തെയോഫിലോസ് (Theophilus)

പേരിനർത്ഥം – ദൈവത്തിന്റെ സ്നേഹിതൻ

ലൂക്കൊസ് സുവിശേഷം, അപ്പൊസ്തലപ്രവൃത്തികൾ എന്നീ പുസ്തകങ്ങൾ ഒരു തെയോഫിലോസിനെ അഭിസംബോധനം ചെയ്താണ് എഴുതിയിരിക്കുന്നത്. (ലൂക്കൊ, 1:1; പ്രവൃ, 1:1). തെയോഫിലോസ് ആരാണെന്നതിനെക്കുറിച്ച് അഭിപ്രായ ഐക്യമില്ല. ദൈവത്താൽ സ്നേഹിക്കപ്പെടുന്നവൻ എന്ന അർത്ഥത്തിൽ ക്രിസ്ത്യാനികളെ പൊതുവെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഒന്നായി ഈ പേരിനെ പലരും മനസ്സിലാക്കുന്നു. എന്നാൽ തെയോഫിലൊസ് ഒരു വ്യക്തിനാമം എന്ന അഭിപ്രായത്തിനാണ് മുൻതൂക്കം. ഏതോ ഒരു മഹാപുരുഷനെയാണ് ഈ പേർ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്. തെയോഫിലോസിന്റെ വിശേഷണമായ ശ്രീമാൻ (ക്രാറ്റി സ്റ്റോസ്) ഉന്നതാധികാരമുള്ള ഉദ്യോഗസ്ഥരെ സംബോധന ചെയ്യുന്ന പദമാണ്. ക്രാറ്റിസ്റ്റോസ് എന്ന ഗ്രീക്കുപദത്തിന് അത്യുത്തമൻ, കുലീനതമൻ എന്നീ അർത്ഥങ്ങളുണ്ട്. മറ്റു സ്ഥാനങ്ങളിൽ പ്രസ്തുത ഗ്രീക്കുപദത്തിനു രാജശ്രീ എന്നാണ് തർജ്ജമ. (പ്രവൃ, 23:26; 24:3; 26:25). പുതിയനിയമകാലത്ത് യെഹൂദരുടെയും ഗ്രേക്കരുടെയും ഇടയിൽ പ്രചാരമുള്ള ഒരു പേരായിരുന്നു ഇത്. സന്ദർഭത്തിൽ നിന്നു റോമിലെ ഒരു ഉന്നത ഉദ്യോഗസ്ഥനായിരുന്നു തെയോഫിലൊസ് എന്നു കരുതേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.