തർസൊസ് (Tarsus)

അപ്പൊസ്തലനായ പൗലൊസിന്റെ ജനനസ്ഥലം. (പ്രവൃ, 9:11; 22:3). അപ്പൊസ്തലൻ ഇതു അഭിമാനത്തോടെ എടുത്തു പറയുന്നു. (പ്രവൃ, 21:39). റോമൻ പ്രവിശ്യയായിരുന്ന ‘കിലിക്യ’യുടെ (Cilicia) തലസ്ഥാനമായിരുന്നു. തർസൊസ് നദിയുടെ (പ്രാചീനനാമം സിഡ്നുസ് – Cydnus) വലത്തെക്കരയിൽ ഇപ്പോഴത്തെ തീരപ്രദേശത്തിനു ഏകദേശം 16 കി.മീ. അകലെ സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്നു. ലോകത്തിലെ പൗരാണിക നഗരങ്ങളിലൊന്നാണിത്. ചരിത്രാതീതകാലം മുതൽ ഇന്നുവരെയും പട്ടണത്തിൻ്റെ സ്ഥാനം മാറിയിട്ടില്ല. ഒരു പട്ടണം എന്ന നിലയിൽ കുറഞ്ഞത് ആറു സഹസ്രാബ്ദത്തിന്റെ ചരിത്രം അതിനുണ്ട്. ബി.സി. രണ്ടാം സഹസ്രാബ്ദത്തിലെ ഹിത്യരേഖകളിൽ കിലിക്യ സ്ഥാനം പിടിച്ചിട്ടുണ്ട്. അക്കാലത്ത് കിലിക്യയിലെ പ്രധാന നഗരങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു താർശ അഥവാ തർസൊസ്. ഏകദേശം ബി.സി. 1200-ൽ സമുദ്രജനത തർസൊസിനെ ആക്രമിച്ചു നശിപ്പിച്ചു. അശ്ശൂര്യരേഖകളിൽ തർസൊസ് ആദ്യം പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നത് ശല്മനേസർ മൂന്നാമന്റെ കാലത്താണ്. തന്റെ വാഴ്ചയുടെ 26-ാം വർഷത്തിൽ ശല്മനേസർ തർസൊസ് പിടിച്ചു. ബി.സി. 333-ൽ പാർസികൾ പട്ടണത്തെ ചുടാതെ അലക്സാണ്ടർ രക്ഷിച്ചു. അലക്സാണ്ടറിനു ശേഷം തർസൊസ് സെലൂക്യരുടെ അധീനത്തിലായി. റോമിലെ ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തിൽ ഈ പട്ടണം കൈസറുടെ പക്ഷം പിടിച്ചു. തുടർന്നു പട്ടണത്തിനു യൂലിയോപൊലിസ് (Julio polis) എന്നു പേരിട്ടു. അഗസ്റ്റസ് സീസർ പട്ടണത്തെ സ്വതന്തമാക്കി. ബി.സി. ഒന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ തർസാസിൽ ഒരു ദാർശനിക സ്കൂളും, കലാശാലയും ഉണ്ടായിരുന്നു. യവനചിന്ത ജനങ്ങളെ പ്രബുദ്ധരാക്കി. അലക്സാണ്ഡ്രിയയെപ്പോലെ തർസൊസും പശ്ചിമ പൌരസ്ത്യ സംസ്കാരങ്ങളുടെ സംഗമ സ്ഥാനമായിരുന്നു. യവനന്മാരുടെ ജ്ഞാനവും പൗരസ്ത്യ യോഗവിദ്യയും ഇവിടെയുള്ളവരുടെ ഹൃദയത്തിൽ രൂഢമൂലമായിരുന്നു. ബി.സി. 171 മുതൽ യെഹൂദന്മാർ ഇവിടെ പാർത്തുവന്നു.