും മടങ്ങിവരികയും ചെയ്തു. ഹോശേയാ പ്രവചനത്തിന്റെ (11:1) ഈ നിറവേറൽ മത്തായി സുവിശേഷത്തിൽ ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്: ‘മിസ്രയീമിൽ നിന്നു ഞാൻ എന്റെ മകനെ വിളിച്ചുവരുത്തി.’ 

2. ഉപദേശപ്രധാനമായ സുവിശേഷം: മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിലെ ആഖ്യാനങ്ങളോടൊപ്പം ക്രിസ്തുവിന്റെ ഉപദേശങ്ങളെ ഇതിൽ സമവായമായി നിബന്ധിച്ചിരിക്കുന്നു. പ്രധാനമായി അഞ്ച് പ്രഭാഷണങ്ങളാണിതിലുളളത്: 1.ഗിരിപ്രഭാഷണം: (5-7അ); 2.ശിഷ്യന്മാർക്കുള്ള പ്രബോധനം: (10 അ); 3.സ്വർഗ്ഗരാജ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഉപമകൾ: (13 അ); 4.താഴ്മ, ഇടർച്ച, ക്ഷമ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ഉപദേശം: (18 അ); 5.ഒലിവുമല പ്രഭാഷണം: (24-25 അ). 

ഒരു പ്രത്യേകവിധത്തിലും വ്യാപ്തിയിലുമാണ് യേശുവിന്റെ ഉപദേശങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്. മത്തായിക്കും പൗലൊസിനും ക്രിസ്തുവിന്റെ (ന്യായ) പ്രമാണം എന്ന് ഒന്നുള്ളതായി കാണാം. മേല്പറഞ്ഞ അഞ്ചുകൂട്ടം ഉപദേശഭാഷണങ്ങൾ അഞ്ചു ന്യായപ്രമാണ പുസ്തകങ്ങൾക്കു സാധർമ്മ്യം വഹിക്കുന്നതായി പലരും കരുതുന്നു. സീനായി പർവ്വതത്തിൽ വച്ചാണ് മോശയ്ക്ക് ദൈവിക ന്യായപ്രമാണം ലഭിച്ചത്. അതിനു സദൃശമായി മലമുകളിൽ വച്ചു പുതിയ യിസ്രായേലിനു (5:1) പരിഷ്ക്കരിച്ച ന്യായപ്രമാണം നല്കുന്ന വലിയ ഉപദേഷ്ടാവായി മത്തായി യേശുവിനെ അവതരിപ്പിക്കുന്നു. മാനസാന്തരത്തിനും സൽപ്രവൃത്തികൾക്കുമായി യിസ്രായേലിനെ ആഹ്വാനം ചെയ്യുകയാണ് മശീഹ. സൽപ്രവൃത്തികൾക്കുള്ള ആഗ്രഹവും അവ ചെയ്യുന്നതിൽ നേരിടാവുന്ന കഷ്ടത അനുഭവിക്കാനുള്ള മനസ്സും ഉള്ളവർ ധന്യരാണ്. ശിഷ്യന്മാരുടെ നീതി ശാസ്ത്രിമാരുടെയും പരീശന്മാരുടെയും നീതിയെ കവിയേണ്ടതാണ്. (5:20). പൂർവ്വന്മാരുടെ സമ്പ്രദായങ്ങൾ നിമിത്തം ന്യായപ്രമാണത്തിന്റെ വിവക്ഷ അവർക്കു വ്യക്തമായി ഗ്രഹിക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. ദൈവിക വെളിപ്പാടിന്റെ അവിഭാജ്യഘടകമാണ് ന്യായപ്രമാണം. ആ ന്യായപ്രമാണമാണ് ക്രിസ്തുവിൽ നിറവേറലിനെ ദർശിച്ചത്. ക്രിസ്തു വന്നത് ന്യായപ്രമാണത്തെ നീക്കുവാനല്ല നിവർത്തിപ്പാനത്രേ. ശാസ്ത്രിമാർ ന്യായപ്രമാണത്തിനു നല്കിവന്ന ദുർവ്യാഖ്യാനത്ത യേശു തിരുത്തി. (5:17). തന്മൂലം ഗിരിപ്രഭാഷണത്തിലെ സിംഹഭാഗവും പത്തുകല്പനകളുടെ വ്യാഖ്യാനമാണ്. ‘അരുളിച്ചെയ്തതു നിങ്ങൾ കേട്ടിട്ടുണ്ടല്ലോ’ എന്നതു ‘എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു’ എന്നതിനു തുല്യമല്ല എന്നു ചിന്തിക്കുന്നവരുണ്ട്. തിരുവെഴുത്തുകളുടെ അധികാരത്തെ ഊന്നിപ്പറയുമ്പോൾ ‘എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു’ എന്നു യേശു പറഞ്ഞു. യെഹൂദമതത്തിൽ മുഖ്യസ്ഥാനം ന്യായപ്രമാണത്തിനാണ്; ക്രിസ്തുമാർഗ്ഗത്തിൽ ക്രിസ്തുവിനും. മത്തായി സുവിശേഷത്തിൽ ക്രിസ്തുവാണ് അധികാരി. “അദ്ധ്വാനിക്കുന്നവരും ഭാരം ചുമക്കുന്നവരും ആയുള്ളാരേ, എല്ലാവരും എന്റെ അടുക്കൽ വരുവിൻ; ഞാൻ നിങ്ങളെ ആശ്വസിപ്പിക്കും. ഞാൻ സൗമ്യതയും താഴ്മയും ഉള്ളവൻ ആകയാൽ എന്റെ നുകം ഏറ്റുകൊണ്ടു എന്നോടു പഠിപ്പിൻ; എന്നാൽ നിങ്ങളുടെ ആത്മാക്കൾക്കു ശ്വാസം കണ്ടെത്തും. എന്റെ നുകം മൃദുവും എന്റെ ചുമടു ലഘുവും ആകുന്നു” (11:28-30) എന്ന ക്രിസ്തുവിന്റെ കൃപാപൂർണ്ണവും പരമാധികാരസൂചകവുമായ ആഹ്വാനം രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത് ഈ സുവിശേഷത്തിൽ മാത്രമാണ്.

3. രാജാവിന്റെ സുവിശേഷം: ക്രിസ്തുവിനെ രാജാവായി മത്തായി അവതരിപ്പിക്കുന്നു. രാജാവ് എന്ന പദം 9 തവണ ഇതിൽ പ്രയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. (2:2; 21:4; 22:2,11; 25:34; 27:11,29,37,42). ദാവീദുപുത്രൻ എന്ന രാജകീയനാമം ക്രിസ്തുവിനു എട്ടുപ്രാവശ്യം നല്കുന്നു. (1:1; 9:27; 12:23; 15:22; 20:30,31; 21:9,15). ഒന്നാം അദ്ധ്യായത്തിൽ യേശുവിന്റെ വംശാവലി മുകളിലോട്ടു ദാവീദുവരെ രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. യേശുവിന്റെ ജനനത്തിൽ വിദ്വാന്മാർ വന്നു ചോദിക്കുന്നത; ‘യെഹൂദന്മാരുടെ രാജാവായി പിറന്നവൻ എവിടെ?’ എന്നാണ്. (2:2). ക്രിസ്തുവിന്റെ ജൈത്രപ്രവേശം രാജകീയ സൂചനയുള്ളതാണ്. (21:1-13). ഒലിവുമല പ്രഭാഷണത്തിൽ തന്റെ രാജകീയ വാഴ്ചയെക്കുറിച്ചു യേശു പ്രവചിച്ചു. (25:31). നീ യെഹൂദന്മാരുടെ രാജാവോ’ എന്നു പീലാത്തോസ് ചോദിച്ചതിന്, ‘ഞാൻ ആകുന്നു’ എന്നു യേശു മറുപടി നല്കി. (27:11). യേശുവിന്റെ ക്രൂശിലെ മേലെഴുത്ത് ‘യെഹൂദന്മാരുടെ രാജാവായ യേശു’ എന്നായിരുന്നു. (27:3). സുവിശേഷത്തിന്റെ അവസാനഭാഗത്ത് ശിഷ്യന്മാർക്കു മഹാനിയോഗം നല്കുമ്പോൾ ‘സ്വർഗ്ഗത്തിലും ഭൂമിയിലും സകല അധികാരവും തനിക്കു നല്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നു യേശു പ്രഖ്യാപിച്ചു.’ (28:18).

4. സാർവ്വജനീനമായ സുവിശേഷം: നാലു സുവിശേഷങ്ങളിലും വച്ച് ‘സഭ’ എന്ന പ്രയോഗം കാണപ്പെടുന്നത് മത്തായിയിൽ മാത്രമാണ്; മൂന്നു പ്രാവശ്യം. (16:18; 18:17). യേശുവിന്റെ ജീവിതമരണങ്ങളുടെ ഫലമായി പുതിയ യിസ്രായേലായ സാർവ്വത്രികസഭ രൂപംകൊണ്ടു. സഭയിൽ യെഹൂദന്മാർക്കും വിജാതീയർക്കും തുല്യസ്ഥാനമാണാ ഉള്ളത്. ‘ദൈവം നമ്മോടുകുടെ’ എന്നർത്ഥമുള്ള ‘ഇമ്മാനുവേൽ’ യേശു ആണെന്ന പ്രവചനത്തോടെ സുവിശേഷം ആരംഭിക്കുകയും സകലജാതികളിൽ നിന്നും ചേർക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സ്വശിഷ്യന്മാരോടൊപ്പം യുഗാവസാനം വരെയും താനുണ്ടായിരിക്കുമെന്നുള്ള ക്രിസ്തുവിന്റെ വാഗ്ദാനത്തോടെ അവസാനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ക്രിസ്തുവിന്റെ വംശാവലിയിൽ രണ്ടു വിജാതീയ സ്ത്രീകളെ ഉൾപ്പെടുത്തിയതിലും (1:5), വിദ്വാന്മാരുടെ സന്ദർശനത്തിലും (2:1-13) സാർവ്വജനീനത്വം നിഴലിക്കുന്നുണ്ട്.. യേശുവിന്റെ ശുശ്രൂഷ ഭാഗികമായി ജാതികളുടെ ഗലീലയിൽ ആയിരുന്നു എന്നതിനു (4:15) പ്രത്യേകം ഊന്നൽ നല്കുന്നു. ജാതികൾക്കു ന്യായവിധി അറിയിക്കുകയും അവന്റെ നാമത്തിൽ ജാതികൾ പ്രത്യാശവയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ദൈവദാസനാണ് യേശു എന്ന് (12:17,20) വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. താൻ അയയ്ക്കപ്പെട്ടതു യിസ്രായേൽ ഗൃഹത്തിലെ കാണാതെപോയ ആടുകളുടെ അടുക്കലേയ്ക്കാണെന്ന് യേശു പറഞ്ഞു. (15:24). കാണാതെപോയ ഇതേ ആടുകളോടു ദൈവരാജ്യത്തിന്റെ ആഗമനത്തെക്കുറിച്ച് അറിയിക്കുവാനാണ് യേശു ശിഷ്യന്മാരെ അയച്ചത്. (10:6). ഏതു യിസ്രായേല്യനിൽ ഉള്ളതിനെക്കാളും വലിയ വിശ്വാസമാണ് റോമൻ ശതാധിപനിൽ യേശുകണ്ടത്. (8:10). തൽഫലമായി മശീഹയുടെ വിരുന്നിനു ഒഴിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന സ്ഥലം കിഴക്കുനിന്നും പടിഞ്ഞാറുനിന്നുമുള്ള വിശ്വാസികൾക്കു തുറന്നു കൊടുക്കും. എന്നാൽ രാജ്യത്തിന്റെ പുത്രന്മാർ ഏറ്റവും പുറത്തുള്ള ഇരുട്ടിൽ തള്ളപ്പെടും. (8:11,12). യേശുവിന്റെ മശീഹാത്വം യെഹൂദന്മാർക്കു ഇടർച്ചക്കല്ലായി. അതിനാൽ രാജ്യം അവരിൽ നിന്നെടുത്തു ഫലം പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന ജാതികൾക്കു നല്കി. (21:42,43). 

5. ന്യായവിധിയുടെ സുവിശേഷം: ആദിമ സുവിശേഷ ഘോഷണത്തിലെ ഒരു പ്രധാന ഘടകമാണ് മാനസാന്തരത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള ആഹ്വാനം. ജീവനോടിരിക്കുന്നവരെയും മരിച്ചവരെയും ന്യായം വിധിക്കുവാൻ യേശു മടങ്ങിവരും. യോഹന്നാൻ സ്നാപകനും യേശുവും യെഹൂദന്മാരെ മാനസാന്തരത്തിനു ആഹ്വാനം ചെയ്തു. യേശുക്രിസ്തു ഒടുവിലായി മഹാവിധിയുടെ ഉപമ പറഞ്ഞു. മത്തായി സുവിശേഷത്തിൽ മാത്രമേ അതുള്ളൂ. (25:31-46). ന്യായവിധിക്കായി വരുന്ന മശീഹയെ സംബന്ധിക്കുന്ന ഉപമകളുടെയും ഭാഷണങ്ങളുടെയും സമാപനമാണ് ഈ ഉപമ. യെരുശലേമിന്റെ വീഴ്ചയോടുകൂടി യിസ്രായേലിന്റെ മേലുള്ള ദൈവിക ശിക്ഷാവിധിയുടെ ഒരംശം ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽത്തന്നെ നിറവേറി. പല ഉപമകളും മത്തായിയിൽ സവിശേഷമാണ്: നിലത്തിലെ കള, ക്ഷമിക്കാത്ത കടക്കാരൻ, കല്യാണ വസ്ത്രമില്ലാത്ത അതിഥി, പത്തു കന്യകമാർ എന്നിവ. ദൈവിക ന്യായവിധിയുടെ ഗൗരവസ്വഭാവത്തെയും അനിവാര്യതയെയും അവ ഊന്നിപ്പറയുന്നു. മത്തായി സുവിശേഷത്തിന്റെ സവിശേഷതയായ ‘ഏറ്റവും പുറത്തുളള ഇരുട്ട്, കരച്ചിലും പല്ലു കടിയും’ എന്നീ ശൈലികൾ ഈ ഉപമകളിൽ നാം ആവർത്തിച്ചു കേൾക്കുന്നു. ക്രിസ്തുവിന്റെ വരവ് നിശ്ചയമാണ്. എന്നാൽ അതിന്റെ ആസന്നത സുവിശേഷത്തിന്റെ പരിവീക്ഷണത്തിൽ ഊന്നൽ അർഹിക്കുന്നില്ല. ന്യായവിധിക്കായി ക്രിസ്തു വരുന്നതിനു മുമ്പ് സഭയിൽ യേശു സന്നിഹിതനായിരുന്നു വാഴുന്ന അനിർവ്വചിത കാലയളവുണ്ട്.

മത്തായി സുവിശേഷവും മർക്കൊസ് സുവിശേഷവും 

ക്രിസ്തുവിന്റെ ഉപദേശത്തെക്കാൾ പ്രവൃത്തിയിലാണ് മർക്കൊസ് സുവിശേഷത്തിന്റെ ഊന്നൽ. യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ജീവിതം, മരണം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരണത്തിൽ മത്തായി മർക്കൊസിനെ പിന്തുടരുന്നു. 8-9 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ മൂന്നു വീതമുള്ള ഗണങ്ങളിൽ യേശുവിന്റെ അത്ഭുതപ്രവൃത്തികളെ സംക്ഷിപ്തമായി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. 11-12 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ യോഹന്നാൻ സ്നാപകൻ പരീശന്മാർ തുടങ്ങിയവരുമായി യേശുവിനുളള ബന്ധം അവതരിപ്പിക്കുന്നു. സംഭവങ്ങളെ കാലക്രമത്തിൽ അവതരിപ്പിക്കുവാനുള്ള ശ്രമം ചെയ്തു കാണുന്നില്ല. എന്നാൽ പീഡാനുഭവത്തിന്റെ ആഖ്യാനത്തിൽ കാലക്രമം പാലിക്കുന്നുണ്ട്. യേശുവിന്റെ വംശാവലിയും ശൈശവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പാരമ്പര്യങ്ങളും പൂർവ്വവർത്തിയായി രേഖപ്പെടുത്തുകയും ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റ ക്രിസ്തുവിന്റെ രണ്ടു പ്രത്യക്ഷതകളുടെ വിവരണം അനുബന്ധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. കന്യകാജാതൻ എങ്കിലും നിയമപ്രരമായി അബ്രാഹാമിന്റെ സന്തതിയും ദാവീദുപുത്രനും ആണ് യേശു എന്നു വെളിപ്പെടുത്തുന്നതിനാണ് വംശാവലി നല്കിയത്. മറിയയുടെ നിയമാനുസൃതമല്ലാത്ത കുഞ്ഞാണെന്ന അപവാദത്തിനു മറുപടി നല്കുകയും യോസേഫിന്റെ പ്രവൃത്തിയെ സാധുവാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. (1:18-25). സുവിശേഷ രചനാകാലത്ത് ക്രൈസ്തവ സഭ പ്രത്യേക താൽപര്യം കാണിച്ച വിഷയങ്ങൾ മർക്കൊസിൽ നിന്നും കൂടുതലായി മത്തായിയിൽ കാണാം. സഭയിൽ പത്രാസ് പ്രമുഖസ്ഥാനം വഹിക്കുന്ന ഘട്ടത്തിൽ പ്രാധാന്യം അർഹിക്കുന്ന വിഷയങ്ങളാണ് യേശുവിന്റെ അടുത്തെത്തുന്നതിനു പത്രാസ് തിരമാലമേൽ നടക്കുന്നതും (14:28-31) സഭാസ്ഥാപന സംബന്ധമായി പത്രൊസിനു നല്കിയ കല്പനയും (16:18-19) മറ്റും. യൂദായുടെ അന്ത്യവും (27:3-10) പീലാത്തോസിന്റെ ഭാര്യയുടെ സ്വപ്നവും ശ്രദ്ധാർഹങ്ങളാണ്.

ക്രിസ്തുവിന്റെ പുനരുത്ഥാന വിവരണം പൊടുന്നനവെ അവസാനിപ്പിക്കുന്ന പ്രതീതിയാണ് മർക്കൊസിൽ. അതു ഒഴിവാക്കാൻ വേണ്ടി ക്രിസ്തുവിന്റെ രണ്ടു പുനരുത്ഥാന പ്രത്യക്ഷതകൾ മത്തായി വിവരിക്കുന്നുണ്ട്. (28:9-10, 16-20). സ്ത്രീകൾ തങ്ങൾ കണ്ടതും കേട്ടതും ആരോടും പറയാതെ പോവുകയാണ് മർക്കൊസിൽ. (16:8). എന്നാൽ ദൂതന്റെ കല്പനയനുസരിച്ച് ശിഷ്യന്മാരോടു പറയുവാനും യേശുവിനെ കാണാനായി ഗലീലയ്ക്കു പോകുവാനും അവർ ഓടിപ്പോവുകയാണ് മത്തായിയിൽ. ദൗത്യത്തിനുവേണ്ടി തിരിച്ചുകഴിഞ്ഞപ്പോൾ അവർ ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റ യേശുവിനെ കണ്ടു. മരണത്തെ ജയിച്ചതോടുകൂടി സ്വർഗ്ഗത്തിലും ഭൂമിയിലുമുള്ള അധികാരം തനിക്കു നല്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നു യേശു പ്രഖ്യാപിച്ചു. ലോകം മുഴുവൻ സുവിശേഷീകരിക്കുവാനുള്ള മഹാനിയോഗം ശിഷ്യന്മാർക്കു നല്കി. യുഗാവസാനത്തോളം എല്ലാനാളും അവരോടു കൂടെയുണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുനല്കി. അങ്ങനെ ഈ സുവിശേഷത്തിനു ഒരു പരിണാമഗുപ്തിയുണ്ട്. യേശുവിന്റെ ക്രൂശീകരണം പുനരുത്ഥാനം എന്നിവയുടെ വിവരണത്തിൽ മർക്കൊസിന്റെ വിവരണത്തോടു നാല് അനുബന്ധങ്ങൾ മത്തായി സുവിശേഷത്തിലുണ്ട്. 1. മരണസമയത്തു സംഭവിച്ച ഭൂകമ്പവും വിശുദ്ധന്മാരുടെ ഉയിർപ്പും. (27:51-53). 2. കല്ലറ മുദ്രവയ്ക്കലും പ്രത്യേക കാവൽ ഏർപ്പെടുത്തലും. 27:62-66). 3. ഈ മുൻകരുതലുകളുടെ പരാജയം. (28:2-4). 4. ശിഷ്യന്മാർ രാത്രിയിൽ വന്നു ശരീരം മോഷ്ടിച്ചു കൊണ്ടുപോയി എന്നു കള്ളക്കഥ പ്രചരിപ്പിക്കുവാൻ കാവല്ക്കാർക്കു കൈക്കൂലി കൊടുത്തതു. (28:11-15). 

ആമുഖം

പുതിയനിയമം (New Testament)

എ.ഡി. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം മുതൽ പഴയനിയമം, പുതിയനിയമം എന്നീ സംജ്ഞകൾ നിലവിൽ വന്നു. പുതിയനിയമം എന്ന പേര് ആദ്യം പ്രയോഗിച്ചത് തെർത്തുല്യനാണ്. എബ്രായ തിരുവെഴുത്തുകളെ പഴയനിയമം എന്നു വിളിച്ചു. നിയമം ഉടമ്പടിയാണ്. ഉടമ്പടിക്കു എബ്രായയിൽ ‘ബ്റീത്തെന്നും’ ഗ്രീക്കിൽ ‘ഡയാഥികീ’ എന്നും പറയും. മോശീയ നിയമത്തിന്റെയും ഉടമ്പടികളുടെ പുസ്തകത്തിന്റെയും (നിയമ പുസ്തകം: 2രാജാ, 23:2) തുടർച്ചയാണീ നാമം. ഉടമ്പടി അഥവാ നിയമം മോശ സീനായിയിൽ ചെയ്ത ഉടമ്പടിയെ (പുറ, 24:3-8) സൂചിപ്പിക്കുന്നു. മോശയ്ക്കു മുമ്പു തന്നെ ദൈവം അബ്രാഹാമിനോടു ഉടമ്പടി ബന്ധത്തിൽ പ്രവേശിച്ചു. എന്നാൽ ദൈവം തന്റെ ജനത്തോടു ചെയ്ത ഉടമ്പടിയാണ് സീനായിയിലേത്. ഉടമ്പടി ചെയ്യുന്നതിനു മുമ്പുതന്നെ ദൈവം തന്റെ ജനത്തോടു വീണ്ടെടുപ്പിന്റെ ബന്ധത്തിൽ ഇടപെടുകയായിരുന്നു. ഈ ഉടമ്പടി ചരിത്രത്തിലൂടെ പ്രാവർത്തികമാക്കിയത് എങ്ങനെയാണെന്ന് പഴയനിയമം ആഖ്യാനം ചെയ്യുന്നു. യിസ്രായേൽജനം ഒരു പുതിയ നിയമത്തെ മുന്നറിയിക്കപ്പെട്ട പ്രകാരം പ്രതീക്ഷിക്കുകയായിരുന്നു. (യിരെ, 31:34). ഇതു അനേകർക്കു വേണ്ടി പാപമോചനത്തിനായി ചൊരിയുന്ന പുതിയനിയമത്തിനുള്ള എന്റെ രക്തം (മത്താ, 26:28) എന്നിങ്ങനെ ആ പുതിയനിയമത്തെ കർത്താവ് മുന്നറിയിച്ചു. 1കൊരിന്ത്യർ 11:23-26-ൽ നിന്നും പുതിയനിയമം വന്നു കഴിഞ്ഞു എന്നതു സ്പഷ്ടമാണ്. അപ്പൊസ്തലനായ പൗലൊസ് പഴയനിയമത്തെയും (പഴയനിയമം വായിക്കുമ്പോഴൊക്കെയും ആ മൂടുപടം നീങ്ങാതെ ഇന്നുവരെ ഇരിക്കുന്നുവല്ലോ. 2കൊരി, 3:14), പുതിയനിയമത്തെയും (അവൻ ഞങ്ങളെ പുതിയനിയമത്തിന്റെ ശുശ്രൂഷകന്മാർ ആകുവാൻ പ്രാപ്തരാക്കി, അക്ഷരത്തിന്റെ ശുശ്രൂഷകന്മാരല്ല, ആത്മാവിന്റെ ശുശ്രൂഷകന്മാരത്രേ; അക്ഷരം കൊല്ലുന്നു, ആത്മാവോ ജീവിപ്പിക്കുന്നു. 2കൊരി, 3:6), അവ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസവും (പുതിയതു എന്നു പറയുന്നതിനാൽ ആദ്യത്തേതിനെ പഴയതാക്കിയിരിക്കുന്നു; എന്നാൽ പഴയതാകുന്നതും ജീർണ്ണിക്കുന്നതും എല്ലാം നീങ്ങിപ്പോകുവാൻ അടുത്തിരിക്കുന്നു. എബ്രാ, 8:13) വിശദമാക്കുന്നുണ്ട്. പുതിയനിയമ എഴുത്തുകൾക്കു പുതിയനിയമമെന്നോ പുതിയ ഉടമ്പടിയെന്നോ പേരിടുന്നതു പൂർണ്ണമായും ശരിയല്ല. നാലു സുവിശേഷങ്ങളിലും രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന സംഭവങ്ങളിലധികവും പഴയ ഉടമ്പടിയിൽ നടന്നവയാണു. ക്രിസ്തുവിന്റെ മരണസമയത്ത് യെരുശലേം ദൈവാലയത്തിലെ തിരശ്ശീല രണ്ടായി ചിന്തിയതോടു കൂടി (മത്താ, 27:51) ന്യായപ്രമാണയുഗം അവസാനിച്ചു പുതിയ വഴി പ്രതിഷ്ഠിച്ചുകൊണ്ടു പുതിയനിയമം ആരംഭിച്ചു. “അതുകൊണ്ടു സഹോദരന്മാരേ, യേശു തന്റെ ദേഹം എന്ന തിരശ്ശീലയിൽ കൂടി നമുക്കു പ്രതിഷ്ഠിച്ച ജീവനുള്ള പുതുവഴിയായി, തന്റെ രക്തത്താൽ വിശുദ്ധമന്ദിരത്തിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിനു ധൈര്യവും ദൈവാലയത്തിന്മേൽ ഒരു മഹാപുരോഹിതനും നമുക്കുള്ളതു കൊണ്ടു” (എബ്രാ, 10:19-21). 

പഴയനിയമത്തിൽ പ്രവചിക്കപ്പെട്ട മശീഹയുടെ ജനനം, ജീവിതം, മരണം, പുനരുത്ഥാനം, സ്വർഗ്ഗാരോഹണം, പെന്തെക്കൊസ്തുനാളിൽ സഭയുടെയും പുതിയ യുഗവ്യവസ്ഥയുടെയും തുടക്കം ഇവ പുതിയനിയമത്തിൽ ആഖ്യാനം ചെയ്യുന്നു. പുതിയനിയമത്തിലെ ഇരുപത്തേഴു പുസ്തകങ്ങളും കാലാനുക്രമത്തിലല്ല, പ്രത്യുത, വിഷയാടിസ്ഥാനത്തിലാണ് സംവിധാനം ചെയ്തിട്ടുള്ളത്. യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ജനനം, ശുശ്രൂഷ, മരണം, പുനരുത്ഥാനം എന്നിവ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന നാലു സുവിശേഷങ്ങളാണ് ആദ്യം. തുടർന്നു അപ്പൊസ്തലന്മാരുടെ പ്രവ്യത്തികളാണ്. മുപ്പതു വർഷത്തിനുള്ളിൽ ഉണ്ടായ സുവിശേഷ വ്യാപനത്തിന്റെ ഈ ചരിത്രം ലൂക്കൊസ് എഴുതിയ സുവിശേഷത്തിന്റെ തുടർച്ചയാണ്. ഈ അഞ്ചു ചരിത്രപുസ്തകങ്ങളെ ഇരുപത്തൊന്നു ലേഖനങ്ങൾ പിന്തുടരുന്നു. ലേഖനങ്ങളിൽ പതിമൂന്ന് എണ്ണം എഴുത്തുകാരനായി പൗലൊസിന്റെ പേർ വഹിക്കുന്നു. എബ്രായലേഖനത്തിന്റെ കർത്താവാരാണെന്നു മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. രണ്ടു ലേഖനങ്ങൾ പത്രോസിന്റേതും ഒന്നു യാക്കോബിന്റേതും ഒന്നു യൂദായുടേതും മൂന്നെണ്ണം യോഹന്നാന്റേതുമാണ്. ഒടുവിലുള്ള ഏഴിനെയും പൊതുമേഖനങ്ങൾ അഥവാ സാർവ്വത്രിക ലേഖനങ്ങൾ എന്നു വിളിക്കുന്നു. വെളിപ്പാടുപുസ്തകം പ്രവചനപരമാണ്. റോമൻ പ്രവിശ്യയായ എഷ്യാമൈനറിലെ ഏഴു സഭകൾക്കെഴുതിയ ലേഖനങ്ങൾ വെളിപ്പാടിലുണ്ട്. യേശുക്രിസ്തു പുസ്തകങ്ങൾ ഒന്നും എഴുതിയില്ല. തന്റെ ഉപദേശങ്ങൾ എല്ലാം എളുപ്പം മനസ്സിലാകത്തക്കവണ്ണം ലളിതമായ രീതിയിൽ ശിഷ്യന്മാർക്കു നല്കി. ഈ ഉപദേശം സകലജാതികളെയും പഠിപ്പിക്കുവാൻ അവർക്കു നിർദ്ദേശവും നല്കി. 

ആദ്യകാലങ്ങളിൽ യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ ചരിത്രം രേഖപ്പെടുത്തേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യം വലുതായി തോന്നിയില്ല. ക്രിസ്തുവിൽ നിന്നു കേൾക്കുകയും കാണുകയും ചെയ്ത സാക്ഷികൾ സാക്ഷ്യം നല്കുന്നതിനു ജീവിച്ചിരിപ്പുണ്ടായിരുന്നു. ഈ ചരിത്രം വായ്മൊഴിയായി പ്രചരിച്ചു. എന്നാൽ അപ്പൊസ്തലൻ ഒരു സ്ഥലത്തുള്ള സഭയിൽ ശുശ്രൂഷിക്കുമ്പോൾ ദൂരെയുള്ള സഭകൾക്കു ഉപദേശം നൽകേണ്ടി വന്നു. എഴുത്തിലൂടെ മാത്രമേ അതു ചെയ്യുവാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നുള്ളു. അങ്ങനെ പുതിയ നിയമത്തിലെ ലേഖനങ്ങൾ ആദ്യം എഴുതപ്പെട്ടു. ലേഖനങ്ങളെല്ലാം പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിൽ ക്രിസ്തുവിന്റെ ഉപദേശത്തെ അതേപടി സംപ്രേഷണം ചെയ്യുകയായിരുന്നു. ലേഖനങ്ങൾക്കു അപ്പൊസ്തലിക അധികാരം മുദ്രചാർത്തിയിരുന്നു. യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ മരണ പുനരുത്ഥാനങ്ങൾക്കുശേഷം എല്ലാ സംഭവങ്ങൾക്കും സാക്ഷികളായിരുന്ന ആദ്യതലമുറ മരണത്താൽ നീക്കപ്പെട്ടു തുടങ്ങി. അവർ എല്ലാവരും മരിക്കുന്നതിനു മുമ്പു അനന്തര തലമുറകൾക്കുവേണ്ടി അവരുടെ സാക്ഷ്യം രേഖപ്പെടുത്തി സൂക്ഷിക്കേണ്ടതു അനിവാര്യമായിത്തീർന്നു. അങ്ങനെ എ.ഡി. അറുപതിനടുത്തു സുവിശേഷങ്ങൾ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ആദ്യമായി മർക്കൊസ് യേശുവിന്റെ സ്നാനം മുതൽ പുനരുത്ഥാനം വരെയുള്ള ശുശ്രൂഷയുടെ വിവരണം റോമിലെ സഭയ്ക്കുവേണ്ടി ക്രോഡീകരിച്ചു. ഒരു പരിധിവരെ പത്രൊസിന്റെ പ്രസംഗത്തെ അവലംബിച്ചാണു മർക്കൊസ് സുവിശേഷം രചിച്ചത്. തുടർന്നു  മത്തായി ക്രമീകൃതമായ രീതിയിൽ അല്പം വിശദമായിത്തന്നെ സുവിശേഷം എഴുതി. രേഖകളെ വ്യക്തമായി പരിശോധിച്ചു കർത്താവിന്റെ സ്വർഗ്ഗാരോഹണം വരെയുള്ള കാര്യങ്ങളെ ഉൾപ്പെടുത്തി പ്രിയ വൈദ്യനായ ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷം രചിച്ചു. പരിശുദ്ധാത്മാവിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിലൂടെയുള്ള സഭകളിലെ ആരംഭ പ്രവർത്തനമാണ് അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികളിൽ. വചനം ജഡമായി വെളിപ്പെട്ട യേശുക്രിസ്തുവിന്റെ മഹത്വം വെളിപ്പെടുത്തുകയാണ് യോഹന്നാൻ്റെ സുവിശേഷം. പൗലൊസിന്റെ ലേഖനങ്ങൾ സ്വീകർത്താക്കൾ സുക്ഷിച്ചു. വളരെ മുമ്പു നഷ്ടപ്പെട്ടുപോയ ലേഖനത്തിന്റെ പരാമർശം അനന്തരലേഖനങ്ങളിൽ ഉണ്ട് . (1കൊരി, 5:9; കൊലൊ, 4:16). ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാന ദശകത്തോടു കൂടി ലേഖനങ്ങളെ എല്ലാം കൂട്ടിച്ചേർത്ത് ഒരു സമാഹാരമായി സഭകളിൽ കൊടുക്കുവാനുള്ള ശ്രമം നടന്നതിന്റെ തെളിവുണ്ട്. പൗലൊസിന്റെ ലേഖനങ്ങൾ ഇപ്രകാരം സമാഹരിക്കുവാനുള്ള ചോദന എന്താണെന്നോ ഈ ഉദ്യമം ആരംഭിച്ചതു ആരാണെന്നോ തീർത്തു പറയുവാൻ കഴിയുകയില്ല. രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യ വർഷങ്ങളിൽ തന്നെ പൗലൊസിന്റെ ലേഖനസഞ്ചയം പ്രചരിച്ചു തുടങ്ങി. 

സുവിശേഷങ്ങളുടെ രചനയ്ക്കു മുമ്പു തന്നെ പൗലൊസിന്റെ ലേഖനങ്ങൾ എഴുതപ്പെട്ടു. ക്രിസ്തുവിന്റെ ഏതെങ്കിലും പ്രവൃത്തിയോ ഭാഷണമോ പൗലൊസിന്റെ ആദ്യ ലേഖനങ്ങളിൽ കാണപ്പെടുകയാണെങ്കിൽ അതാണ് നമ്മുടെ ആദ്യത്തെ ലിഖിതരേഖ. അങ്ങനെ കർത്താവിന്റെ അത്താഴത്തിന്റെ സ്ഥാപനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പൗലൊസിന്റെ രേഖ (1കൊരി, 11:23) ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള മർക്കൊസു സുവിശേഷത്തിലെ രേഖയ്ക്കും (മർക്കൊ, 14:22) മുമ്പുള്ളതാണ്. അതുപോലെ തന്നെ ക്രിസ്തുവിന്റെ പുനരുത്ഥാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യരേഖ 1കൊരിന്ത്യർ 15 തന്നെയാണ്.

പുതിയനിയമപുസ്തകങ്ങൾ: ‘പുസ്തകം — കർത്താവ് — കാലം — അനുവാചകർ — പ്രമേയം’ എന്നീ ക്രമത്തിൽ:

1. മത്തായിസുവിശേഷം — മത്തായി — എ.ഡി. 58 — അന്തൊക്ക്യ — യെഹൂദ്യ ക്രിസ്ത്യാനികൾ — യേശു സാക്ഷാൽ മശീഹ (രാജാവ്).

2. മർക്കൊസ് സുവിശേഷം — മർക്കൊസ് — എ.ഡി. 55 — റോം — റോമിലെ ക്രിസ്ത്യാനികൾ — യേശു ദാസൻ.

3. ലൂക്കൊസ് — ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷം — എ.ഡി. 60 — കൈസര്യ — വിജാതീയ ലോകം — യേശു സമ്പൂർണ്ണ മനുഷ്യൻ.

4. യോഹന്നാൻ — യോഹന്നാൻ്റെ സുവിശേഷം — എ.ഡി. 94 — എഫെസൊസ് — ക്രൈസ്തവസഭ — യേശു ദൈവം.

5. അപ്പൊസ്തല പ്രവൃത്തികൾ — ലൂക്കൊസ് — എ.ഡി. 62 — റോം — വിജാതീയലോകം — അപ്പൊസ്തല സഭകളുടെ ഉത്ഭവം.

6. റോമർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 58 — ഗ്രീസ് — റോമിലെ ക്രിസ്ത്യാനികൾ — വിശ്വാസാത്താലുള നീതീകരണം.

7. 1കൊരിന്ത്യർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 54 — മക്കെദോന്യ — കൊരിന്തിലെ വിശ്വാസികൾ — ക്രിസ്തുവിൻ്റെ പുനരുത്ഥാനം.

8. 2കൊരിന്ത്യർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 55 — മക്കെദോന്യ — കൊരിന്തിലെ വിശ്വാസികൾ — അപ്പൊസ്തലത്വത്തിൻ്റെ സമർത്ഥനം.

9. ഗലാത്യർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 49 — അന്ത്യൊക്യ — ഗലാത്യയിലെ വിശ്വാസികൾ — രക്ഷ വിശ്വാസത്താൽ.

10. എഫയസ്യർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 61 — റോം —  എഫെസൊസിലെ വിശ്വാസികൾ — സഭയുടെ മഹത്വം.

11. ഫിലിപ്പിയർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 62 — റോം — ഫിലിപ്പിയിലെ സഭ — ആത്ഥീയ പ്രോത്സാഹനം.

12. കൊലൊസ്സ്യർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 63 — റോം — കൊലൊസ്സ്യ സഭ — മതഭേദവിമർശനം.

13. 1തെസ്സലോനിക്യർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 51 — കൊരിന്ത് — തെസ്സലോനിക്യ സഭ — ക്രിസ്തുവിൻ്റെ പുനരാഗമനം.

14. 2തെസ്സലോനിക്യർ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 52 — കൊരിന്ത് — തെസ്സലോനിക്യ സഭ — ക്രിസ്തുവിൻ്റെ പുനരാഗമനംം

15. 1തിമൊഥെയൊസ് — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 64 — മക്കെദോന്യ — തിമൊഥെയൊസ് — സഭാ ശുശ്രൂഷകന്മാരുടെ ചുമതലകൾ.

16. 2തിമൊഥെരൊസ് — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 67 — റോം — തിമൊഥെയൊസ് — സഭാ ശുശ്രൂഷകന്മാരുടെ ചുമതലകൾ.

17. തീത്തൊസ് — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 65 — ഗ്രീസ് — തീത്തൊസ് — സഭാശുശ്രൂഷ.

18. ഫിലേമോൻ — പൗലൊസ് — എ.ഡി. 63 — റോം — ഒനേസിമൊസിൻ്റെ യജമാനൻ — ഒനേസിമൊസിൻ്റെ സ്വാതന്ത്ര്യം.

19. എബ്രായർ — (?) — എ.ഡി. 65 — പലസ്തീൻ — യെഹൂദ്യ ക്രിസ്ത്യാനികൾ — യേശുവിൻ്റെ മഹാപൗരോഹിത്യം.

20. യാക്കോബ് — യാക്കോബ് — എ.ഡി. 63 — യെരൂശലേം — യെരുശലേം സഭ — വിശ്വാസം-പ്രവൃത്തി.

21. 1പത്രൊസ് – പത്രൊസ് — എ.ഡി. 64 — ബാബിലോൺ — ചിതറിപ്പാർക്കുന്ന യെഹൂദന്മാർ — ശുശ്രൂഷയ്ക്കു പ്രോത്സാഹനം.

22. 2പത്രൊസ് പത്രൊസ് — എ.ഡി. 65 — ബാബിലോൺ — സഭയ്ക്ക് പൊതുവെ — പുതിയ ആകാശം പുതിയ ഭൂമി.

23. 1യോഹന്നാൻ — യോഹന്നാൻ — ഏ.ഡി. 94 — എഫെസൊസ് — സഭയ്ക്ക് പൊതുവെ — സ്നേഹം.

24. 2യോഹന്നാൻ — യോഹന്നാൻ — എ.ഡി. 95 — എഫെസൊസ് — മാന്യവനിതയ്ക്കും മക്കൾക്കും — യേശുവിനോടുള്ള വിശ്വസ്തതയും അനുസരണവും.

25. 3യോഹന്നാൻ — യോഹന്നാൻ — എ.ഡി. 95 — എഫെസൊസ് — മൂപ്പനും ഗായൊസിനും — സഭയുടെ സ്ഥിതി.

26. യൂദാ — യൂദാ — എ.ഡി. 75 — (?) യെഹൂദ്യ ക്രിസ്ത്യാനികൾ — ദുരുപദേഷ്ടാക്കന്മാർ.

27. വെളിപ്പാട് — യോഹന്നാൻ — എ.ഡി. 96 — പത്മൊസ് — ആസ്യയിലെ ഏഴു സഭകൾ — സർവ്വത്തിൻ്റെയും പരിസമാപ്തി.

മലാഖിയുടെ പുസ്തകം (Book of Malachi)

ചെറിയ പ്രവാചകന്മാരിൽ ഒരാളായ മലാഖി പഴയനിയമത്തിലെ ഒടുവിലത്തെ പ്രവാപകനാണ്. പഴയനിയമത്തിലെ അവസാന പുസ്തകം മലാഖിയുടെ പ്രവചനമാണ്. ഈ പുസ്തകത്തിനു പുറമെ നിന്നും പ്രവാചകനെപ്പറ്റി ഒരു വിവരവും ലഭ്യമല്ല. ‘എന്റെ ദൂതൻ’ എന്നാണ് പേരിനർത്ഥം. പഴയനിയമത്തിന്റെ ഗ്രീക്കു വിവർത്തനമായ സെപ്റ്റ്വജിന്റിൽ മലാഖി എന്ന പേരിനെ സാമാന്യനാമമായി പരിഗണിച്ചു ‘എന്റെ ദൂതൻ’ എന്നു തർജ്ജമ ചെയ്തു. “എന്റെ ദൂതൻ മുഖാന്തരം യിസ്രായേലിനോടുള്ള യഹോവയുടെ അരുളപ്പാട് എന്നാണ് സെപ്റ്റ്വജിന്റിലെ ശീർഷകം. (1:1). അതിന്റെ ചുവടുപിടിച്ചു പല പണ്ഡിതന്മാരും മലാഖി പ്രവചനം അജ്ഞാത കർതൃകമാണെന്നു വാദിക്കുന്നു. പ്രവചന പുസ്തകങ്ങൾ എഴുത്തുകാരുടെ പേരുകളിൽ അറിയപ്പെടുന്നതു കൊണ്ടു മലാഖിയും എഴുത്തുകാരന്റെ പേരായി കരുതുകയാണു യുക്തം. യോനാഥാൻ ബെൻ ഉസ്സീയേലിന്റെ തർഗും മലാഖി എസ്രാ ആണെന്നു കരുതുന്നു. 

 എഴുതിയ കാലം: ഹഗ്ഗായി, സെഖര്യാവു എന്നീ പ്രവാചകന്മാർക്കു ശേഷമാണ് മലാഖിയുടെ കാലം. ദൈവാലയത്തിന്റെ പണി പൂർത്തിയായി, ദൈവാലയത്തിൽ യാഗങ്ങൾ അർപ്പിക്കുന്നു. 1:7-10, 3:8, 1:8-ൽ പേർഷ്യൻ ദേശാധിപതിയെക്കുറിച്ചുള്ള സൂചനയുണ്ട്. ബി.സി. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടാണ് കാലമെന്ന് അതു ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. മിശ്രവിവാഹം നടന്നു വന്നിരുന്നു. (2:10-12). യാഗം അർപ്പിക്കുന്നതിൽ അവർ ഒരു ശ്രദ്ധയും കാണിച്ചില്ല. (1:7). ദശാംശകല്പന അവഗണിച്ചു. (3:8-10). നെഹെമ്യാവ് തിരുത്തുവാൻ ശ്രമിച്ച തെറ്റുകളെയാണ് മലാഖി കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നത്. യെരുശലേമിൽ നിന്നും നെഹെമ്യാവ് പാർസി രാജ്യത്തിന്റെ തലസ്ഥാനമായ ശൂശൻ രാജധാനിയിലേക്കു മടങ്ങിപ്പോയ ശേഷം ആയിരിക്കണം ഈ ദോഷങ്ങളെല്ലാം വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടത്. അതിനാൽ മലാഖിയുടെ പ്രവചനകാലം നെഹെമ്യാവ് പാർസി രാജധാനിയിലേക്കു പോയ ഇടക്കാലമായിരിക്കണം. അതു ബി.സി. അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ഉത്തരാർദ്ധം ആണ്. 

പുസ്തകത്തിന്റെ ഐക്യം: മലാഖി പ്രവചനത്തിന്റെ ഐക്യത്തെക്കുറിച്ചു വിമർശകർക്കു പൊതുവെ അഭിപ്രായൈക്യമുണ്ട്. 2:11-12 പ്രക്ഷിപ്തമായി കരുതുന്നവരുണ്ട്. 4:4-6 വരെയുള്ള ഭാഗം 3:1-ന്റെ വ്യാഖ്യാനമായി കരുതപ്പെടുന്നു. ഇതു പില്ക്കാലത്ത് ചേർത്ത വ്യാഖ്യാനമായി കരുതപ്പെടുന്നു. മലാഖി പ്രവചനത്തിന്റെ കാനോനികവും ഉപദേശപരവുമായ അധികാരത്തെ പുതിയനിയമം അംഗീകരിക്കുന്നു: (മലാ, 4:5+6 — മത്താ, 11:10,14, 17:11-12, മർക്കൊ, 9:10-11, ലൂക്കൊ, 1:17. മലാ, 3:1 — മത്താ, 11:10, മർക്കൊ, 1:2. മലാ, 1:2-3 — റോമ, 9:13). 

പ്രവചനത്തിന്റെ ശൈലി: ചോദ്യോത്തര രീതിയിലാണ് പ്രവചനം അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുളളത്. ആദ്യമായി കുറ്റാരോപണം നടത്തുന്നു. അനന്തരം പ്രശ്നം ഉന്നയിച്ച് ഒടുവിൽ ഒരു മറുപടികൊണ്ടു ചോദ്യം ഖണ്ഡിച്ച് കുറ്റാരോപണം സ്ഥിരീകരിക്കും. ഇങ്ങനെയുളള ഏഴു പ്രശ്നോത്തരി ഇതിലുണ്ട്. ഒരു ഉദാഹരണം ശ്രദ്ധിക്കുക: ‘നിങ്ങൾ എന്റെ യാഗപീഠത്തിൽ മലിനഭോജനം അർപ്പിക്കുന്നു’ — കുറ്റാരോപണം; ‘ഏതിനാൽ ഞങ്ങൾ നിന്നെ മലിനമാക്കുന്നു’ — ചോദ്യം; ‘യഹോവയുടെ മേശ നിന്ദ്യം എന്നു നിങ്ങൾ പറയുന്നതിനാൽ തന്നേ’ — കുറ്റ സ്ഥിരീകരണം. (മലാ, 1:7). സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ അരുളിച്ചെയ്യുന്നു എന്ന പ്രസ്താവന 20 പ്രാവശ്യം ഈ ലഘു പ്രവചനത്തിലുണ്ട്. 

പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “മകൻ അപ്പനെയും ദാസൻ യജമാനനെയും ബഹുമാനിക്കേണ്ടതല്ലോ. ഞാൻ അപ്പൻ എങ്കിൽ എന്നോടുള്ള ബഹുമാനം എവിടെ? ഞാൻ യജമാനൻ എങ്കിൽ എന്നോടുള്ള ഭക്തി എവിടെ എന്നു സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ, അവന്റെ നാമത്തെ തുച്ഛീകരിക്കുന്ന പുരോഹിതന്മാരേ, നിങ്ങളോടു ചോദിക്കുന്നു; അതിന്നു നിങ്ങൾ: ഏതിനാൽ ഞങ്ങൾ നിന്റെ നാമത്തെ തുച്ഛീകരിക്കുന്നു എന്നു ചോദിക്കുന്നു.” മലാഖി 1:6.

2. “എനിക്കു മുമ്പായി വഴി നിരത്തേണ്ടതിന്നു ഞാൻ എന്റെ ദൂതനെ അയക്കുന്നു. നിങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുന്ന കർത്താവും നിങ്ങൾ ഇഷ്ടപ്പെടുന്ന നിയമദൂതനുമായവൻ പെട്ടെന്നു തന്റെ മന്ദിരത്തിലേക്കു വരും; ഇതാ, അവൻ വരുന്നു എന്നു സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ അരുളിച്ചെയ്യുന്നു.” മലാഖി 3:1.

3. “യഹോവയായ ഞാൻ മാറാത്തവൻ; അതുകൊണ്ടു യാക്കോബിന്റെ പുത്രന്മാരേ, നിങ്ങൾ മുടിഞ്ഞുപേകാതിരിക്കുന്നു.” മലാഖി 3:6.

ബാഹ്യരേഖ: 1. മുഖവുര; ദൈവത്തിനു യിസ്രായേലിനോടുള്ള സ്നേഹം: 1:1-5 .

2. പുരോഹിതന്മാരുടെ പാപങ്ങൾക്കെതിരെയുളള താക്കീത്: 1:6-2:9.

3. ജനത്തോടുള്ള മുന്നറിയിപ്പ്: 2:10-4:3.

a ഒന്നാമത്തെ താക്കീത്; ദ്രോഹത്തിന്നെതിരെ: 2:10-16.

b. രണ്ടാമത്തെ താക്കീത്; ന്യായവിധി: 2:17-3:6.

c. മൂന്നാമത്തെ താക്കീത്; മാനസാന്തരത്തിന്: 3:7-12.

d. നാലാമത്തെ താക്കീത്; ദൈവത്തിന്റെ ശിക്ഷാവിധി: 3:13-4:3.

4. ഉപദേശം: 4:4-6.

a. ന്യായപ്രമാണം അനുസരിക്കുക: 4:4.

b. മശീഹയുടെ പുനരാഗമനം: 4:5-6.

മശീഹയുടെ ആഗമനം മുന്നറിയിച്ചുകൊണ്ടു പ്രവചനം അവസാനിക്കുന്നു. യിസ്രായേലിന്റെ കർത്താവും നിയമ ദൂതനുമായവൻ മന്ദിരത്തിലേക്കു വരുമെന്നും അവൻ്റെ വഴി ഒരുക്കേണ്ടതിനു ദൈവം തന്റെ ദൂതനെ അയയ്ക്കുമെന്നും മലാഖി പ്രവചിച്ചു. (3:1-8). നിയമദൂതൻ യിസ്രായേലിനെ ശുദ്ധീകരിക്കുകയും ന്യായം വിധിക്കകയം ചെയ്യും. യഹോവയ്ക്കു പ്രസാദകരമായ യാഗം അവർ കഴിക്കും. യഹോവയുടെ നാൾ വരുന്നതിനു മുമ്പ് ഏലീയാ പ്രവാചകനെ അയയ്ക്കും. അവൻ വന്നു നിരപ്പിന്റെ ശുശ്രൂഷ നടത്തും. യഹോവയുടെ രണ്ടു സാക്ഷികളായി ന്യായപ്രമാണത്തെയും പ്രവാചകന്മാരെയും പരാമർശിച്ചു കൊണ്ടു പ്രവചനം അവസാനിക്കുന്നു. പ്രവചനത്തിന്റെ അന്ത്യവാക്ക് എബ്രായയിൽ ശാപം (സംഹാരശപഥം) ആണ്. പഴയനിയമ പ്രവാചകന്മാരിൽ ഒടുവിലത്തെ ശബ്ദമാണ് മലാഖിയുടേത്. തുടർന്നു 400 വർഷത്തിന്റെ നീണ്ട നിശബ്ദതയാണ്. അനന്തരം യെഹൂദ്യ മരുഭൂമിയിൽ യോഹന്നാൻ സ്നാപകനിലൂടെ പ്രവാചക ശബ്ദം നാം കേൾക്കുന്നു.

പൂർണ്ണവിഷയം

യെഹൂദന്മാര്‍ ദൈവത്തിന്റെ സ്നേഹത്തെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്നു 1:1-2
ഏദോനമിനെതിരായ ദൈവത്തിന്റെ ന്യായവിധി 1:3-5
യെഹൂദന്മാർ ദൈവത്തോട് ബഹുമാനമില്ലാതെ പെരുമാറുന്നത് 1:6-9
യെഹൂദന്മാരുടെ വിശുദ്ധിയില്ലാത്ത ആരാധന 1:10-14
ദൈവത്തോടുള്ള യെഹൂദന്മാരുടെ അവിശ്വസ്തത 2:1-9
ദൈവത്തിന്റെ കല്പന ലംഘിക്കുകയും, ആലയം മലിനപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു 2:10-12
വിവാഹബന്ധത്തിൽ ജനങ്ങളുടെ അവിശ്വസ്തത 2:13-16
ദൈവത്തിന് ദുഃഖം ഉളവാക്കുന്ന ജനങ്ങളുടെ വാക്കുകൾ 2:17
യോഹന്നാൻ സ്നാപകന്റെയും യേശുക്രിസ്തുവിന്റെയും വരവിനെ സംബന്ധിച്ചും അവരുടെ പ്രവർത്തികളും 3:1-7
ദൈവനീതി നടപ്പാകും ദൈവത്തിങ്കലേക്ക് തിരിയുന്നതിനുള്ള ആഹ്വാനം 3:5-7
ജനം ദൈവത്തെ തോല്പിക്കുന്നു, പിഴ നൽകുന്നു 3:8-12
ജനങ്ങളുടെ വാക്കിൽ വെളിപ്പെടുന്ന ദുരഹങ്കാരം 3:13-15
യഹോവാഭക്തന്മാരുടെ വാക്കുകൾ ദൈവം കേൾക്കുന്നു 3:16-18
യഹോവയുടെ ദിവസം 4:1-3
യഹോവയുടെ ദിവസത്തിന് മുമ്പ് ഏലിയാവിന്റെ വരവ് 4:4-6

സെഖര്യാവിന്റെ പുസ്തകം (Book of Zechariah)

പഴയനിയമത്തിൽ മുപ്പത്തെട്ടാമത്തെ പുസ്തകവും ചെറു പ്രവാചകന്മാരിൽ പതിനൊന്നാമത്തതും. പുസ്തകം ഗ്രന്ഥകാരന്റെ പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. സെപ്റ്റ്വജിന്റിലും ലത്തീൻ വുൾഗാത്തയിലും സഖറിയാസ് എന്നാണ് പേര്. യെഹൂദന്മാരുടെ ഇടയിൽ വളരെയധികം പ്രചാരമുള്ള പേരുകളിലൊന്നാണിത്. ബൈബിളിൽ കുറഞ്ഞതു മുപ്പതു പേർ ഈ പേരിലറിയപ്പെടുന്നു. ഇദ്ദോ പ്രവാചകന്റെ മകനായ ബെരെഖ്യാവിന്റെ മകനാണു സെഖര്യാവ്. (1:1). സെരുബ്ബാബേലിനോടൊപ്പം ബാബേൽ പ്രവാസത്തിൽ നിന്നും മടങ്ങിവന്ന ഒരു പുരോഹിത കുടുംബത്തിന്റെ തലവനായിരുന്നു സെഖര്യാവ്. (നെഹെ, 12:4,16). പ്രവാസത്തിൽനിന്നും മടങ്ങിവന്ന് ഇരുപതുവർഷം കഴിഞ്ഞിട്ടും ദൈവാലയത്തിന്റെ പുനരുദ്ധാരണത്തിൽ ജനം ശ്രദ്ധലുത്തിയില്ല. ഈ നിർണ്ണായക സമയത്താണ് ദൈവം ഹഗ്ഗായി പ്രവാചകനെയും സെഖര്യാ പ്രവാചകനെയും എഴുന്നേല്പിച്ചത്. 

ഗ്രന്ഥകർത്താവും കാലവും: ഹഗ്ഗായി പ്രവാചകനെപ്പോലെ സെഖര്യാവും പ്രവാചകശുശ്രൂഷ ആരംഭിക്കുന്ന കാലത്ത് ഒരു യുവാവായിരുന്നു. ഹഗ്ഗായിയുടെ ശുശ്രൂഷ അവസാനിച്ചു രണ്ടു മാസത്തിനു ശേഷമാണ് സെഖര്യാവിന്റെ ശുശ്രൂഷ ആരംഭിച്ചത്. ഹഗ്ഗായിയുടെ പ്രവർത്തനം വെറും നാലുമാസമായിരുന്നു. എന്നാൽ സെഖര്യാവു രണ്ടു വർഷത്തോളം പ്രവചിച്ചു. (1:1, 7:1). ദാര്യാവേശിന്റെ വാഴ്ചയുടെ രണ്ടാമാണ്ടിൽ ആരംഭിച്ച പ്രവചനശുശ്രൂഷ ദാര്യാവേശിന്റെ വാഴ്ചയുടെ നാലാം വർഷം വരെ നീണ്ടു നിന്നു. ഹഗ്ഗായി, സെഖര്യാവ് എന്നീ പ്രവാചകന്മാരുടെ പ്രാത്സാഹനം മൂലം ദൈവാലയത്തിന്റെ പണി ബി.സി. 516-ൽ പൂർത്തിയായി. തന്മൂലം ബി.സി. 516-വരെ എങ്കിലും സെഖര്യാവു പ്രവചിച്ചതായി കരുതപ്പെടുന്നു. (എസ്രാ, 6:15).

പുസ്തകത്തിന്റെ ഐക്യം: ആദ്യത്തെ എട്ടദ്ധ്യായങ്ങൾ സെഖര്യാ പ്രവാചകന്റേതാണെന്നു ഒട്ടുമിക്ക പണ്ഡിതന്മാരും സമ്മതിക്കുന്നു. ദർശനങ്ങളുടെ സ്വീകർത്താവിനെയും പ്രവചനത്തിന്റെ കർത്താവിനെയും തമ്മിൽ വേർപെടുത്താനൊരു വിഫലശ്രമം ചിലർ നടത്തി. 9-14 അദ്ധ്യായങ്ങൾ സെഖര്യാ പ്രവാചകന്റെ രചന അല്ലെന്നു അവർ കരുതി. സെഖര്യാവ് 11:12-നെ മത്തായി 27:9-ൽ ഉദ്ധരിച്ചശേഷം അതു യിരെമ്യാപ്രവാചകൻ മുഖാന്തരം അരുളിച്ചെയ്തതെന്നു രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. വളരെ മുമ്പു തന്നേ സെഖര്യാവ് 9-14 അദ്ധ്യായങ്ങളുടെ കർത്തൃത്വത്തെക്കുറിച്ചു അനിശ്ചിതത്വം നിലനിന്നിരുന്നതിനു തെളിവായി പ്രതിവാദികൾ ഇതു ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. പ്രവാസപൂർവ്വകാലത്തോ, സെഖര്യാ പ്രവാചകനു വളരെ പിന്നീടോ പ്രസ്തുതഭാഗം എഴുതപ്പെട്ടു എന്നതാണ് അവരുടെ ധാരണ. 1-8 അദ്ധ്യായങ്ങളിൽ സെഖര്യാവിനെ എഴുത്തുകാരനായി പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ അനന്തരഭാഗത്ത് അതിന്റെ സൂചനയൊന്നുമില്ല. അതിനാൽ ദർശനങ്ങളുടെ സെഖര്യാവും (1-8 അ) പ്രവചനങ്ങളുടെ സെഖര്യാവും (9-14 അ) ഭിന്നരാണെന്നു വാദിക്കപ്പെടുന്നു. പ്രധാനവാദ മുഖങ്ങൾ: (1) രണ്ടു ഭാഗങ്ങളുടെയും ചുറ്റുപാടുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം. ഒന്നാം ഭാഗത്ത് പ്രത്യാശയും വാഗ്ദാനങ്ങളും നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്നു; രണ്ടാമത്തേതിലാകട്ടെ ദുഷിച്ച നേതൃത്വവും ആക്രമണഭീഷണിയും. ദൈവാലയത്തിന്റെ പുനർനിർമ്മാണത്തെക്കുറിച്ചു ഒരു സൂചനയുമില്ല. (2) 9:13-ൽ ഗ്രീസിനെ ഒരു പ്രധാനശക്തിയായി പറയുന്നു. എന്നാൽ സെഖര്യാവിന്റെ കാലത്ത് പേർഷ്യ ആയിരുന്നു പ്രധാന ശക്തി. (3) 13-ാം അദ്ധ്യായത്തിൽ പ്രവചനത്തെക്കുറിച്ചു മോശമായ ധാരണയാണ് കാണുന്നത്. സെഖര്യാ പ്രവചനത്തിലെ രണ്ടുഭാഗങ്ങളും പ്രവാചകന്റെ ജീവിതത്തിലെ രണ്ടു വ്യത്യസ്ത ഘട്ടങ്ങളിലാണ് എഴുതപ്പെട്ടത്. പ്രവാചകന്റെ വാർദ്ധക്യത്തിലെ രചനയായിരിക്കണം 9-14 അദ്ധ്യായങ്ങൾ. അതു ചുറ്റുപാടുകളുടെ വ്യത്യാസത്തിനു ഹേതുവായി. സെഖര്യാവിനു വളരെ മുമ്പു തന്നെ ഗ്രീസിനെക്കുറിച്ചുള്ള പരാമർശങ്ങളുണ്ട്. (യെശ, 66:19, യെഹെ, 27:13,19). മാത്രവുമല്ല, ബി.സി. 520 മുതൽ ഏഷ്യാമൈനറിലെ ഗ്രേക്കർ ദാര്യാവേശ് രാജാവിനു നിരന്തരശല്യമായിരുന്നു. പ്രവചനം തുച്ഛീകരിക്കാൻ ഒരിക്കലും ഒരു പ്രവാചകനു കഴിയുകയില്ല. അപ്രകാരം 13-ാം അദ്ധ്യായത്തെ മനസ്സിലാക്കുന്നതു തന്നെ തെറ്റാണ്. യെഹൂദ്യപാരമ്പര്യം അനുസരിച്ചു പ്രവചനം മുഴുവൻ എഴുതിയ ഏകവ്യക്തി സെഖര്യാവ് തന്നേ. ആന്തരികമായ തെളിവുകളും ഈ നിഗമനത്തെ സാധുവാക്കുന്നു. രണ്ടു ഭാഗങ്ങൾക്കും തമ്മിലുള്ള ചില ബന്ധങ്ങൾ ശ്രദ്ധേയങ്ങളാണ്. അനുതാപത്തിന്റെയും ശുദ്ധീകരണത്തിന്റെയും ആവശ്യകത (1:4, 3:3,4,9, 5:1-11, 7:5-9, 9:7, 12:10, 13:1,9), യെരൂശലേമിന്റെ ഔൽകൃഷ്ട്യം (1:16,17, 2:11,12, 12:6, 14:9), യിസ്രായേൽ ജനത്തിന്റെ മടങ്ങിവരവ് (2:6,10, 8:7-8, 9:12,10:6-12), യിസ്രായേലിന്റെ ശത്രുക്കൾ കീഴടങ്ങുന്നത് (1:21, 12,14 അ), അവരുടെ പരിവർത്തനം (2:11, 8:20-23, 9:7, 14:16-19) എന്നിവ നോക്കുക. പ്രവചനത്തിന്റെ രണ്ടുഭാഗങ്ങളിലും യിസ്രായേൽ രാജാവിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു സൂചനയുമില്ല. എന്നാൽ യിസ്രായേലിന്റെ സാക്ഷാൽ ഭരണകർത്താവ് മശീഹയാണെന്ന പ്രസ്താവന ഇരുഭാഗത്തുമുണ്ട്. (6:12, 9:9). ശൈലിയിലും ചില സാമ്യങ്ങൾ ദൃശ്യമാണ്, ഉദാ: രണ്ട് എന്ന സംഖ്യയോടുള്ള ആഭിമുഖ്യം (4:3, 5:9, 6:1, 11:7, 13:8), സംബോധനാ വിഭക്തിയുടെ പ്രയോഗം (2:7,10, 3:2,8, 4:7, 9:9,13, 11:1-2, 13:7) ‘പോക്കുവരത്തു’ എന്ന പ്രയോഗം (7:14, 9:8). പോക്കുവരത്ത് എന്ന ശൈലി പഴയനിയമത്തിൽ മറ്റൊരേടത്തും കാണുന്നില്ല. യഹോവയുടെ അരുളപ്പാടെന്ന പ്രയോഗം പ്രവചനത്തിൽ ഇരുഭാഗത്തുമായി 16 തവണ കാണാം. കൂടാതെ സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ എന്ന ശൈലി (4:10, 8:6, 9:8) ഇരുഭാഗത്തുമുണ്ട്. ചുരുക്കത്തിൽ സെഖര്യാ പ്രവചനത്തിന്റെ ഏകത്വം തള്ളിക്കളയാവുന്ന പ്രമേയമല്ല. സെഖര്യാ പ്രവചനത്തെയും തുടർന്നുവരുന്ന മലാഖി പ്രവചനത്തെയും പരസ്പരം ബന്ധിപ്പിച്ചുള്ള ഒരു വാദഗതിയും ഉയർന്നു വന്നിട്ടുണ്ട്. സെഖര്യാവ് 9:1, 12:1, മലാഖി 1:1 എന്നീ മൂന്നു വാക്യങ്ങളുടെ പ്രാരംഭത്തിലും ‘പ്രവാചകം’ എന്ന ശീർഷകം കാണുന്നു. തന്മൂലം സെഖര്യാവ് 9-14 അദ്ധ്യായങ്ങളും മലാഖി പ്രവചനവും ഒന്നായിരുന്നുവെന്നും ചെറു പ്രവാചകന്മാരുടെ എണ്ണം 12 ആക്കാൻ വേണ്ടി മലാഖി പ്രവചനം തിരിച്ചു എന്നും ഒരു വാദഗതി ഉണ്ട്. കഴമ്പുള്ള ഒരു വാദഗതിയല്ല ഇത്. യെശയ്യാ പ്രവചനത്തിലും ഏതദ്വിധ പ്രയോഗം (പ്രവാചകം) ഉണ്ട്. പക്ഷേ അതു കർതൃത്വനിഷേധത്തിനു കാരണമായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. മലാഖി പ്രവചനം മേല്പറഞ്ഞവിധം വേർതിരിക്കപ്പെട്ടതാണെങ്കിൽ അതൊരു വ്യക്തിയുടെ പേരിൽ ആരോപിക്കപ്പെട്ടു എന്നതു അത്ഭുതമായിരിക്കുന്നു. വെളിപ്പാടു സ്വഭാവത്തിലുള്ള രചനകളെ മക്കാബ്യ കാലഘട്ടവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ചിന്താഗതിയാണ് ലിബറൽ ചിന്തകന്മാർക്കുള്ളത്. അതിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിലാണു സെഖര്യാവ് 9-14 അദ്ധ്യായങ്ങൾ മറ്റൊരു ഗ്രന്ഥകാരനിൽ ആരോപിക്കുന്നത്.

സവിശേഷതകൾ: 1. പഴയനിയമത്തിലെ പുസ്തകങ്ങളിൽ വച്ചു ഏറ്റവുമധികം മശീഹാപരമായ പുസ്തകമാണിത്. 14 അദ്ധ്യായങ്ങളിലും മശീഹയെക്കുറിച്ചുള്ള വ്യക്തമായ പരാമർശങ്ങൾ കാണാം.

2. അന്ത്യകാല സംഭവങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രമായ പ്രവചനങ്ങൾ ഇതിലുണ്ട്.

3. യിസ്രായേൽ ചരിത്രത്തിലെ പ്രവാചക പൌരോഹിത്യ ദൗത്യങ്ങളുടെ മിളനം ഈ പ്രവചനത്തിൽ കാണാം. 

4. ഇതിലെ ദർശനങ്ങളും പ്രതീകാത്മകമായ ഭാഷയും ദാനീയേൽ പ്രവചനത്തോടും വെളിപ്പാടിനോടും സാജാത്യം പുലർത്തുന്നു. വ്യക്തിപരമായ ജീവിതത്തിൽ സെഖര്യാവു പുരോഹിതനും പ്രവാചകനുമായിരുന്നു. ഇതു ക്രിസ്തുവിന്റെ പ്രവാചകപൗരോഹിത്യ പദവികളെ ഓർപ്പിക്കുന്നു. 

മശീഹയെ സംബന്ധിക്കുന്ന വ്യക്തമായ പ്രവചനങ്ങൾ സെഖര്യാവിലുണ്ട്. അവയുടെ നിറവേറൽ പുതിയനിയമത്തിൽ കാണാം. ക്രിസ്തുവിന്റെ താഴ്ചയിലുള്ള വരവ് (9:9, 13:7 — മത്താ, 21:5, 26:31,56), നിയമരക്തത്താൽ യിസായേലിനെ യഥാസ്ഥാപനം ചെയ്യുന്നതു് (9:11 — മർക്കൊ, 14;24), ചിതറി അലഞ്ഞു നടക്കുന്ന ആടുകൾക്കു ഇടയനായിരിക്കുന്നത് (10:2 — മത്താ, 9:36), ഒറ്റിക്കൊടുപ്പെടുന്നതും ത്യജിക്കപ്പെടുന്നതും (11:12-13 — മത്താ, 26:15, 27:9-10), മശീഹ കുത്തപ്പെടുന്നതും വെട്ടപ്പെടുന്നതും (12:10, 13:7 — മത്താ, 26:31,56, യോഹ, 19:37), യിസ്രായേലിനെ വിടുവിക്കുന്നതിനു വേണ്ടി തേജസ്സിൽ മടങ്ങിവരുന്നത് (14:1-6 -+ മത്താ, 24:30-31, വെളി, 19:15), സമാധാനത്തിലും നീതിയിലും രാജാവായി വാഴുന്നത് (9:9-10, 14:9,16 — വെളി, 11:15), എന്നേക്കുമായി തന്റെ മഹത്വരാജ്യം സ്ഥാപിക്കുന്നത് (14:6-19 — വെളി, 11:15, 21:24-26, 22:1-5) എന്നിവയാണ് അവയിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടവ. 

പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “ആകയാൽ നീ അവരോടു പറയേണ്ടതു: സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്യുന്നു: എങ്കലേക്കു തിരിവിൻ എന്നു സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവയുടെ അരുളപ്പാടു; എന്നാൽ ഞാൻ നിങ്ങളുടെ അടുക്കലേക്കും തിരിയും എന്നു സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ അരുളിച്ചെയ്യുന്നു.” സെഖർയ്യാവു 1:3.

2. “ആകയാൽ ഞാൻ വിളിച്ചിട്ടും അവർ കേൾക്കാതിരുന്നതുപോലെ തന്നേ അവർ നിലവിളിക്കും; ഞാൻ കേൾക്കയില്ലതാനും എന്നു സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ അരുളിച്ചെയ്യുന്നു.” സെഖർയ്യാവു 7:13.

3. “സീയോൻ പുത്രിയേ, ഉച്ചത്തിൽ ഘോഷിച്ചാനന്ദിക്ക; യെരൂശലേംപുത്രിയേ, ആർപ്പിടുക! ഇതാ, നിന്റെ രാജാവു നിന്റെ അടുക്കൽ വരുന്നു; അവൻ നീതിമാനും ജയശാലിയും താഴ്മയുള്ളവനും ആയി കഴുതപ്പുറത്തും പെൺകഴുതയുടെ കുട്ടിയായ ചെറുകഴുതപ്പുറത്തും കയറിവരുന്നു.” സെഖർയ്യാവു 9:9.

4. “മൂന്നിൽ ഒരംശം ഞാൻ തീയിൽ കൂടി കടത്തി വെള്ളി ഊതിക്കഴിക്കുന്നതുപോലെ അവരെ ഊതിക്കഴിക്കും; പൊന്നു ശോധന കഴിക്കുന്നതുപോലെ അവരെ ശോധനകഴിക്കും; അവർ എന്റെ നാമത്തെ വിളിച്ചപേക്ഷിക്കയും ഞാൻ അവർക്കു ഉത്തരം അരുളുകയും ചെയ്യും; അവർ എന്റെ ജനം എന്നു ഞാൻ പറയും; യഹോവ എന്റെ ദൈവം എന്നു അവരും പറയും.” സെഖർയ്യാവു 13:9.

രൂപരേഖ: I. കാലസൂചനയോടു കൂടിയ പ്രവചനങ്ങൾ: 1:1-8:23.

A. മുഖവുര: 1:1-6.

B. എട്ടു രാതി ദർശനങ്ങളുടെ പരമ്പര: 1:7-6:8.

1. കൊഴുന്തുകളുടെ ഇടയിലെ അശ്വാരുഢൻ: 1:7-17.

2. നാലു കൊമ്പുകളുടെയും നാലു കൊല്ലന്മാരുടെയും ദർശനം: 1:18-21. (2:1-4 എബ്രായയിൽ). 

3. യെരുശലേമിനെ അളക്കുവാൻ അളവുനൂൽ പിടിച്ച പുരുഷൻ: 2:1-13. (2:5-17 എബ്രായയിൽ). 

4. മഹാപുരോഹിതനായ യോശുവയുടെ ശുദ്ധീകരണം: 3:1-10.

5. വിളക്കുതണ്ടും രണ്ടു ഒലിവുവൃക്ഷങ്ങളും: 4:1-14-6.

6. പാറിപ്പോകുന്ന ചുരുൾ: 5:1-4.

7. ഏഫയിലെ സ്ത്രീ: 5:5:11. 

8. നാലു രഥത്തിന്റെ ദർശനം: 6:1-8. 

C. യോശുവയുടെ കിരീടധാരണവും പ്രതീകാർത്ഥവും: 6:9-15.

D. ഉപവാസത്തിന്റെ പ്രശ്നം: 7:1-8:23.

II. കാലസൂചന നല്കിയിട്ടില്ലാത്ത പ്രവചനങ്ങൾ: 9:1-14:21.

1. വിജാതീയ ശത്രുക്കളുടെ ന്യായവിധിയും സമാധാന പ്രഭുവിന്റെ ആഗമനവും: 9:1-17.

2. തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ആട്ടിൻകൂട്ടത്തിന്റെ ശേഖരണം: 10:1-12.

3. നല്ല ഇടയനും വ്യാജ ഇടയനും: 11:1-17.

4. യുഗാന്ത്യസംഭവങ്ങൾ: 12:1-13:6.

5. യിസ്രായേലിന്റെ ശുദ്ധീകരണവും യെരുശലേമിന്റെ ഭാവി മഹത്വവും: 13:7-14:21.

പൂർണ്ണവിഷയം

ജനത്തോടുള്ള ആദ്യത്തെ പ്രബോധനം 1:2-6
എട്ട് ദര്‍ശനങ്ങൾ 1:7—6:8
ഒരു മനുഷ്യനും കുതിരകളും കൊഴുന്തു മരങ്ങളുടെ ഇടയിൽ 1:8-17
നാല് കൊമ്പുകൾ 1:18-21
കൈയ്യിൽ അളവുനൂലുമായി ഒരു മനുഷ്യൻ 2:1-13
മഹാപുരോഹിതൻ യോശുവയ്ക്കു സംഭവിക്കുന്ന മാറ്റം 3:1-10
ക്രിസ്തുവിനെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രവചനം 3:8-10
സ്വര്‍ണ്ണവിളക്കുതണ്ട്, ഒലിവ് മരങ്ങൾ 4:1-14
പറക്കുന്ന ചുരുൾ 5:1-4
കുട്ടയിൽ ഇരിക്കുന്ന സ്ത്രീ 5:5-11
നാല് രഥങ്ങൾ 6:1-8
മഹാപുരോഹിതനൊരു കിരീടം ക്രിസ്തുവിന്റെ ആഗമനം 6:9-15
യഥാർത്ഥ ഭക്തി കേവലം ചടങ്ങുകളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ്, അനുസരണക്കേടിന്റെ ഫലം 7:1-14
ജനത്തിന്റെ നന്മയ്ക്കുവേണ്ടിയുള്ള ദൈവത്തിന്റെ തീരുമാനം, ജനം പെരുമാറേണ്ട രീതി 8:1-17
സന്തോഷത്തിന്റെ ഉത്സവങ്ങൾ ആകുന്ന ഉപവാസദിനങ്ങൾ 8:18-23
അയൽരാജ്യങ്ങളുടെ നാശം, കര്‍ത്താവായ ക്രിസ്തുവിന്റെ വരവ്, ക്രിസ്തു നൽകുന്ന സമാധാനം 9:1-10
യിസ്രായേൽ ജനത്തിന്റെ വിജയം 9:11-17
ദൈവം ജനത്തെ അന്യദേവന്മാരിൽ നിന്നും വഞ്ചകരായ നേതാക്കളിൽ നിന്നും വിമോചിപ്പിക്കുന്നു, സന്തോഷം നൽകുന്നു 10:1-8
ദൈവം തന്റെ ചിതറിപ്പോയ ജനത്തെ ശേഖരിക്കും 10:9-12
ആടുകളെ സംബന്ധിച്ച് വിചാരമില്ലാത്ത ഇടയന്മാര്‍ 11:1-11
30 വെള്ളിക്കാശിനെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രവചനം 11:12-14
ആടുകളെ പീഢിപ്പിക്കുന്ന ഇടയൻ 11:15-17
അന്ത്യനാളുകളിൽ പ്രശ്നങ്ങളുടെ കേന്ദ്രമായിത്തീരുന്ന യെരൂശലേം, യെരുശലേമിന്റെ വിമോചനം 12:1-9
യിസ്രായേലിന്റെ അനുതാപവും ക്രിസ്തുവിനെക്കുറിച്ചുള്ള വിലാപവും 12:10-13
യിസ്രായേലിന്റെ ശുദ്ധീകരണം 13:1-5
കൈകളിലെ മുറിവുകൾ 13:8-9
യഹോവയുടെ ദിവസം, ഭൂമിയിൽ ദൈവരാജ്യം സ്ഥാപിക്കുന്നത് 14:1-11
യുഗാന്ത്യത്തിലെ യുദ്ധം 14:12-15
യെരൂശലേമിന്റെ ശോഭനഭാവി 14:20-21

ഹഗ്ഗായിയുടെ പുസ്തകം (Book of Haggai)

പഴയനിയമത്തിലെ മുപ്പത്തിഏഴാമത്തെ പുസ്തകം; ചെറുപ്രവാചകന്മാരിൽ പത്താമത്തേതും. പുസ്തകം പ്രവാചകന്റെ പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. പ്രവാസാനന്തര പ്രവാചകന്മാരായ മൂന്നു പേരുടെയും (ഹഗ്ഗായി, സെഖര്യാവു, മലാഖി) രചനകളിൽ എറ്റവും ചെറുതു ഹഗ്ഗായിയുടേതാണ്. ഇതിനു രണ്ടദ്ധ്യായവും 38 വാക്യവും ആണുള്ളത്.

പശ്ചാത്തലവും കാലവും: ബാബേൽ പ്രവാസത്തിൽ നിന്നും മടങ്ങിവന്നതിനു ശേഷം രണ്ടാം ദൈവാലയത്തിനു അടിസ്ഥാനമിട്ടു. തുടർന്ന് പതിനാറു വർഷത്തോളം ദൈവാലയത്തിന്റെ പണി നിറുത്തിവയ്ക്കുവാൻ ജനം പ്രേരിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. ദൈവാലയത്തിന്റെ പണിയിൽ അവർ വിമുഖരായി. സാമ്പത്തിക വൈഷമ്യങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിൽ തന്നെയും ജനം തട്ടുള്ള വീടുകൾ നിർമ്മിച്ച് പാർക്കുവാൻ തുടങ്ങി. (1:4). യെഹൂദന്മാരുടെ സുഹൃത്തും ദൈവകൃപ ലഭിച്ചവനുമായ കോരെശ് രാജാവു ബി.സി. 529-ൽ മരിച്ചു. തുടർന്നു എസ്രാ 4:6-ൽ അഹശ്വേരോശ് എന്നു പേർ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള കാംബിസസ് ബി.സി. 529 മുതൽ 522 വരെ ഭരിച്ചു. അദ്ദേഹത്തെ തുടർന്നു പ്ന്യൂഡോ സ്മർദിസ് ഏഴു മാസം ഭരിച്ചു. അനന്തരം രാജാവായ ദാര്യാവേശ് ഹിസ്റ്റാസ്പെസ് ആണ് ഹഗ്ഗായിയിലും സെഖര്യാവിലും (എസ്രാ, 4-6) എസായിലും പരാമൃഷ്ടനായ ദാര്യാവേശ്. ദൈവാലയം പണിയുന്നതിന് അദ്ദേഹം യെഹൂദന്മാരെ സഹായിച്ചു.      

ദാര്യാവേശ് രാജാവിന്റെ രണ്ടാം ആണ്ടിൽ ഹഗ്ഗായി പ്രവാചകനു യഹോവയുടെ അരുളപ്പാടുണ്ടായി. ഇത് ബി.സി. 520-ലാണ്. ഈ പുസ്തകത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കമായ നാലു ചെറിയ സന്ദേശങ്ങളുടെയും കാലം കൊടുത്തിട്ടുണ്ട്. വെറും മൂന്നു മാസവും ഇരുപത്തിമൂന്നു ദിവസവും കൊണ്ടാണ് ഈ സന്ദേശങ്ങൾ നല്കിയത്. ഈ ചുരുങ്ങിയ സമയംകൊണ്ടു ജനത്തിനു പ്രചോദനം നല്കുവാനും ദൈവാലയത്തിന്റെ പണി അവരെകൊണ്ടു പൂർത്തിയാക്കുവാനും പ്രവാചകനു കഴിഞ്ഞു. ഹഗ്ഗായി പ്രവാചകന്റെ ശുശ്രൂഷയുടെ അവസാനമാസം സെഖര്യാവും ഹഗ്ഗായിയെ സഹായിച്ചു. (സെഖ, 1:1-6). ബി.സി. 520 സെപ്തംബർ ഒന്നാം തീയതിയാണ് പ്രവാചകനിലൂടെ കർത്താവു സംസാരിച്ചത്. ദൈവാലയത്തിന്റെ പണി അവഗണിച്ചതിന്റെ ശിക്ഷ കാലാവസ്ഥാമാറ്റത്തിലൂടെ വെളിപ്പെടുമെന്നു പ്രവാചകൻ പ്രസ്താവിച്ചു. ജനത്തിന്റെ നായകന്മാർ ദൈവവചനം കേട്ടനുസരിക്കുകയും ദൈവാലയത്തിന്റെ പണി സെപ്തംബർ 24-ാം തീയതി ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. (1:15). ഞാൻ നിങ്ങളോടു കൂടെ ഉണ്ടെന്നു യഹോവ ഉറപ്പു നല്കി. (1:13). രണ്ടാമത്തെ സന്ദേശം ഒരു മാസത്തിനുശേഷമാണ്. ഈ ദൈവാലയത്തിന്റെ പൂർവ്വ മഹത്വത്തോടു തങ്ങളുടെ പണിയെ തുലനം ചെയ്യുകയും അതിൽ നിരുത്സാഹം തോന്നുകയും ചെയ്തു. അതിനാലാണ് ഈ ആലയത്തിന്റെ പിന്നത്തെ മഹത്വം മുമ്പിലത്തേതിലും വലുതായിരിക്കും എന്നു യഹോവ അരുളിച്ചെയ്തത്. (2:9). ഈ സന്ദേശം നല്കിയത് ഒക്ടോബർ 21-നാണ്. ബി.സി. 520 ഡിസംബർ 24-നാണ് മൂന്നാമത്തെയും നാലാമത്തെയും സന്ദേശങ്ങൾ ലഭിച്ചത്. (2:10,20). 

 പ്രധാന വാക്യങ്ങൾ: 1. “ഈ ആലയം ശൂന്യമായിരിക്കെ നിങ്ങൾക്കു തട്ടിട്ട വീടുകളിൽ പാർപ്പാൻ കാലമായോ?” ഹഗ്ഗായി 1:4.

2. “ആകയാൽ സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ ഇപ്രകാരം അരുളിച്ചെയ്യുന്നു: നിങ്ങളുടെ വഴികളെ വിചാരിച്ചുനോക്കുവിൻ. നിങ്ങൾ വളരെ വിതെച്ചിട്ടും അല്പമേ കൊണ്ടുവരുന്നുള്ളു; നിങ്ങൾ ഭക്ഷിച്ചിട്ടും പൂർത്തിവരുന്നില്ല; പാനം ചെയ്തിട്ടും തൃപ്തിവരുന്നില്ല വസ്ത്രം ധരിച്ചിട്ടും ആർക്കും കുളിർ മാറുന്നില്ല; കൂലിക്കാരൻ ഓട്ടസഞ്ചിയിൽ ഇടുവാൻ കൂലിവാങ്ങുന്നു.” ഹഗ്ഗായി 1:5,6.

3. “ഈ ആലയത്തിന്റെ പിന്നത്തെ മഹത്വം മുമ്പിലേത്തതിലും വലുതായിരിക്കും എന്നു സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവ അരുളിച്ചെയ്യുന്നു; ഈ സ്ഥലത്തു ഞാൻ സമാധാനം നല്കും എന്നു സൈന്യങ്ങളുടെ യഹോവയുടെ അരുളപ്പാടു.” ഹഗ്ഗായി 2:9.

രൂപരേഖ: 1. ദൈവാലയത്തിന്റെ പണി പൂർത്തിയാക്കാനുള്ള ആഹ്വാനം: 1:1-15.

2. ദൈവാലയം മഹത്വപൂർണ്ണമാക്കാനുള്ള മശീഹയുടെ ആഗമനം: 2:1-9.

3. ദൈവാലയപ്പണി പൂർത്തിയാക്കുന്നതിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന അനുഗ്രഹം: 2:10-19.

4. ജാതീയ ലോകശക്തിയുടെ നാശം: 2:20-23.

പൂർണ്ണവിഷയം

നിര്‍മ്മാണം പൂര്‍ത്തീകരിക്കാൻ കഴിയാത്തതിന് ജനം പറഞ്ഞ ന്യായങ്ങൾ, അവര്‍ക്കു വരുന്ന നഷ്ടം 1:2-11
ജനം ശ്രദ്ധിക്കുകയും ദൈവത്തെ ആദരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു 1:12.
ദൈവത്തിന്റെ വാഗ്ദത്തം, പുനര്‍നിര്‍മ്മാണം തുടരുന്നു 1:13-15
ദൈവം നേതാക്കന്മാരെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു 2:1-5
ദൈവം എല്ലാ രാജ്യങ്ങളെയും ഇളക്കും, ദേവാലയത്തിന് വലിയ മഹത്വം നൽകും 2:6-9
പാപപ്രവൃത്തികൾ അശുദ്ധിയുളവാക്കുന്നു 2:10-14
ജനങ്ങളുടെ അഭിവൃദ്ധി മാഞ്ഞുപോയി 2:15-19
ജാതികളുടെ മേൽ ദൈവത്തിന്റെ ന്യായവിധി 2:20-22
സെരൂബ്ബാബേലിന് വാഗ്ദത്തം നൽകിയ അനുഗ്രഹങ്ങൾ 2:23