തെസ്സലൊനീക്യ (Thessalonica)
മക്കെദോന്യയിലെ (Macedonia) ഒരു പ്രധാന പട്ടണം. ഇന്ന് സലൊനിക്യ എന്നറിയപ്പെടുന്നു. ബി.സി. 332-ൽ അലക്സാണ്ടർ ചക്രവർത്തി മരിച്ചപ്പോൾ ഗ്രീസിന്റെ നിയന്ത്രണം ഏറ്റെടുത്ത സൈന്യാധിപനായ കസ്സാണ്ടർ (Cassander) സ്ഥാപിച്ച പട്ടണം. അലക്സാണ്ടറിന്റെ സഹോദരിയും തന്റെ ഭാര്യയുമായ തെസ്സലൊനിക്കയുടെ പേര് പട്ടണത്തിനു നല്കി. ഇത് ബി.സി. 316/315-ൽ ആയിരുന്നു. കസ്സാണ്ടർ നശിപ്പിച്ച പ്രദേശത്തുണ്ടായിരുന്ന 26 ഗ്രാമത്തിലെ നിവാസികളായിരുന്നു ഈ പുതിയ പട്ടണത്തിലെ കുടിപാർപ്പുകാർ. തെസ്സലൊനീക്യയുടെ ആദ്യത്തെ പേര് തെർമ്മ ആയിരുന്നുവെന്ന സ്ട്രാബോയുടെ പ്രസ്താവന പൂർണ്ണമായും ശരിയായിരിക്കാനിടയില്ല. ഏകദേശം 11 കി.മീറ്റർ തെക്കുകിഴക്കുള്ള പട്ടണമാണ് തെർമ്മ. ബി.സി. 167-ൽ മക്കദോന്യ നാലു ജില്ലകളായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടു. രണ്ടാമത്തെ ജില്ലയുടെ തലസ്ഥാനമായിരുന്നു തെസ്സലൊനീക്യ. ബി.സി. 148-ൽ മക്കെദോന്യ റോമൻ പ്രവിശ്യ ആയപ്പോൾ തെസ്സലൊനീക്യ അതിലെ മുഖ്യപട്ടണവും പ്രാദേശിക സർക്കാരിന്റെ ആസ്ഥാനവുമായി മാറി. സ്ട്രാബോയുടെ കാലത്ത് മക്കദോന്യയിലെ പട്ടണങ്ങളിൽ വച്ച് ഏറ്റവും കൂടുതൽ ജനവാസം ഉണ്ടായിരുന്നത് തെസ്സലൊനീക്യയിൽ ആയിരുന്നു. ഇവിടത്തെ ജനസംഖ്യയിൽ ഭൂരിഭാഗവും ഗ്രേക്കരാണ്. കൂടാതെ ധാരാളം യെഹൂദന്മാരും റോമാക്കാരും ഉണ്ടായിരുന്നു.
യെഹൂദന്മാരുടെ ഒരു പള്ളി (സിനഗോഗ്) തെസ്സലൊനീക്യയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നു. (പ്രവൃ, 17:1). പൗലൊസും ശീലാസും അവിടെ എത്തിയപ്പോൾ തെസ്സലൊനീക്യ കീർത്തികേട്ട ഒരു തലസ്ഥാനം ആയിരുന്നു. മൂന്നു ശബ്ബത്തുകളിൽ പൗലൊസ് അവിടെയുള്ള പള്ളികളിൽ പ്രസംഗിച്ചു. തത്ഫലമായി അനേകം യെഹൂദന്മാരും യവനന്മാരും ക്രിസ്തുവിൽ വിശ്വസിച്ചു് പൗലൊസിനോടും ശീലാസിനോടും ചേർന്നു. ധാരാളം മാന്യസ്ത്രീകളും വിശ്വാസികളായി മാറി. പൗലൊസ് എതകാലം ഇവിടെ വസിച്ചു എന്നു വ്യക്തമല്ല. യെഹൂദന്മാർ പുരുഷാരത്തെ ഇളക്കി പൗലൊസിനും യാസോനും വിരോധമായി പ്രവർത്തിച്ചതുകൊണ്ടു പൗലൊസ് അവിടം വിട്ടു ബെരോവയിലേക്കു പോയി. (പ്രവൃ, 17:5-10). ഏറെത്താമസിയാതെ രണ്ടു ലേഖനങ്ങളെഴുതി തെസ്സലൊനീക്യ സഭയ്ക്ക് എത്തിച്ചു കൊടുത്തു. (1തെസ്സ, 1:1; 2തെസ്സ, 1:1).