മരുഭൂമി (desert, wilderness) 

ജന്തുക്കൾ ദാഹം നിമിത്തം മരിച്ചു പോകുന്ന (മൃങ്പ്രാണത്യാഗേ) സ്ഥലമാണ് മരുഭൂമി. നിർജ്ജലഭൂമിക്കും പർവ്വതത്തിനും മരു എന്നു പേരുണ്ട്. ബൈബിളിൽ മരുഭൂമി എന്നു പറയപ്പെടുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ പൂർണ്ണമായും ആൾപാർപ്പില്ലാത്തതോ കൃഷിചെയ്യപ്പെടാത്തതോ ആയ പ്രദേശങ്ങളായിരുന്നില്ല. മേച്ചില്പുറങ്ങളും സമഭുമികളും ഉറവകളും വല്ലപ്പോഴും മഴലഭിക്കുന്ന മരുപ്പച്ചകളും ജലസംഭരണം സാദ്ധ്യമായ സ്ഥലങ്ങളും ആയിരുന്നു മരുഭൂമി. അവിടെ ഗ്രാമങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു; വാണിജ്യമാർഗ്ഗങ്ങൾ വികസിച്ചിരുന്നു. സിറിയയിലെയും അറേബ്യയിലെയും മരുഭൂമികൾ വിസ്തൃതങ്ങളാണ്. യോർദ്ദാന്നക്കരെയുള്ള പീഠഭൂമിയിലും, ചാവുകടലിനു അരികെയും സീനായിലും ഉളള മരുഭൂമികളാണ് ബൈബിളിൽ അധികമായി പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നത്. മരുഭൂമിയെക്കുറിക്കുന്ന എബ്രായ ഗ്രീക്കുപദങ്ങൾ പിൻവരുന്നവയാണ്: 

മിദ്ബാർ, അറാവാഹ്, യെഷീമോൻ’ തുടങ്ങിയവയാണ് എബ്രായ പദങ്ങൾ.

‘മിദ്ബാർ’നെ സെപ്റ്റ്വജിന്റിൽ എറീമൊസ് എന്നു വിവർത്തനം ചെയ്യുന്നു. പഴയനിയമത്തിൽ 270 പ്രാവശ്യം ഈ പദം ഉണ്ട്. മരുഭൂമിയിൽ (മിദ്ബാർ), മേച്ചില്പുറങ്ങളും (സങ്കീ, 65:13; യിരെ, 23:10), പുല്പുറങ്ങളും (യോവേ, 2:22), ആടുകളും (1ശമൂ, 17:28) ഉണ്ട്. ബേർ-ശേബ (ഉല്പ, 24:14), മോവാബ് (സംഖ്യാ, 21:11), ഏൻ-ഗെദി (1ശമൂ, 24:1), ഗിബെയോൻ (2ശമൂ, 2:24), ഏദോം (2രാജാ, 3:8), ദമ്മേശെക്ക് (1രാജാ, 19:15) തുടങ്ങിയ മരുഭൂമികൾ കൃഷി ചെയ്യാത്ത സ്ഥലങ്ങളാണ്. മരുഭൂമികളിൽ പട്ടണങ്ങളും വിശ്രമ സ്ഥലങ്ങൾ അഥവാ സത്രങ്ങളും ഉണ്ട്. (യോശ, 15:61,62; യിരെ, 9:2). മരുഭൂമിയിലെ ജീവികളാണ് കാട്ടുകഴുത (ഇയ്യോ, 24:5), കുറുനരി (മലാ, 1:3), വേഴാമ്പൽ (സങ്കീ, 102:6), ഒട്ടകപ്പക്ഷി (വിലാ, 4:3) തുടങ്ങിയവ. മരുഭൂമിയിൽ മുള്ളുകളും (ന്യായാ, 8:7), കുഴികളും (ഉല്പ, 37:22) ഉണ്ട്. തരിശും ശൂന്യവുമായ നിലം (ഇയ്യോ, 38:26), ഓളി കേൾക്കുന്ന ശൂന്യപ്രദേശം (ആവ, 32:10) എന്നീ പ്രയോഗങ്ങൾ മരുഭൂമിയുടെ ശൂന്യതയെ വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. അറാവാഹ്: വരണ്ട പ്രദേശമാണ്. (യെശ, 33:9; 35:1, 6; 40:3; 51:3). മരുപ്രദേശത്തിലെ ചെന്നായ് (യിരെ, 5:6) ദൈവത്തെ അനുസരിക്കാത്തവർക്കുള്ള നാശത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ്. യെഷീമോൻ: മരുപ്രദേശമാണ്. (ആവ, 32:10; സങ്കീ, 68:7). 

എറീമൊസ്, എറീമിയാ: പുതിയ നിയമത്തിലും സെപ്റ്റജിന്റിലും മരുഭൂമിക്കു പ്രയോഗിച്ചിട്ടുള്ള ഗ്രീക്കുപദമാണു് എറീമിയ. യെഹൂദ്യമരുഭൂമിയൊഴികെ (മത്താ, 3:1) മരുഭൂമികളുടെ പേരുകളൊന്നും പുതിയനിയമത്തിൽ പറഞ്ഞിട്ടില്ല. ‘എറീമൊൻ ടൊപൊൻ’ എന്നതിനെ നിർജ്ജനസ്ഥലം (മത്താ, 14:13; മർക്കൊ, 1:35; ലൂക്കൊ, 4:42), ഏകാന്ത സ്ഥലം (മർക്കൊ, 6:31,32), നിർജ്ജനപ്രദേശം (മർക്കൊ, 6:35) എന്നിങ്ങനെ തർജ്ജമ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. തിരുവെഴുത്തുകളിൽ പ്രലോഭനം, ഏകാന്തത, പീഡനം എന്നിവയുടെയും (യെശ, 27:10; 33:9) ദൈവത്തെ ഉപേക്ഷിച്ച യിസായേലിന്റെയും (യെശ, 40:3) പ്രതീകമാണ് മരുഭൂമി. 

ബൈബിളിലെ മരുഭൂമികൾ

1. ബേർ-ശേബ (ഉല്പ, 21:14)

2. പാരാൻ മരുഭൂമി (ഉല്പ, 21:21)

3. ശൂർ മരുഭൂമി (പുറ, 15:22)

4. സീൻ (Sin) മരുഭൂമി – പുറ, 16:1

5. സീനായി മരുഭൂമി (പുറ, 19:1)

6. സീൻ (Zin) മരുഭൂമി (സംഖ്യാ, 20:1)

7. ഏഥാ മരഭൂമി (സംഖ്യാ, 33:8)

8. മഹാമരുഭൂമി (ആവ, 1:19)

9. മോവാബ് മരുഭൂമി (ആവ, 2:8)

10. കെദേമോത്ത് മരുഭൂമി (ആവ, 2:26)

11. ബേത്ത്-ആവെൻ മരുഭൂമി (യോശു, 18:12)

12. യെഹൂദാ മരുഭൂമി (ന്യായാ, 1:16)

13. സീഫ് മരുഭൂമി (1ശമൂ, 23:14)

14. മാവോൻ മരുഭൂമി (1ശമൂ, 23:24)

15. ഏൻ-ഗെദി മരുഭൂമി (1ശമൂ, 24:1)

16. ഗിബെയോൻ മരുഭൂമി (2ശമൂ, 2:24)

17. ദെമ്മേശെക്ക് മരുഭൂമി (1രാജാ, 19:15)

18. ഏദോം മരുഭൂമി (2രാജാ, 3:8)

19. യെരൂവേൽ മരുഭൂമി (2ദിന, 20:16)

20. തെക്കോവ മരുഭൂമി (2ദിന, 20:20)

21. കാദേശ് മരുഭൂമി (സങ്കീ, 29:8)

22. സമുദ്രതീരത്തെ മരുഭൂമി (യെശെ, 24:1)

23. രിബ്ലാ മരുഭൂമി (യെഹെ, 6:14)

24. മിസ്രയീം മരുഭൂമി (യെഹെ, 20:36)